Thời điểm Đông – Xuân hàng năm, thời tiết thay đổi thất thường, độ ẩm cao, mưa nhiều là điều kiện thuận lợi cho hàng loạt dịch bệnh truyền nhiễm như cúm mùa, sốt xuất huyết, tay chân miệng, viêm não mô cầu gia tăng…
Những ngày qua, tất cả giường bệnh tại Khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) đều kín bệnh nhi điều trị nội trú. PGS.TS.BS. Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Trưởng Khoa Hồi sức nhiễm, cho biết 10 ngày qua, dịch tay chân miệng có chiều hướng gia tăng. Trước đây, mỗi tuần khoa chỉ tiếp nhận dưới 20 ca, nhưng tuần qua số ca tiếp nhận tăng lên 40 - 50 ca ở các mức từ độ 2 đến độ 4.
“Đáng lưu ý, trong nửa đầu tháng 11, khoa tiếp nhận 7 ca tay chân miệng độ nặng, trong đó 5 ca do virus EV71 - chủng virus có khả năng gây biến chứng cao hơn các chủng khác. Phần lớn các ca nặng có độ tuổi từ 12 tháng đến 2 tuổi, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời thì có thể để lại di chứng thần kinh nặng, thậm chí tử vong”, BS. Phùng Nguyễn Thế Nguyên thông tin.
Bác sĩ Phạm Thị Hoàng Oanh, Điều hành khoa Nhi Tổng hợp, Bệnh viện Nhân Dân Gia Định (TP.HCM), cho biết: “Mọi năm dịch bệnh tay chân miệng thường đạt đỉnh vào khoảng tháng 4, tháng 10, mùa này bắt đầu giảm. Tuy nhiên năm nay số ca bắt đầu tăng trở lại vào giữa cuối tháng 11. Phần lớn bệnh nhi nhập viện trong tình trạng sốt liên tục, phát ban nhiều ở tay, chân, mông, các sang thương đợt này lại có bóng nước nhiều hơn,” BS. Oanh nói.
Theo ThS.BS. Lê Hồng Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM, hiện đang là thời điểm dịch tay chân miệng tăng mạnh. Trong tuần qua, thành phố ghi nhận 1.542 ca mắc, tăng 30,2% so với trung bình 4 tuần trước đó.
Nhiều cơ sở y tế trên địa bàn thành phố cũng ghi nhận nhiều trường hợp mắc tay chân miệng độ 2 trở lên. Đáng lo ngại, đối tượng mắc bệnh là trẻ nhũ nhi và trẻ có bệnh nền gia tăng. Đây là nhóm nguy cơ cao, dễ có biến chứng nếu không được điều trị kịp thời.
Bên cạnh tay chân miệng, bệnh viêm não mô cầu cũng đang có xu hướng gia tăng. Bệnh do vi khuẩn não mô cầu lây qua đường hô hấp, chủ yếu qua giọt bắn khi nói chuyện, ho hoặc hắt hơi.
Theo TS.BS. Hồ Đặng Trung Nghĩa, Trưởng Khoa Nhiễm Việt - Anh, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM, hiện khu vực phía Nam đã ghi nhận 27 ca viêm màng não do não mô cầu, trong đó có 3 trường hợp tử vong. Số ca mắc năm nay tăng rõ rệt, nhiều người bệnh nhập viện trong tình trạng nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não mủ nặng, thậm chí sốc nhiễm khuẩn.
Không chỉ người lớn, trẻ em cũng bị ảnh hưởng nặng bởi viêm não mô cầu. BSCKII. Nguyễn Đình Qui, Trưởng Khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM), cho biết, từ đầu năm đến nay bệnh viện đã tiếp nhận 3 ca trẻ mắc viêm não mô cầu, đa phần chuyển đến trong tình trạng nặng, có ca nhiễm khuẩn huyết, có ca viêm màng não cấp, dù bệnh nhi được cứu sống nhưng vẫn đối mặt nguy cơ di chứng lâu dài.
Trong khi đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố (CDC) Hà Nội cho biết: từ ngày 14 - 21/11, toàn thành phố ghi nhận 305 trường hợp mắc sốt xuất huyết tại 84 phường, xã. Về bệnh tay chân miệng, ghi nhận 87 trường hợp mắc bệnh tại 38 phường, xã; số mắc tăng so cùng kỳ năm 2024. Ngoài ra, ghi nhận 8 trường hợp mắc sởi tại 5 phường, xã.
Đáng chú ý, mặc dù số trường hợp mắc bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng có giảm so tuần trước, tuy nhiên kết quả kiểm tra giám sát tại một số ổ dịch ghi nhận chỉ số côn trùng sau xử lý ở ngưỡng nguy cơ cao, dự báo tiếp tục ghi nhận thêm bệnh nhân, ổ dịch trong các tuần tới.
Trong khi thời tiết đang trong giai đoạn chuyển mùa, sự thay đổi thất thường của nhiệt độ và độ ẩm là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh đường hô hấp phát triển và lây lan, đặc biệt là cúm mùa, bệnh do virus hợp bào hô hấp (RSV).
Đồng thời, giai đoạn cuối năm có sự gia tăng giao lưu, đi lại và tổ chức nhiều sự kiện đông người làm tăng nguy cơ lây lan từ khu vực công cộng về các hộ gia đình. Trẻ em, người già là những đối tượng có nguy cơ cao. Báo cáo của hệ thống giám sát cho thấy, đã ghi nhận sự gia tăng cục bộ các trường hợp mắc cúm mùa, RSV, trong đó có nhiều ca nhập viện điều trị tại các bệnh viện tuyến cuối.
Trước tình hình trên, Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố tập trung chỉ đạo các đơn vị y tế giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh trên địa bàn quản lý. Trong đó, chú trọng giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh tại các cửa khẩu, cơ sở y tế, các cơ sở giáo dục, các cụm, khu công nghiệp, khu dân cư mật độ cao.
Thực hiện khoanh vùng, xử lý triệt để các ổ dịch ngay từ khi ghi nhận ca bệnh đầu tiên, không để dịch bệnh bùng phát, lây lan tại cộng đồng. Đồng thời đẩy mạnh thực hiện Chương trình tiêm chủng mở rộng bảo đảm miễn dịch phòng bệnh cho trẻ em. Thường xuyên thực hiện rà soát đối tượng tiêm chủng để tổ chức tiêm bù, tiêm vét cho những đối tượng chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đủ các mũi vaccine phòng bệnh.
Đối với các cơ sở khám, chữa bệnh, cần thực hiện tốt công tác phân luồng khám bệnh, thu dung, cấp cứu, điều trị bệnh nhân và chuẩn bị sẵn sàng phương án tình huống gia tăng các trường hợp nhập viện; hạn chế đến mức thấp nhất các trường hợp chuyển nặng, tử vong, nhất là đối với nhóm nguy cơ cao (người cao tuổi, phụ nữ có thai, trẻ em người bệnh tại khu hồi sức tích cực, tim mạch, thận nhân tạo).
Riêng các địa phương bị ảnh hưởng mưa, lũ lụt gây ra, Bộ Y tế đề nghị chính quyền các cấp tập trung chỉ đạo các tổ chức chính trị-xã hội, người dân phối hợp chặt chẽ với ngành y tế trong triển khai giải pháp phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn.
Người dân tại khu vực này cần thực hiện tốt những khuyến cáo của ngành y tế về an toàn vệ sinh thực phẩm, môi trường. Thực hiện nguyên tắc “nước rút đến đâu làm vệ sinh đến đấy” bằng việc thu gom, xử lý và chôn xác súc vật theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
-Hoài Phương
