Tỉnh Cà Mau đang đặt mục tiêu trở thành cực tăng trưởng xanh của vùng đồng bằng sông Cửu Long thông qua việc tập trung phát triển hai mũi nhọn kinh tế: năng lượng tái tạo và nông nghiệp sạch, công nghệ cao...
Định hướng này được Cà Mau xây dựng dựa trên lợi thế địa lý ven biển, nguồn lao động dồi dào và cam kết phát triển kinh tế thân thiện môi trường, đồng thời nâng cao giá trị xuất khẩu và chuỗi giá trị sản phẩm.
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO - ĐÒN BẨY TĂNG TRƯỞNG XANH
Cà Mau được xác định là địa phương trọng điểm phát triển năng lượng tái tạo. Theo báo cáo từ Sở Công Thương tỉnh, đến năm 2025, địa phương đã vận hành 16 nhà máy điện gió với tổng công suất 870 MW và hơn 2.800 hệ thống điện mặt trời mái nhà, với tổng công suất 295 MWp (mill-watt peak: mili-watt đỉnh, đơn vị đo công suất tối đa mà hệ thống năng lượng mặt trời có thể tạo ra trong điều kiện tiêu chuẩn, nơi bức xạ mặt trời là 1.000 W/m2 và nhiệt độ pin là 25°C - NV).
Ngoài ra, tỉnh này đang triển khai các dự án điện khí LNG dự kiến đạt 3.200 MW, điện gió 2.309 MW, điện mặt trời tập trung 100 MW và điện mặt trời mái nhà 117 MW. Các dự án này đã góp phần đưa Cà Mau trở thành một trong những trung tâm năng lượng tái tạo lớn của vùng.
Báo cáo gần đây của Sở Công Thương Cà Mau cho thấy, kinh tế tỉnh duy trì tăng trưởng bình quân trên 7%/năm; trong đó, năng lượng tái tạo đóng vai trò động lực mới, giúp GRDP bình quân đầu người đạt trên 6.000 USD và năng suất lao động xã hội tăng 8 ‑ 8,5%/năm.
Để khai thác tối đa tiềm năng, tỉnh đã tập trung xây dựng hệ thống hạ tầng đồng bộ, từ lưới điện thông minh, trạm biến áp đến các hệ thống lưu trữ năng lượng và kết nối xuất khẩu. Việc đầu tư hạ tầng, cảng biển, logistics cùng các công trình thích ứng biến đổi khí hậu được cho là điều kiện quan trọng để Cà Mau trở thành cực tăng trưởng xanh trong giai đoạn mới.
NÔNG NGHIỆP SẠCH VÀ CÔNG NGHỆ CAO - NÂNG TẦM CHUỖI GIÁ TRỊ
Bên cạnh năng lượng tái tạo, nông nghiệp sạch, công nghệ cao cũng là một mũi nhọn giúp Cà Mau nâng cao giá trị sản xuất và thương hiệu vùng. Tỉnh tập trung phát triển tôm và lúa‑ tôm, với diện tích nuôi tôm chiếm 55% toàn quốc và gần 47% sản lượng tôm của Việt Nam.
Các mô hình nuôi tôm sinh thái dưới rừng, tôm‑ lúa, tôm thâm canh và tôm siêu thâm canh công nghệ cao đã được triển khai rộng rãi; trong đó hơn 10.000 ha tôm siêu thâm canh ứng dụng công nghệ Biofloc, RAS, IoT và AI, đạt năng suất từ 40 ‑ 60 tấn/ha/năm.
Về trồng lúa, Cà Mau duy trì diện tích gieo trồng khoảng 315.000 ha, với 93.000 ha thuộc vùng lúa- tôm, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP/GlobalGAP. Các vùng này được quy hoạch thành các khu liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ, hướng tới xuất khẩu khoảng 100.000 tấn gạo sạch mỗi năm.
Việc áp dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang được đẩy mạnh, bao gồm xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử và trung tâm dữ liệu vùng tôm‑ lúa nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
Cùng với năng lượng và nông nghiệp, đầu tư hạ tầng là yếu tố nền tảng quyết định thành công. Các chuyên gia chỉ ra rằng phát triển hạ tầng giao thông, cảng biển, logistics và hệ thống thủy lợi hai chiều, kết hợp công trình thích ứng biến đổi khí hậu và an ninh nguồn nước, sẽ tạo điều kiện để hai mũi nhọn kinh tế hoạt động hiệu quả, đồng thời giảm thiểu rủi ro do thiên tai và xâm nhập mặn.
SO SÁNH VÀ KỊCH BẢN PHÁT TRIỂN ĐẾN 2030
Theo các số liệu tổng hợp gần đây, tốc độ tăng trưởng GRDP của Cà Mau hiện trên 7%/năm, đứng thứ 2 vùng đồng bằng sông Cửu Long và cao hơn mức trung bình vùng. Diện tích gieo trồng lúa‑ tôm của tỉnh chiếm khoảng 315.000 ha, trong khi diện tích sản xuất nông nghiệp chiếm 32% tổng đất sử dụng, thấp hơn mức trung bình 64,5% của vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Công suất năng lượng tái tạo hiện tại gồm 16 dự án điện gió tổng 870 MW và hơn 2.800 hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng 295 MWp, vượt trội so với hầu hết tỉnh trong vùng.
Dựa trên định hướng chiến lược, kịch bản phát triển đến năm 2030 của Cà Mau đã đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP bình quân khoảng 8 ‑ 10%/năm, GRDP bình quân đầu người đạt 8.000 ‑ 10.000 USD, tốc độ tăng năng suất lao động xã hội khoảng 8 ‑ 9%/năm. Trong lĩnh vực năng lượng, tổng công suất điện gió, điện mặt trời và điện khí LNG dự kiến tăng thêm 2.000 ‑ 3.000 MW.
Trong nông nghiệp, diện tích tôm siêu thâm canh công nghệ cao dự kiến tăng lên 15.000 ‑ 20.000 ha, diện tích lúa‑ tôm sạch đạt chuẩn VietGAP/GlobalGAP chiếm trên 70% vùng tôm- lúa. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản và gạo sạch dự kiến tăng bình quân 10 ‑ 15%/năm.
Kịch bản này dựa trên giả định rằng hạ tầng năng lượng, giao thông, cảng biển và logistics được cải thiện đồng bộ, công nghệ và nhân lực được nâng cao, sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu và thân thiện môi trường. Ngược lại, trước rủi ro tác động từ biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn, và thị trường quốc tế biến động sẽ cần các biện pháp dự phòng và chính sách linh hoạt để duy trì tốc độ tăng trưởng.
-Thiên Ân
