Châu Âu đang lên kế hoạch tăng cường kiểm soát các sản phẩm mà các nhà chức trách xem là nguy hiểm được bán trên các nền tảng trực tuyến, đặc biệt là từ các công ty Trung Quốc như Shein và Alibaba...
Trong một cuộc trao đổi với tờ báo Financial Times, ông Michael McGrath, ủy viên tư pháp của Liên minh châu Âu (EU), đã thừa nhận rằng khối này cần phải làm tốt hơn để bảo vệ người tiêu dùng khu vực khỏi làn sóng hàng hóa không an toàn đang tràn vào từ Trung Quốc. Ông McGrath nhấn mạnh rằng EU có trách nhiệm bảo vệ công dân của mình và đảm bảo rằng các doanh nghiệp châu Âu được hoạt động trên một sân chơi bình đẳng.
Theo ông McGrath, các cơ quan chức năng các quốc gia thành viên EU hàng năm đều phát hiện ra những sản phẩm rất nguy hiểm, có thể gây hậu quả nghiêm trọng đến tính mạng con người, được đưa vào khối này dưới dạng các bưu kiện nhỏ gửi từ nước ngoài.
Tuy nhiên, lực lượng hải quan và các nhân viên thực thi pháp luật đang bị quá tải, dẫn tới chỉ có một phần nhỏ các sản phẩm không an toàn được ngăn chặn khi vào EU. Năm 2024, có khoảng 4,6 tỷ gói hàng có giá trị thấp đã vào EU, và con số này đang tiếp tục tăng gấp đôi mỗi hai năm. Khoảng 90% trong số đó đến từ Trung Quốc.
Kế hoạch của ông McGrath bao gồm việc trao quyền cho Ủy ban châu Âu (EC) để điều tra các trường hợp nghiêm trọng nhất của những gói hàng nhỏ được gửi biên giới, nhằm giảm bớt áp lực cho các cơ quan quốc gia đang thiếu kinh phí. Ông cũng đề xuất cập nhật các quy định về bảo vệ người tiêu dùng và giám sát thị trường, vì hệ thống hiện tại không còn phù hợp. Khi các sản phẩm nguy hiểm được phát hiện, thường là do các tổ chức người tiêu dùng, các nền tảng thường chỉ cần gỡ bỏ chúng khỏi danh sách bán hàng. Ông McGrath cho rằng cần có biện pháp răn đe mạnh mẽ hơn.
Các sản phẩm như mỹ phẩm và đồ chơi là những loại hàng hóa phổ biến nhất bị phát hiện có vấn đề. Theo quy định công nghệ của EU, các chợ trực tuyến được xếp vào loại nền tảng, không phải là nhà bán lẻ, do đó họ không chịu trách nhiệm về các sản phẩm được mua qua trang web của họ, thường đến trực tiếp từ các nhà bán lẻ ngoài EU. Tuy nhiên, họ phải hợp tác với các cơ quan chức năng và gỡ bỏ các sản phẩm có vấn đề khỏi danh sách bán hàng khi được xác định.
Một cuộc khảo sát gần đây của tổ chức Toy Industries of Europe cho thấy số lượng lớn đồ chơi nguy hiểm vẫn đang được bán trực tuyến tại EU, bao gồm cả những sản phẩm như slime độc hại và một số đồ chơi có pin dễ dàng tháo rời và nuốt phải. Tháng trước, EU cho biết đang xem xét việc bán các sản phẩm có khả năng bất hợp pháp của trên Shein, căn cứ vào các quy định nội dung trực tuyến thuộc Đạo luật Dịch vụ kỹ thuật số của EU. Brussels đã yêu cầu Shein bổ sung thêm thông tin, và bước đi này có thể dẫn đến một cuộc điều tra sâu rộng và các khoản phạt.
Trước đó, nhà chức trách đã đình chỉ hoạt động trang web của Shein tại Pháp vì cáo buộc quảng cáo các sản phẩm bị cho là bất hợp pháp như đồ chơi vũ khí. Pháp cũng đang tìm cách cấm AliExpress, thuộc sở hữu của tập đoàn công nghệ Trung Quốc Alibaba, và Joom có trụ sở tại Bồ Đào Nha vì lý do tương tự.
Ngoài ra, EU cũng đã chấm dứt chính sách miễn thuế quan đối với các gói hàng trị giá dưới 150 euro, buộc các nhà bán lẻ phải cung cấp thông tin hải quan và có một đại diện được chỉ định tại EU, với thời hạn thực thi muộn nhất là vào năm 2028. Trong thời gian chờ đợi, mức phí 3 euro đối với mỗi loại sản phẩm trong mỗi gói hàng sẽ được áp dụng từ ngày 1/7/2026 - các bộ trưởng tài chính của khối đã nhất trí vào hôm thứ Sáu vừa rồi.
EU cũng đặt mục tiêu đến năm 2028 tạo ra một trung tâm theo dõi hải quan toàn khối và một khoản phí xử lý cho mỗi gói hàng ít nhất là 2 euro. Romania đã bắt đầu áp dụng phí bưu kiện khoảng 5 euro.
Mỹ đã bãi bỏ chế độ miễn thuế quan cho các gói hàng trị giá từ 800 USD trở xuống trong năm nay, một động thái mà ông McGrath cho biết đã giúp giảm đáng kể khối lượng các gói hàng nhỏ được gửi đến Mỹ.
-An Huy
