Dự thảo Thông tư hướng dẫn Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Nghị định số 320/2025/NĐ-CP của Chính phủ tập trung chuẩn hóa thời điểm xác định doanh thu tính thuế. Qua đó làm rõ căn cứ tính thuế và tăng tính thống nhất trong thực tiễn áp dụng theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.
Một trong những điểm mới tại Dự thảo Thông tư quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và hướng dẫn thực hiện Nghị định số 320/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp là các quy định liên quan đến thời điểm xác định doanh thu và căn cứ tính thuế thu nhập doanh nghiệp
Trước đó, khoản 2 Điều 8 Nghị định số 320/2025/NĐ-CP quy định thời điểm xác định doanh thu được căn cứ theo từng loại hình hoạt động.
Cụ thể, (i) đối với hoạt động bán hàng hóa, doanh thu được xác định tại thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa cho người mua; (ii) đối với doanh thu đến từ hoạt động cung ứng dịch vụ là thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ hoặc từng phần dịch vụ cho người mua, trừ các trường hợp đặc thù.
Ngoài các trường hợp này, Bộ trưởng Bộ Tài chính được giao thẩm quyền quy định thời điểm xác định doanh thu phù hợp với thực tiễn phát sinh, Nghị định này nêu rõ.
Theo quy định, các mức thuế suất cụ thể được áp dụng cho từng lĩnh vực như dịch vụ, cung cấp và phân phối hàng hóa, tiền bản quyền, cho thuê phương tiện, lãi tiền vay, chuyển nhượng chứng khoán, dịch vụ tài chính phái sinh, chuyển nhượng vốn, xây dựng, vận tải và các hoạt động khác.
Cùng đó, khoản 3 Điều 12 của Nghị định số 320/2025/NĐ-CP cũng quy định số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp đối với một số doanh nghiệp nước ngoài được tính theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu tính thuế phát sinh tại Việt Nam.
Đồng thời, doanh thu tính thuế được xác định theo Điều 8 của Nghị định này và Bộ trưởng Bộ Tài chính tiếp tục được giao quy định chi tiết, bao gồm cả việc xác định doanh thu tính thuế trong các trường hợp đặc thù.
Trên cơ sở đó, dự thảo Thông tư đã cụ thể hóa nội dung này tại Điều 5, quy định rõ thời điểm xác định doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các trường hợp nêu trên.
Việc cụ thể hóa các mốc thời gian ghi nhận doanh thu theo từng loại hình hoạt động nhằm tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn áp dụng; tạo sự thống nhất, minh bạch trong xác định nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp.
Thứ nhất, đối với doanh nghiệp được thành lập theo pháp luật Việt Nam, thời điểm xác định doanh thu đối với hàng hóa xuất khẩu là ngày chuyển giao quyền sở hữu theo hợp đồng xuất khẩu.Nếu hợp đồng không quy định cụ thể, việc xác định được căn cứ theo pháp luật hải quan.
Với hoạt động vận tải hàng không, doanh thu được xác định tại thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ vận chuyển cho người mua.
Đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt, bao gồm cả đóng tàu, thời điểm xác định doanh thu là khi nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng hoặc phần công việc hoàn thành, không phụ thuộc vào việc đã thu được tiền hay chưa.
Riêng hoạt động cung cấp điện, nước, doanh thu được xác định tại ngày xác nhận chỉ số công tơ và thể hiện trên hóa đơn thanh toán, Dự thảo Thông tư quy định rõ.
Thứ hai, đối với doanh nghiệp nước ngoài, Dự thảo Thông tư quy định doanh thu từ hoạt động chuyển nhượng vốn được xác định tại thời điểm chuyển quyền sở hữu vốn
Đối với dịch vụ tài chính phái sinh, thời điểm xác định doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp là thời điểm thanh toán theo thỏa thuận trong hợp đồng. Trường hợp chuyển nhượng chứng khoán phái sinh là hợp đồng tương lai, doanh thu được xác định tại thời điểm khớp lệnh mua, bán trên hệ thống giao dịch của Sở Giao dịch Chứng khoán hoặc khi hợp đồng đáo hạn.
Đối với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán, chứng chỉ tiền gửi, thời điểm xác định doanh thu là thời điểm chuyển nhượng
Cuối cùng, đối với tín phiếu kho bạc, doanh thu tính thuế được xác định tại thời điểm tín phiếu đáo hạn.
Số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp đối với doanh nghiệp nước ngoài được tính theo tỷ lệ % trên doanh thu tính thuế phát sinh tại Việt Nam, cụ thể như sau:
a) Dịch vụ: 5%, riêng dịch vụ quản lý nhà hàng, khách sạn, casino: 10%; trường hợp cung ứng dịch vụ có gắn với hàng hóa thì hàng hóa được tính theo tỷ lệ 1%; trường hợp không tách riêng được giá trị hàng hoá với giá trị dịch vụ: 2%;
b) Cung cấp và phân phối hàng hóa tại Việt Nam theo hình thức xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ hoặc theo các điều khoản thương mại quốc tế (Incoterms): 1%; riêng trường hợp các doanh nghiệp nước ngoài bán hàng hóa là nguyên liệu, vật tư, linh kiện tại kho ngoại quan, khu phi thuế quan để nhập khẩu vào Việt Nam phục vụ sản xuất hàng xuất khẩu, gia công hàng xuất khẩu theo hợp đồng, các doanh nghiệp nước ngoài chỉ định doanh nghiệp chế xuất giao hàng hóa là nguyên liệu, vật tư, linh kiện cho doanh nghiệp chế xuất khác để phục vụ sản xuất hàng xuất khẩu, gia công hàng xuất khẩu theo hợp đồng không phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp;
c) Tiền bản quyền: 10%;
d) Cho thuê máy bay, trực thăng, tàu lượn (kể cả thuê động cơ, phụ tùng), tàu biển: 2%;
đ) Cho thuê giàn khoan, máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải (trừ quy định tại điểm d khoản này): 5%;
e) Lãi tiền vay: 5%;
g) Chuyển nhượng chứng khoán; tái bảo hiểm ra nước ngoài: 0,1%;
h) Dịch vụ tài chính phái sinh: 2%;
i) Chuyển nhượng vốn (trừ trường hợp giao dịch tái cơ cấu sở hữu của các công ty trong nội bộ tập đoàn không làm thay đổi công ty mẹ tối cao của các bên tham gia có sở hữu trực tiếp, gián tiếp doanh nghiệp tại Việt Nam sau tái cơ cấu và không phát sinh thu nhập): 2%;
k) Xây dựng, vận tải và hoạt động khác: 2%.
Khoản 3 Điều 12 của Nghị định số 320/2025/NĐ-CP
-Hoàng Sơn
