Nam giới có hai con đẻ mà không có vợ không còn là đối tượng được đề xuất ưu tiên hưởng chính sách nhà ở xã hội. Thay vào đó, Bộ Y tế đề xuất áp dụng chính sách này với với "nam giới có 2 con đẻ, vợ qua đời"...
Thông tin với báo chí ngày 7/11, Bộ Y tế cung cấp nhiều nội dung được dư luận quan tâm về dự thảo Luật Dân số, trong đó có việc ưu tiên mua nhà xã hội được đề xuất trong dự luật.
CHÍNH SÁCH ĐỒNG BỘ ĐỂ PHÁT TRIỂN CÔNG TÁC DÂN SỐ
Cung cấp thông tin về dự án Luật Dân số, ông Phạm Vũ Hoàng, Phó Cục trưởng Cục Dân số, cho biết việc ban hành Luật nhằm tạo cơ sở pháp lý thống nhất, đồng bộ để góp phần thể chế hóa chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng về dân số và khắc phục các hạn chế, tồn tại; đáp ứng yêu cầu công tác dân số phát triển trong tình hình mới.
Dự thảo Luật tâp trung quy định về duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; thích ứng với già hóa dân số, dân số già; nâng cao chất lượng dân số; truyền thông, vận động, giáo dục về dân số; các điều kiện bảo đảm thực hiện công tác dân số. Phạm vi điều chỉnh này phù hợp với 4 chính sách đã được Chính phủ thông qua và không quy định các nội dung đã được điều chỉnh ở các luật khác.
Theo ông Hoàng, dự thảo Luật kế thừa các quy định còn phù hợp của Pháp lệnh Dân số năm 2003, tham khảo có chọn lọc kinh nghiệm pháp luật quốc tế của một số quốc gia trên thế giới để xây dựng quy định mới phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam.
Dự thảo Luật Dân số đã được xây dựng, hoàn thiện theo hướng kế thừa, chỉnh lý 10 điều, sửa đổi 1 điều, bãi bỏ 26 điều của Pháp lệnh Dân số năm 2003 để phù hợp, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, và khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong công tác dân số.
Đồng thời, Bộ Y tế đã nghiên cứu bổ sung 15 điều gồm các quy định về: truyền thông, vận động, giáo dục về dân số; điều chỉnh quy mô, cơ cấu, phân bố dân số; nâng cao chất lượng dân số; điều kiện đảm bảo thực hiện công tác dân số.
So với Pháp lệnh Dân số, dự án Luật đã quy định cụ thể hơn các chính sách, biện pháp về nâng cao chất lượng dân số, truyền thông, vận động, giáo dục về dân số.
Các nội dung bổ sung mới so với quy định của Pháp lệnh Dân số, bao gồm: (1) Duy trì mức sinh thay thế: Tăng thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính khi sinh con, bổ sung tiêu chí ưu tiên được mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.
(2) Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên: Cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức, trừ trường hợp xác định giới tính phục vụ chẩn đoán và điều trị các bệnh di truyền liên quan đến giới tính.
Khuyến khích đưa nội dung không trọng nam hơn nữ, không lựa chọn giới tính khi sinh vào hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư, đình chỉ đối với người hành nghề y có hành vi công bố, thông báo, tiết lộ thông tin về giới tính thai nhi cho khách hàng, trừ trường hợp xác định giới tính phục vụ chẩn đoán và điều trị các bệnh di truyền liên quan đến giới tính theo quy định của Bộ Y tế.
(3) Thích ứng với già hóa dân số, dân số già: Hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi; phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi; cung cấp, xử lý thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm phạm, cản trở người cao tuổi thực hiện các quyền hợp pháp.
(4) Nâng cao chất lượng dân số: Thực hiện tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn; sàng lọc, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh.
(5) Các điều kiện bảo đảm thực hiện công tác dân số: Luật quy định về nguồn nhân lực, kinh phí cho công tác dân số, nhằm tạo điều kiện cho công tác dân số.
KHÔNG CÓ KHOẢNG TRỐNG PHÁP LÝ
Một trong những chính sách được dư luận quan tâm tại dự thảo Luật Dân số là việc ưu tiên mua nhà xã hội được đề xuất trong dự luật.
Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số, Bộ Y tế, lý giải trước đó, dự luật quy định phụ nữ sinh đủ hai con, hoặc nam giới có hai con đẻ mà không có vợ, hoặc vợ đã qua đời, được ưu tiên hưởng chính sách nhà ở xã hội. Việc này nhằm giảm gánh nặng về nhà ở để tập trung chăm sóc, nuôi dạy con cái.
Sau đó, có nhiều ý kiến cho rằng vẫn có kẽ hở khi nam giới ly hôn để mua nhà xã hội, sau đó lại kết hôn lại. Do đó, để luật được ban hành không còn khoảng trống pháp lý, phiên bản mới nhất được chỉnh sửa đã quy định “nam giới 2 con đẻ, vợ qua đời” mới được ưu tiên mua nhà xã hội.
“Đối với nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ sẽ không được đề xuất ưu tiên như trước đó để đảm bảo các khoảng trống pháp lý liên quan”, ông Lê Thanh Dũng cho hay.
Bên cạnh đó, dự luật cũng bổ sung quy định ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội đối với phụ nữ sinh đủ hai con, hoặc nam giới nuôi hai con mà vợ đã mất.
Bà Đặng Quỳnh Thư, Trưởng phòng Quy mô dân số và Kế hoạch hóa gia đình, kiêm Trưởng Phòng tổ chức cán bộ, Cục Dân số, cho biết thêm thực tế theo quy định hiện hành, phụ nữ đã nằm trong đối tượng ưu tiên mua nhà ở xã hội. Việc bổ sung vào dự thảo Luật Dân số để tăng khả năng tiếp cận cho các gia đình có đủ hai con, cũng là chính sách nhằm khuyến sinh.
Hiện dự thảo Luật Dân số đang được trình Quốc hội khóa XV xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10.
-Nhật Dương
