Hợp tác nghiên cứu về kinh tế dữ liệu và đo lường giá trị dữ liệu; hợp tác trong quản trị và an ninh dữ liệu; và hợp tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là ba hướng hợp tác dài hạn của Việt Nam để đưa dữ liệu trở thành động lực tăng trưởng…
Với chủ đề “Tư tưởng mới – Chính sách mới – Cơ hội mới”, Hội thảo Quốc tế về Kinh tế Dữ liệu do Bộ Công an tổ chức ngày 13/12 tại Hưng Yên có sự tham dự của hơn 350 đại biểu là các giáo sư, chuyên gia hàng đầu về dữ liệu thế giới đến từ Anh, Australia, Hoa Kỳ, EU… cùng đại diện các bộ ngành, cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế và các tập đoàn công nghệ lớn.
Hội thảo đã tập trung thảo luận về các giải pháp cho việc xây dựng một chiến lược dữ liệu quốc gia bài bản, đưa Việt Nam tham gia sâu vào cấu trúc dữ liệu khu vực và quốc tế.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu quốc gia, cho biết thế giới đang chứng kiến sự hình thành của một trật tự phát triển mới, nơi các nguồn lực truyền thống như dầu mỏ và công nghiệp nặng của thế kỷ 20 đang dần nhường chỗ cho tri thức và năng lực phân tích.
Theo đó, dữ liệu không chỉ là thông tin, mà đã trở thành yếu tố sản xuất ngang hàng với đất đai, lao động và vốn. Đây là tài nguyên chiến lược được định giá, được giao dịch, được khai thác để nâng cao năng suất, làm nền tảng cho đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo và đóng góp trực tiếp vào GDP ở nhiều nền kinh tế. Vì vậy, quốc gia nào quản trị dữ liệu tốt hơn, khai thác dữ liệu thông minh hơn sẽ nắm lợi thế vượt trội trong cạnh tranh toàn cầu.
“Chính vì lý do đó, Chính phủ đã giao Bộ Công an làm đầu mối quốc gia về dữ liệu với việc xây dựng và vận hành nhiều nền tảng dữ liệu cốt lõi như Cơ sở Dữ liệu Quốc gia về Dân cư, Hệ thống định danh và xác thực điện tử, Hệ thống kết nối, chia sẻ dữ liệu quốc gia...”, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương nhấn mạnh.
Đặc biệt, theo Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, việc triển khai Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, dự án hạ tầng dữ liệu quy mô nhất, có tầm ảnh hưởng sâu rộng nhất hiện nay, sẽ tạo lớp dữ liệu tin cậy cho Chính phủ số; cung cấp hạ tầng cho AI và dịch vụ số; chuẩn hóa kết nối dữ liệu toàn quốc… để từ đó đặt nền tảng cho việc hình thành thị trường dữ liệu và phát triển kinh tế dữ liệu tại Việt Nam.
Chia sẻ tại hội thảo, Giáo sư Raymond Gordon, Hiệu trưởng Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV), cho rằng kinh tế dữ liệu không đơn thuần là câu chuyện về công nghệ. Đó là một kiến trúc phát triển quốc gia mới, liên quan mật thiết đến cách một đất nước thiết kế hạ tầng, quản trị, nhân tài và khung niềm tin. Theo Giáo sư Gordon, đây chính là “tư tưởng mới” trong xây dựng khung quản trị với lợi thế cạnh tranh không đến từ công nghệ đơn lẻ, mà đến từ khả năng thiết kế các hệ thống nơi sự đổi mới được tăng tốc song song với việc bảo vệ niềm tin.
Theo PGS. Ali Al-Dulaimi, Đại học BUV, quản trị dữ liệu hiệu quả kết hợp với trí tuệ nhân tạo (AI) có thể đóng góp thêm 79 tỷ USD vào GDP của Việt Nam đến năm 2030. AI không chỉ tối ưu hóa sản xuất, nông nghiệp mà còn tạo ra các dịch vụ công được cá nhân hóa, nâng cao chất lượng sống của người dân.
Tuy nhiên, giá trị của dữ liệu thường vô hình và khó đong đếm. Theo PGS. James Abdey từ Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London (LSE), vấn đề quan trọng trong phát triển kinh tế dữ liệu là làm thế nào để đo lường kinh tế dữ liệu. Nếu không đưa được giá trị của tài sản dữ liệu vào hệ thống tài khoản quốc gia (GDP), Việt Nam sẽ không thể hoạch định chính sách chính xác.
Vì vậy, để biến dữ liệu thành động lực tăng trưởng, thành tài sản kinh tế và hạ tầng chiến lược của quốc gia, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương cho biết Việt Nam xác định ba hướng hợp tác dài hạn hợp tác nghiên cứu về kinh tế dữ liệu và đo lường giá trị dữ liệu; hợp tác trong quản trị và an ninh dữ liệu; và hợp tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
“Chúng tôi tin rằng sự kiện hôm nay sẽ tạo ra một bước đi ý nghĩa, mở ra các chương trình nghiên cứu chung, mô hình hợp tác khu vực và quốc tế, và sự đồng hành lâu dài giữa Việt Nam với cộng đồng học thuật toàn cầu trong lĩnh vực kinh tế dữ liệu”, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương nhấn mạnh.
Trong khuôn khổ hội thảo, Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia đã ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác toàn diện với Đại học Tổng hợp London (University of London); Trường Kinh tế và Chính trị London (LSE); Trường Đại học City St George’s (thuộc University of London); và Trường Đại học Anh quốc Việt Nam (BUV).
Việc ký kết có ý nghĩa trong việc:
(i) Khẳng định vị thế của Việt Nam trong kinh tế dữ liệu: Thỏa thuận cho thấy Việt Nam không đứng ngoài cuộc chơi toàn cầu, mà chủ động tham gia định hình tư duy, chuẩn mực và luật chơi của kinh tế dữ liệu ngay từ sớm;
(ii) Mở rộng hợp tác học thuật và chính sách ở tầm quốc tế: Sự đồng hành của các đại học hàng đầu Vương quốc Anh giúp Việt Nam tiếp cận tri thức tiên tiến về dữ liệu, kinh tế số, an ninh mạng và quản trị dữ liệu – những lĩnh vực cốt lõi của tăng trưởng tương lai;
(iii) Đặt nền móng cho khung pháp lý về kinh tế dữ liệu: Kinh tế dữ liệu muốn phát triển bền vững thì luật pháp phải đi trước. Việc ký kết tạo tiền đề cho nghiên cứu, tư vấn chính sách và xây dựng hành lang pháp lý phù hợp với chuẩn mực quốc tế nhưng sát thực tiễn Việt Nam;
(iv) Gắn kết nhà nước – học thuật – đào tạo: Hợp tác này kết nối cơ quan quản lý dữ liệu quốc gia với các trung tâm nghiên cứu và đào tạo hàng đầu, qua đó hình thành hệ sinh thái phát triển nhân lực và tri thức cho kinh tế dữ liệu;
và (v) Chuẩn bị cho tương lai dài hạn: Dữ liệu là “tài nguyên mới”. Thỏa thuận hôm nay chính là bước chuẩn bị chiến lược để Việt Nam khai thác, bảo vệ và tạo giá trị từ dữ liệu trong nhiều thập kỷ tới.
-Khánh Vy
