Đà Nẵng vừa tổ chức tham vấn ý kiến về các Đề án chiến lược phát triển giai đoạn 2026-2030, đánh dấu một cột mốc quan trọng khi Đà Nẵng trở thành địa phương đầu tiên trên cả nước hoàn thành và đưa ra lấy ý kiến công khai các Dự thảo Đề án về chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và phát triển khoa học công nghệ cho nhiệm kỳ tới...
Hội thảo diễn ra dưới sự chủ trì của ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng, cùng sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành đến từ các Bộ, Ban, Ngành Trung ương, đại diện các trường Đại học, viện nghiên cứu và cộng đồng doanh nghiệp công nghệ trên địa bàn.
VỊ THẾ TIÊN PHONG VÀ CÚ HÍCH TỪ NHỮNG "CON SỐ BIẾT NÓI"
Phát biểu khai mạc, ông Hồ Quang Bửu nhấn mạnh sự cấp thiết của việc tái cấu trúc mô hình tăng trưởng dựa trên nền tảng công nghệ và tri thức. Đà Nẵng là địa phương đầu tiên trên cả nước hoàn thành các Dự thảo Đề án quan trọng này tính đến thời điểm hiện tại không chỉ thể hiện quyết tâm chính trị cao độ của lãnh đạo thành phố, mà còn là sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho một giai đoạn "cất cánh" mới của thủ phủ miền Trung.
Nhìn lại chặng đường 2020-2025, các đại biểu tại hội thảo đều đồng thuận rằng Đà Nẵng đã tạo dựng được một nền móng vững chắc. Những thành tựu đạt được không chỉ nằm trên văn bản mà đã đi vào thực tiễn đời sống.
Dẫn chứng từ báo cáo tổng kết, Đà Nẵng đã có 04 năm liên tiếp (2020-2023) dẫn đầu và đứng thứ 2 (năm 2024) trên bảng xếp hạng chuyển đổi số DTI cấp tỉnh. Đặc biệt, kinh tế số đã đóng góp khoảng 24% vào GRDP của thành phố trong năm 2024, vượt chỉ tiêu đề ra trước 02 năm.
Thành phố cũng ghi dấu ấn đậm nét trên bản đồ công nghệ quốc tế với Giải thưởng Thành phố thông minh Seoul 2023 hạng mục "Lấy con người làm trung tâm". Hạ tầng số được đầu tư mạnh mẽ với mạng lưới cáp quang, trạm phát sóng 5G phủ sóng rộng khắp, và đặc biệt là sự hình thành của các Khu Công viên phần mềm, Khu Công nghệ cao, thu hút các tập đoàn hàng đầu như Viettel, FPT, và các đối tác quốc tế trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn. Những kết quả này chính là "bệ phóng" để Đà Nẵng tự tin đặt ra những mục tiêu tham vọng hơn trong 5 năm tới.
KHÓ KHĂN VỀ CƠ SỞ DỮ LIỆU VÀ BÀI TOÁN NHÂN LỰC
Bên cạnh những gam màu sáng, không khí hội thảo trở nên "nóng" hơn với những ý kiến phản biện, góp ý thẳng thắn từ các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp. Dù là địa phương đi đầu, Đà Nẵng vẫn đang đối mặt với những thách thức mang tính hệ thống.
Một trong những vấn đề được mổ xẻ nhiều nhất là câu chuyện dữ liệu liên thông. Đại diện một doanh nghiệp công nghệ tại Đà Nẵng chia sẻ: "Chúng ta nói nhiều về dữ liệu số, nhưng thực tế hiện nay dữ liệu giữa các sở, ban, ngành vẫn còn tình trạng cát cứ, chưa thực sự "sống" và liên thông theo thời gian thực. Điều này gây khó khăn không nhỏ cho doanh nghiệp khi muốn phát triển các ứng dụng tích hợp đa ngành". Các chuyên gia từ Trung ương cũng cảnh báo về nguy cơ hình thành các "ốc đảo dữ liệu" nếu không có một kiến trúc dữ liệu tổng thể và quy chế chia sẻ dữ liệu bắt buộc, minh bạch.
Vấn đề nguồn nhân lực chất lượng cao cũng là một trăn trở lớn. Đại diện các trường Đại học tại Đà Nẵng cho biết, mặc dù thành phố có hệ thống đào tạo tốt, nhưng để đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghệ mới nổi như vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), hay công nghệ tài chính (Fintech), chúng ta đang thiếu hụt cả về số lượng lẫn các chuyên gia đầu đàn. "Việc thu hút nhân tài không chỉ dừng lại ở chính sách đãi ngộ, mà còn là môi trường làm việc, cơ sở vật chất phòng thí nghiệm (Lab) và các bài toán thực tế đủ lớn để họ thỏa sức sáng tạo".
ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH "BÌNH DÂN HỌC VỤ SỐ" VÀ ỨNG PHÓ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
Một trong những nội dung được quan tâm là đề xuất mô hình "bình dân học vụ số". Lấy cảm hứng từ phong trào xóa mù chữ trong lịch sử, mô hình này nhằm mục tiêu phổ cập kỹ năng số cho toàn dân, đặc biệt là người dân ở khu vực nông thôn, miền núi (đặc biệt sau khi sáp nhập địa giới hành chính) và các nhóm yếu thế.
Các chuyên gia cho rằng, chuyển đổi số không thể thành công nếu chỉ có chính quyền và doanh nghiệp chạy trước, mà người dân phải là trung tâm, là người thụ hưởng và cũng là động lực. Việc đưa hạ tầng số, wifi miễn phí, và các ki-ốt dịch vụ công xuống gần dân hơn, đến tận các tổ dân phố, thôn bản là điều kiện tiên quyết để xóa bỏ khoảng cách số.
Bên cạnh đó, xuất phát từ thực tiễn khắc nghiệt của miền Trung, các đại biểu đặc biệt lưu ý đến việc ưu tiên chuyển đổi số trong lĩnh vực ứng phó với biến đổi khí hậu. Từ thực tế thiệt hại do bão lũ gây ra cho khu vực Nam Trung Bộ thời gian qua, yêu cầu xây dựng một cơ sở dữ liệu, bản đồ số về thiên tai, tích hợp hệ thống cảnh báo sớm bằng IoT (Internet vạn vật) và AI trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
"Chuyển đổi số không được xa rời thực tế, nó phải giúp người dân an toàn hơn trước thiên tai, giúp ngư dân vươn khơi bám biển hiệu quả hơn" – một ý kiến tâm huyết tại hội thảo.
Hội thảo cũng ghi nhận ý kiến của chuyên gia đề xuất Đà Nẵng cần ưu tiên phát triển chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực như sản xuất nông nghiệp, khai thác và chế biến thủy hải sản trong thời gian gần sẽ hiệu quả và thiết thực đối với người dân, nhất là sau khi sáp nhập Quảng Nam, tỷ lệ sản xuất nông nghiệp của Đà Nẵng đã tăng cao đáng kể.
Việc ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, thương mại điện tử cho sản phẩm OCOP, hay tự động hóa trong nuôi trồng sẽ tạo ra nguồn đóng góp thực tế, bền vững vào GRDP của thành phố, thay vì chỉ tập trung quá nhiều vào các công nghệ lõi, tài chính mà bỏ quên các ngành kinh tế nền tảng.
TẦM NHÌN 2030: ĐÀ NẴNG - "THUNH LŨNG SILICON" CỦA MIỀN TRUNG
Để giải quyết bài toán phát triển, Dự thảo Đề án "Đà Nẵng - Thành phố đổi mới sáng tạo" đã đưa ra giải pháp về việc kết nối các khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung với các trung tâm logistics, cảng biển (cảng Liên Chiểu, cảng Chu Lai), sân bay (sân bay Đà Nẵng, Chu Lai) và Khu thương mại tự do đang được hình thành.
Các chuyên gia đánh giá cao đề xuất về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (Sandbox). Đây được xem là chìa khóa để Đà Nẵng bứt phá, cho phép thử nghiệm các công nghệ mới (như xe tự hành, drone giao hàng, tài sản số, Fintech...) trong một phạm vi và không gian xác định. Điều này sẽ biến Đà Nẵng thành một "phòng thí nghiệm sống" (Living Lab) hấp dẫn các startup và tập đoàn công nghệ toàn cầu.
Kết luận hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Hồ Quang Bửu ghi nhận và đánh giá cao những ý kiến đóng góp tâm huyết, trí tuệ của các đại biểu. Ông khẳng định, 3 Đề án về Chuyển đổi số, Đổi mới sáng tạo và Phát triển Khoa học Công nghệ không phải là những văn bản riêng lẻ, mà là "kiềng ba chân" vững chắc, hỗ trợ lẫn nhau để đưa Đà Nẵng tiến vào kỷ nguyên mới.
Ý nghĩa và sự cấp thiết của các Đề án này vượt ra khỏi ranh giới hành chính của một thành phố. Đà Nẵng, với vai trò là hạt nhân của Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, phải là đầu tàu kéo theo sự phát triển của cả khu vực.
Lộ trình phát triển khoa học công nghệ đến năm 2030 của Đà Nẵng sẽ tập trung vào việc làm chủ công nghệ lõi, phát triển công nghiệp vi mạch bán dẫn và trí tuệ nhân tạo, hướng tới mục tiêu trở thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc tế và là "thành phố đáng sống" không chỉ ở môi trường thiên nhiên mà còn ở môi trường số văn minh, hiện đại.
- Đào Ngọc Anh
