Các bệnh không lây nhiễm, bao gồm bệnh tim mạch, ung thư, bệnh hô hấp mạn tính và đái tháo đường, hiện là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam, chiếm khoảng 80% tổng số ca tử vong, trong đó có nhiều trường hợp tử vong sớm...
Bộ Y tế vừa tổ chức cuộc họp nhóm đối tác y tế với chủ đề “Hợp tác liên ngành trong phòng, chống bệnh không lây nhiễm (NCDs) tại Việt Nam”.
Tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đã kêu gọi một sự chuyển đổi căn bản trong tư duy, từ cách tiếp cận lấy điều trị làm trung tâm sang chủ động phòng bệnh và nâng cao sức khỏe toàn diện cho người dân, đặc biệt trong công tác phòng, chống bệnh không lây nhiễm. Sự chuyển đổi này góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng một xã hội khỏe mạnh, nâng cao tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của nhân dân.
Đặc biệt, ngày 10/12/2025, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Phòng bệnh. Đây là một dấu mốc có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tạo nền tảng pháp lý vững chắc để chuyển hướng mạnh mẽ sang dự phòng, củng cố hệ thống phòng bệnh và triển khai đồng bộ các giải pháp phòng, chống bệnh không lây nhiễm trong thời gian tới.
Cùng với đó, việc triển khai "Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026–2035" vừa được thông qua ngày 11/12/2025 đóng vai trò hết sức quan trọng. Chương trình này không chỉ xác định rõ các mục tiêu ưu tiên và các nhóm can thiệp cụ thể theo từng giai đoạn mà còn góp phần bảo đảm nguồn lực tài chính ổn định, dài hạn để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 72-NQ/TW.
"Sự kết hợp giữa nền tảng pháp lý của Luật Phòng bệnh và cơ chế tài chính – chính sách từ Chương trình mục tiêu quốc gia sẽ tạo động lực mạnh mẽ, đồng bộ, bảo đảm công tác phòng, chống bệnh không lây nhiễm được triển khai hiệu quả, bền vững trên phạm vi toàn quốc", Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh.
Theo Bộ trưởng, trong thời gian qua, Bộ Y tế, với sự hỗ trợ của các Bộ, ngành và đối tác phát triển, đã triển khai nhiều hoạt động về phòng ngừa và kiểm soát bệnh không lây nhiễm và đạt được một số kết quả đáng ghi nhận.
Các chương trình, chính sách phòng, chống yếu tố nguy cơ được tăng cường. Công tác truyền thông thay đổi hành vi, giảm sử dụng rượu bia và thuốc lá, khuyến khích dinh dưỡng hợp lý và tăng cường vận động thể lực được đẩy mạnh.
Các chương trình quản lý bệnh mạn tính tại trạm y tế xã tiếp tục được mở rộng. Việc chuẩn hóa gói dịch vụ y tế cơ bản giúp cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu. Đồng thời, ngành Y tế đã phối hợp với các Bộ, ngành liên quan trong kiểm soát môi trường, dinh dưỡng học đường, an toàn thực phẩm, kiểm soát quảng cáo và tiếp thị các sản phẩm có hại cho sức khỏe…
TS. Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam đánh giá cao vai trò lãnh đạo của Chính phủ Việt Nam trong công tác phòng ngừa và quản lý bệnh không lây nhiễm.
WHO đã chứng kiến những tiến triển rất đáng khích lệ tại Việt Nam trong thời gian gần đây. Những thay đổi trong chính sách thuế thuốc lá dự kiến sẽ giúp giảm 2,1 triệu người hút thuốc trong vòng 5 năm tới và ngăn ngừa khoảng 700.000 ca tử vong sớm. Việt Nam cũng đang đạt được những bước tiến lớn trong quản lý tăng huyết áp. Các cải cách y tế theo tinh thần Nghị quyết 72-NQ/TW mang đến một cơ hội lịch sử để ưu tiên phòng bệnh và củng cố y tế cơ sở.
Bên cạnh một số kết quả đã đạt được, công tác phòng, chống bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Tỷ lệ phát hiện sớm các bệnh mạn tính còn thấp, việc quản lý bệnh tại cộng đồng chưa bao phủ khắp, đặc biệt là tại khu vực vùng sâu, vùng xa.
Các yếu tố nguy cơ hành vi như hút thuốc lá, sử dụng rượu bia, chế độ ăn uống không hợp lý, thiếu vận động thể lực vẫn còn phổ biến và chưa được kiểm soát hiệu quả…
Thông tin tại cuộc họp cho thấy các bệnh không lây nhiễm, bao gồm bệnh tim mạch, ung thư, bệnh hô hấp mạn tính và đái tháo đường, hiện là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam, chiếm khoảng 80% tổng số ca tử vong, trong đó có nhiều trường hợp tử vong sớm.
Vì thế các ý kiến đã nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về hành động phối hợp giữa các ngành như y tế, giáo dục, tài chính, môi trường, nông nghiệp và giao thông. Đồng thời, tăng cường hợp tác, bao gồm tận dụng các công nghệ mới và lồng ghép sức khỏe trong mọi chính sách.
.
-Nhật Dương
