Chuyển giao kế nghiệp, đặc biệt ở doanh nghiệp gia đình, đang là bài toán nan giải của nền kinh tế Việt Nam. Dù được chuẩn bị kỹ lưỡng, phần lớn các cuộc chuyển giao vẫn không trọn vẹn, thậm chí thất bại, để lại tổ chức tê liệt. Phân tích chuyên sâu từ Viện Tư vấn và Đào tạo Doanh nghiệp VANTIS chỉ ra: Nguyên nhân cốt lõi không nằm ở quy trình, mà ở những xung đột ngầm mang tính hệ thống.
BA NGUYÊN NHÂN GỐC RỄ THẤT BẠI
Xung đột “linh hồn doanh nghiệp”. Gốc rễ nằm ở giá trị cốt lõi.
Thế hệ sáng lập (Founders): Xây dựng cơ nghiệp trong thời kỳ khan hiếm, vận hành theo “quản trị thời chiến”, coi “kinh doanh là sinh tồn”.
Thế hệ kế nghiệp (NextGen): Được đào tạo bài bản, đặt câu hỏi lớn: “Kiếm tiền để làm gì?”.
Sự khác biệt tạo ra “hố sâu giá trị”: người cha xem công ty là “chiến trường”, người con muốn nó thành “sân chơi sáng tạo”. Xung đột này không thể giải quyết bằng mệnh lệnh gia tộc.
Va chạm phương thức vận hành. Founders tin vào “kinh nghiệm xương máu” và “sự hiện diện vật lý” – kiểm soát là sức mạnh.
NextGen tin vào “công nghệ”, “dữ liệu minh bạch” – ủy quyền là hiệu quả.
VANTIS gọi đây là cuộc đối đầu tất yếu giữa thói quen “cai trị” (dựa trên kinh nghiệm cá nhân) và tư duy “lãnh đạo” (dựa trên hệ thống).
Hội chứng “cái bóng nhà sáng lập”. Dù con đã mang danh CEO, mọi quyết định lớn vẫn phải “chạy về xin ý kiến bố”. Đây là chuyển giao hình thức, bào mòn quyền lực người mới, kéo dài sự mệt mỏi của người cũ.
GIẢI PHÁP VANTIS: CHUYỂN GIAO LÀ “HÀNH TRÌNH XÂY DỰNG NIỀM TIN”
Đồng bộ “Giá trị DNA doanh nghiệp”. Hai thế hệ phải cùng trả lời: “Doanh nghiệp này tồn tại vì điều gì?”. Khi có chung căn tính (Identity), khác biệt phương pháp chỉ là thứ yếu.
Biến chuyển giao thành “quá trình” 5-10 năm. Mô hình 4 giai đoạn của VANTIS:
Chuẩn bị tư tưởng. Thử sức. Trao quyền có kiểm soát. Bàn giao Cố vấn. Mục tiêu: xây dựng niềm tin cho cả hai phía.
Chuyển giao “linh hồn” doanh nghiệp. Thành công chỉ đến khi thế hệ sáng lập trao đi tầm nhìn và ngọn lửa đam mê. Như VANTIS đúc kết: “Chuyển giao thế hệ là cách duy nhất để di sản bất tử – khi nó tiếp tục được phát triển bằng niềm tin của thế hệ kế tiếp.”
Viện Tư vấn và Đào tạo Doanh nghiệp VANTIS là đơn vị uy tín trong lĩnh vực đào tạo và tư vấn chuyển đổi số.
Sứ mệnh: Xây dựng thế hệ doanh nhân Việt có tri thức và đạo đức, trưởng thành cùng công nghệ, tạo giá trị thặng dư bền vững cho xã hội.
VANTIS – Nghĩ thật xa, làm thật đúng.
-P.V
