Trong bối cảnh lượng hồ sơ mua nhà ở xã hội tăng nhanh, đồng bộ hóa cơ sở dữ liệu được xem là giải pháp quan trọng nhằm giảm tải cho cơ quan quản lý và tạo thuận lợi cho người dân…
Cùng với những chính sách hỗ trợ tích cực, việc phát triển nhà ở xã hội tại Hà Nội đã ghi nhận nhiều tín hiệu khả quan về nguồn cung và tiến độ triển khai. Tuy nhiên, quá trình đưa các sản phẩm này ra thị trường vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức.
Tại Hội nghị đối thoại “Từ thủ tục liên thông đến an cư" do Trung tâm Phục vụ hành chính công Thành phố Hà Nội chủ trì mới đây, nhiều ý kiến cho rằng nguyên nhân chủ yếu bắt nguồn từ nhu cầu thực tế của người dân, đặc biệt là nhóm thu nhập thấp và công nhân trong các khu công nghiệp ngày càng gia tăng, khiến các dự án luôn thu hút sự quan tâm lớn ngay từ những ngày đầu tiếp nhận hồ sơ. Tình trạng này đang tạo áp lực đáng kể cho cả các cơ quan quản lý nhà nước và chủ đầu tư trong công tác tổ chức tiếp nhận và xử lý hồ sơ.
TIẾP NHẬN 300 - 400 HỒ SƠ/NGÀY
Bà Đặng Bích Ngọc, Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội, cho biết chỉ 3 đến 5 tháng gần đây, hệ thống văn phòng đăng ký đã tiếp nhận gần 22.000 hồ sơ đề nghị xác nhận điều kiện mua nhà ở xã hội. Đáng chú ý, lượng hồ sơ chủ yếu dồn về ba chi nhánh Long Biên, Đông Anh và Thanh Trì. Trong đó, chi nhánh Long Biên vào những ngày cao điểm, số hồ sơ tiếp nhận cả trực tiếp lẫn trực tuyến có thể lên tới 400 hồ sơ mỗi ngày. Tương tự, chi nhánh Thanh Trì dù chỉ có một dự án nhà ở xã hội mở bán nhưng phải tiếp nhận trung bình khoảng 300 hồ sơ/ngày.
Trong một khoảng thời gian ngắn từ 3 – 5 tháng, hệ thống văn phòng đăng ký đã tiếp nhận gần 22.000 hồ sơ xác nhận điều kiện mua nhà ở xã hội.
Theo bà Ngọc, mỗi chi nhánh hiện có 15–25 cán bộ, song phải xử lý khối lượng rất lớn, từ 30.000–40.000 thủ tục hành chính các loại. Riêng nhà ở xã hội chiếm 10.000 thủ tục. Trước thực tế đó, toàn hệ thống quán triệt ưu tiên giải quyết hồ sơ mua nhà ở xã hội, đồng thời, bố trí từ 1–4 cán bộ chuyên trách để tập trung xử lý. Tuy nhiên, do cơ sở dữ liệu đất đai vẫn đang tiếp tục được hoàn thiện nên việc tra cứu cùng lúc chưa thật sự thuận lợi. Khi tiếp nhận hồ sơ, các chi nhánh sẽ phải gửi văn bản xác minh tới 30 chi nhánh tại các quận, huyện cũ. Trong bối cảnh hiện nay, mỗi chi nhánh phải phụ trách khoảng 3–5 xã, phường mới, khiến công việc gia tăng.
Từ phía chủ đầu tư, Thượng tá Nguyễn Văn Dũng, Phó Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư, Tổng Công ty 319, cũng chia sẻ về dự án nhà ở xã hội tại Uy Nỗ, xã Đông Anh. Ông cho biết những ngày đầu tiếp nhận hồ sơ, lượng người dân đến đăng ký tăng nhanh chóng. Có thời điểm, người dân phải chờ đợi kéo dài, thậm chí xếp hàng hai đêm mới lấy được số thứ tự nộp hồ sơ.
