Trái ngược với sự hưng phấn của thị trường, TCX, VPX và VCK lại đứng ngoài cuộc đua khi chịu áp lực bán và đi ngược xu hướng chung.
Phiên giao dịch cận kề kỳ nghỉ lễ Giáng sinh tiếp tục chứng kiến đà bứt phá mạnh của thị trường chung, với VN-Index tăng 46,72 điểm và VN30 tăng tới 52 điểm, tiến thẳng lên vùng 1.751,03 điểm. Độ rộng thị trường nghiêng hẳn về bên mua với 216 mã tăng so với 97 mã giảm, phản ánh trạng thái hưng phấn lan tỏa của dòng tiền.
Trong bối cảnh nhóm cổ phiếu dẫn dắt, đặc biệt là họ Vingroup, đóng góp tới một nửa số điểm tăng của chỉ số với VIC tăng kịch trần, VHM tăng 5,81%, VRE tăng 4,3% và VPL tăng 4,48%, dòng tiền rõ ràng đang ưu tiên các mã vốn hóa lớn, có khả năng kéo chỉ số. Sự lựa chọn này khiến các cổ phiếu mới, dù thuộc nhóm chứng khoán và mang tính “câu chuyện” trong ngắn hạn, chưa được dòng tiền lớn quay lại nâng đỡ.
Ở nhóm ngân hàng và chứng khoán, xu hướng chung vẫn là tăng giá. Ngân hàng ghi nhận STB tăng kịch trần, TCB tăng 4,76%, HDB tăng 4%, cùng nhiều mã khác tăng quanh 2%. Nhóm chứng khoán cũng không ngoại lệ với VIX, VCI và SSI đồng loạt bứt phá theo đà thị trường.
Tuy nhiên, trái ngược với sự hưng phấn này, TCX, VPX và VCK lại đứng ngoài cuộc đua khi chịu áp lực bán và đi ngược xu hướng chung.
Bộ ba cổ phiếu bom tấn IPO này lần lượt giảm 0,6%; 0,9% và 1,3%. So với giá tham chiếu khi lên sàn, thị giá VCK đã giảm 13,%; VPX giảm 12,3%. Như vậy, với mức giá trên nhà đầu tư đặt mua hai cổ phiếu này thời điểm IPO đều bị lỗ lặng.
Theo các chuyên gia, diễn biến trên phản ánh thực tế mức định giá chào bán ban đầu của các thương vụ IPO ngành chứng khoán đang ở mức khá cao so với mặt bằng chung.
Cụ thể, P/B chào bán của TCBS ở mức 3,3 lần, cao hơn đáng kể so với mức P/B trung bình 10 năm của ngành khoảng 2,2 lần, cũng như so với mặt bằng định giá hiện tại. Dù vậy, đợt IPO này vẫn ghi nhận tỷ lệ đăng ký mua vượt hơn 2,5 lần so với khối lượng chào bán, cho thấy kỳ vọng lớn của nhà đầu tư tại thời điểm phát hành.
Trên thực tế, trong nhiều thương vụ IPO, mức giá chào bán thường đã phản ánh trước câu chuyện tăng trưởng, bao gồm kỳ vọng thị trường thuận lợi, lợi nhuận mở rộng nhờ mảng margin, ngân hàng đầu tư (IB), tự doanh, cũng như triển vọng nâng hạng thị trường và thanh khoản cải thiện.
Khi cổ phiếu chính thức lên sàn, các yếu tố hỗ trợ về mặt thông tin không còn mang tính “mới”, thị trường bắt đầu định giá lại dựa trên số liệu và hiệu quả hoạt động thực tế, khiến giá cổ phiếu điều chỉnh về vùng hợp lý hơn. Nói cách khác, IPO là giai đoạn “bán kỳ vọng”, còn giao dịch sau niêm yết là quá trình kiểm chứng kỳ vọng đó.
Ông Nguyễn Thành Trung, Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư FinSuccess, nhận định rằng khi VCK chính thức niêm yết và trước đó là VPX lên sàn, nhà đầu tư có xu hướng so sánh tương quan định giá giữa các cổ phiếu cùng ngành. Trong bối cảnh mặt bằng định giá chung của ngành đã điều chỉnh, kỳ vọng đặt ra là cổ phiếu mới lên sàn phải có mức giá thấp hơn tương ứng để hấp dẫn dòng tiền.
“Dù doanh nghiệp có nền tảng tốt, cổ phiếu ngành chứng khoán vẫn rất khó thu hút dòng tiền mạnh ngay sau khi niêm yết. Đặc biệt, mức định giá của VCK hiện chưa thực sự hấp dẫn nếu xét trên chỉ tiêu P/B vẫn ở mức tương đối cao so với mặt bằng chung của ngành”, ông Trung cho biết.
Ở góc nhìn khác, ông Trần Anh Giàu, Giám đốc tư vấn đầu tư tại Công ty Cổ phần Chứng khoán Kafi, cho rằng thị trường đang xuất hiện tình trạng “bội thực” cổ phiếu, khi trong thời gian ngắn liên tiếp diễn ra nhiều thương vụ IPO quy mô lớn, trị giá hàng tỷ USD như VPBankS, VPS, TCBS…
Điều này khiến hàng chục nghìn tỷ đồng của nhà đầu tư chảy mạnh vào thị trường sơ cấp, qua đó làm suy giảm dòng tiền dành cho thị trường thứ cấp, dẫn đến tình trạng thiếu thanh khoản tương đối và gây áp lực giảm giá đối với các cổ phiếu mới niêm yết. Bên cạnh đó, môi trường lãi suất tăng và biến động tỷ giá trong năm 2025 cũng tạo áp lực không nhỏ lên tâm lý nhà đầu tư và diễn biến giá cổ phiếu.
"Đầu tư vào cổ phiếu giai đoạn IPO có thể kèm theo rủi ro, vì cổ phiếu thường có sự biến động lớn ngay khi niêm yết trên sàn. Việc giảm giá cổ phiếu sau IPO có thể gây lo ngại cho nhà đầu tư và làm mất niềm tin vào các đợt IPO sắp tới. Nhưng nếu các công ty cung cấp thông tin minh bạch và có triển vọng tích cực, thị trường vẫn có khả năng phục hồi niềm tin, đi kèm với hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp sau khi niêm yết", ông Trần Anh Giàu nói.
-Thu Minh
