10 dấu ấn Khoa học và Công nghệ nổi bật năm 2025

Năm 2025, Khoa học công nghệ Việt Nam ghi nhận những dấu ấn nổi bật, từ hoàn thiện thể chế, làm chủ công nghệ lõi đến những đột phá trong y học, văn hóa…

Ngày 19/12, Câu lạc bộ Nhà báo Khoa học và Công nghệ đã công bố 10 sự kiện Khoa học và Công nghệ nổi bật năm 2025 ở các lĩnh vực: Cơ chế chính sách; khoa học xã hội và nhân văn; khoa học ứng dụng; vinh danh nhà khoa học và hợp tác quốc tế.

Theo đó, về cơ chế chính sách, ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết được xem là “cuộc cách mạng” trong phát triển kinh tế- xã hội đất nước, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, và chuyển đổi số làm động lực tăng trưởng chính.

Trong năm 2025, cả hệ thống chính trị ở tất cả các cấp đều vào cuộc, quyết liệt triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW. Ngày 19/2/2025, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 193 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ngày 9/1/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 03 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW.

Cùng với đó, hàng chục luật, nghị định, thông tư liên quan được thông qua, ban hành, triển khai thực hiện. Cụ thể như Luật Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo do Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng, Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9 (tháng 6/2025) được xem là bước tiến quan trọng để hiện thức hóa những “đột phá” chiến lược của Nghị quyết 57.

Ngày 12/6/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược có 11 nhóm công nghệ chiến lược với 35 nhóm sản phẩm công nghệ chiến lược. Mới đây, ngày 10/12/2025, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Trí tuệ nhân tạo (AI). Việt Nam trở thành một trong số ít quốc gia có khung pháp lý toàn diện về AI;…

Một dấu ấn đáng chú ý về cơ chế chính sách đó là ngày 27/11, Bộ Khoa học và Công nghệ đã khai trương hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ Khoa học Công nghệ do Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia (NAFOSTED) vận hành theo thời gian thực.

Đây là một sản phẩm công nghệ mới, nền tảng mới cho đổi mới mô hình quản lý khoa học công nghệ, là bước tiến quan trọng để Việt Nam bước vào giai đoạn quản lý dựa trên dữ liệu, quy trình số và chuẩn mực quốc tế. Hệ thống phần mềm mới sẽ giúp tăng chất lượng thẩm định, rút ngắn thời gian xét duyệt, hạn chế sai sót và rủi ro, đánh giá chính xác, đóng góp của từng nhiệm vụ và đặc biệt là tạo ra thị trường nhiệm vụ khoa học công nghệ chuyên nghiệp.

Hệ thống được các nhà khoa học đánh giá cao, nhất là trong việc quản lý, thực hiện các đề tài, nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp Nhà nước; giúp các nhà khoa học đơn giản hóa thủ tục hành chính, thuận tiện cho việc đánh giá, nghiệm thu, thanh toán tài chính, minh bạch hóa hoạt động quản lý, đầu tư, nghiên cứu phát triển khoa học công nghệ…

Ở lĩnh vực khoa học ứng dụng năm 2025 ghi nhận nhiều thành tựu nổi bật trong đó có việc Viettel làm chủ công nghệ 5G, triển khai 30.000 trạm 5G toàn quốc. Tháng 10/2025, Gartner công bố Tổng công ty Công nghiệp công nghệ cao Viettel (Viettel High Tech) là doanh nghiệp có thể mạnh chuyên biệt, thể hiện vai trò tiên phong trong thương mại hóa trạm gốc 5G Open RAN. Đây là sự công nhận Việt Nam bước vào nhóm các quốc gia dẫn đầu công nghệ 5G.

Ở khu vực Đông Nam Á, Viettel là doanh nghiệp duy nhất được Gartner ghi danh. Qua sự hợp tác giữa Viettel và Qualcomm, đến nay, hệ sinh thái 5G do người Việt Nam làm chủ 100% từ nghiên cứu, thiết kế, chế tạo. Viettel cũng là đơn vị tiên phong thương mại hóa công nghệ 5G Open RAN và hiệu quả đã được đánh giá thực tế.

Trong năm 2025, Viettel đã hoàn thành việc lắp đặt mới 23.500 trạm 5G trên toàn quốc, gấp gần 4 lần số trạm lắp đặt trong năm 2024. Với số lượng triển khai mới, Viettel sở hữu mạng lưới 5G lớn nhất tại Việt Nam với lũy kế 30.000 trạm, phủ sóng 5G đến 90% diện tích ngoài trời và 70% diện tích trong nhà trên toàn quốc, từ thành thị đến nông thôn.

Không chỉ đạt vùng phủ lớn, mạng 5G Viettel có lợi thế vượt trội về công nghệ hiện đại. Viettel là doanh nghiệp duy nhất triển khai mạng 5G SA (Standalone – độc lập); là mạng 5G hoàn chỉnh, toàn bộ các thành phần mạng lõi đến thiết bị phát sóng vô tuyến đều thuộc thế hệ mạng 5G, có thể đạt tốc độ lên đến 10 Gbps.

Thiết bị 5G Viettel được thiết kế theo tiêu chuẩn mở quốc tế hiện cũng đã mở rộng ra các thị trường quốc tế như Ấn Độ, UAE, Thổ Nhĩ Kỳ… Các trạm 5G của Viettel đã chứng minh hiệu năng vượt trội về vùng phủ, dung lượng và khả năng tiết kiệm năng lượng lên tới 24% so với thiết bị cùng loại…

-Nhĩ Anh