Trước tình huống này, chủ đầu tư phải báo cáo cấp trên và khẩn trương triển khai những biện pháp hỗ trợ tạm thời như: bố trí nhà bạt, khu vực chờ, cung cấp nước uống, lương thực cần thiết và ghế ngồi cho người dân. Ngoài ra, đơn vị tổ chức triển khai phát số thứ tự và hẹn khung giờ cụ thể để người dân quay lại nộp hồ sơ. Nhờ đó, tình trạng xếp hàng xuyên đêm, chờ đợi kéo dài được khắc phục.
TRIỂN KHAI TOÀN DIỆN CÁC GIẢI PHÁP
Về lâu dài, bà Đặng Bích Ngọc cho rằng cần triển khai các giải pháp toàn diện, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý cũng như tạo thuận lợi tối đa cho người dân. Hiện nay, việc tra cứu thông tin liên quan đến người dân không chỉ thực hiện qua hệ thống trực tuyến, mà còn dựa vào kho lưu trữ hồ sơ giấy. Những hồ sơ này đã – đang được số hóa thông qua chiến dịch 90 ngày làm đúng, đủ, sạch giúp hoàn thiện cơ sở dữ liệu điện tử và vẫn tiếp tục mở rộng.
Tuy nhiên, để công tác xác minh diễn ra thuận lợi, người dân cần cam kết trung thực về tình trạng sở hữu nhà khi nộp hồ sơ xét mua nhà ở xã hội. Bởi công tác xác nhận chủ yếu dựa trên những trường hợp đã cấp giấy chứng nhận và có tên trong cơ sở dữ liệu đất đai. Trong khi còn không ít trường hợp dù sở hữu nhà ở nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận, gây khó khăn cho công tác xác minh và xử lý hồ sơ.
“Khi công dân cam kết việc sở hữu nhà trên địa bàn Thành phố Hà Nội và được xác nhận đủ điều kiện mua nhà ở xã hội. Danh sách sẽ tổng hợp và gửi về Sở Xây dựng, phục vụ cho quá trình kiểm soát theo quy định”, bà Ngọc cho biết.
Các quảng cáo trên mạng về suất ngoại giao hay suất nội bộ mua nhà ở xã hội là thông tin phải kiểm chứng kỹ lưỡng.
Đại tá Mai Tùng Lâm, Phó trưởng phòng Phòng An ninh kinh tế, Công an Thành phố Hà Nội, chia sẻ: “Tới đây, chúng tôi dự kiến tiếp tục phối hợp cùng các sở, ban ngành cập nhật những vướng mắc, từ đó tham mưu cho UBND Thành phố và UBND phường, xã các giải pháp phù hợp. Một trong số đề xuất trọng tâm là đồng bộ hóa dữ liệu, giúp công tác tiếp nhận hồ sơ liên quan đến mua nhà ở xã hội thuận tiện trên nền tảng trực tuyến. Mục tiêu là tạo điều kiện cho mọi người dân có thể dễ dàng tiếp cận, mà không phải nộp hồ sơ nhiều lần. Ngoài ra, công nghệ AI cũng được xem xét ứng dụng phục vụ rà soát và sàng lọc nhanh đối với trường hợp không đủ điều kiện”.
Bên cạnh các giải pháp kỹ thuật, Thượng tá Nguyễn Anh Tuấn, Phó Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao, Công an Thành phố Hà Nội, nhấn mạnh việc nâng cao nhận thức và cảnh giác trước những hành vi lừa đảo cần đặt lên hàng đầu.
Thượng tá Nguyễn Anh Tuấn khuyến cáo người dân không nên giao dịch qua trung gian hay chuyển tiền cho các tổ chức, cá nhân không có thẩm quyền. Ông lưu ý rằng các quảng cáo trên mạng về suất ngoại giao hay suất nội bộ trong mua nhà ở xã hội là thông tin phải kiểm chứng kỹ lưỡng.
-Thanh Xuân
