Không chỉ hỗ trợ các bác sĩ đọc phim nhanh, chính xác hơn, AI đang tham gia sâu hơn, hỗ trợ đắc lực cho các bác sĩ trong quá trình tiên lượng bệnh, ra kế hoạch điều trị...
Một bệnh nhân nam 86 tuổi tại TP.HCM mắc ung thư bàng quang xâm lấn cơ, đã phẫu thuật nội soi cắt u, nhưng sau mổ sức khỏe không cải thiện. Bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, kết quả ghi nhận cơ bàng quang dày, thận suy giảm chức năng do ứ nước độ hai, niệu quản hai bên giãn đến đoạn gần bàng quang.
Theo ThS.BS Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, phẫu thuật là phương pháp duy nhất để loại bỏ ung thư cho bệnh nhân, tránh nguy cơ tiểu máu kéo dài, tổn thương thận nặng thêm và ung thư tiến triển, xâm lấn xung quanh hoặc di căn đến những cơ quan khác.
Tuy nhiên, người bệnh lớn tuổi, có nhiều bệnh nền nặng làm tăng nguy cơ biến chứng trong quá trình phẫu thuật như nhiễm khuẩn, suy hô hấp, trụy tim mạch, suy thận tiến triển... Do đó, các bác sĩ đã chỉ định phẫu thuật bàng quang cho bệnh nhân với sự hỗ trợ của robot Da Vinci Xi nhằm ít đau, giảm biến chứng phẫu thuật và hồi phục nhanh sau mổ.
PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, điều khiển 4 cánh tay robot cắt niệu quản hai bên đoạn gần bàng quang. Trên màn hình hệ thống Da Vinci Xi, hình ảnh cho thấy vùng quang bàng quang bị thâm nhiễm, tức ung thư có thể đã xâm lấn ra bên ngoài, niệu quản cũng đã bị xâm lấn, tắc nghẽn gây suy thận nghiêm trọng.
Robot Da Vinci Xi hỗ trợ bác sĩ nhìn rõ tổn thương, phẫu thuật thuận lợi và an toàn, mất máu ít. Bốn ngày sau mổ, bệnh nhân hồi phục, sức khỏe cải thiện, vùng mổ không còn đau, tái khám định kỳ theo lịch hẹn để kiểm tra sức khỏe.
Bác sĩ Cương cho hay ở giai đoạn sớm, ung thư bàng quang có khả năng điều trị khỏi bệnh cao. Ung thư bàng quang xâm lấn cơ, chưa di căn xa thì phẫu thuật là phương pháp điều trị tốt nhất để cắt bỏ bàng quang tận gốc và loại bỏ các hạch lân cận.
Trước đó, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cũng tiếp nhận một nữ bệnh nhân 26 tuổi, du học sinh Hàn Quốc, đến khám sức khỏe định kỳ. Qua thăm khám, bác sĩ phát hiện nốt tăng âm ở thành phải bàng quang mặc dù bệnh nhân không có biểu hiện đau tức hạ vị, tiểu máu hay rối loạn tiểu tiện. Kết quả soi bàng quang cho thấy khối u nhú thành bên phải kích thước khoảng 1cm.
Sau hội chẩn, các bác sĩ quyết định phẫu thuật nội soi bóc gọn u và chân u bằng laser Holmium. BSCKII. Trần Đức Dũng, Phó Chủ nhiệm khoa Ngoại tiết niệu dưới, Bệnh viện TWQĐ 108, cho biết: “Nội soi cắt u bàng quang và bóc gọn chân u bằng laser Holmium là phương pháp thường áp dụng cho các u nhỏ, giúp lấy trọn khối u đồng thời xác định chính xác giai đoạn bệnh qua giải phẫu bệnh”.
Ca mổ kéo dài 10 phút, bệnh phẩm được gửi làm giải phẫu bệnh và cho kết quả: ung thư biểu mô đường niệu thể nhú độ thấp. Bệnh nhân được ngâm hóa chất tráng bàng quang trong 12 giờ sau phẫu thuật. Sau 3 ngày, bệnh nhân ổn định, ăn uống, sinh hoạt bình thường và xuất viện.
Theo các bác sĩ, u bàng quang có thể lành tính hoặc ác tính, trong đó đa số là ung thư biểu mô xuất phát từ lớp niêm mạc bàng quang. Nguyên nhân thường gặp ở Việt Nam gồm yếu tố di truyền, hút thuốc lá, viêm nhiễm kéo dài và tiếp xúc hóa chất công nghiệp như thuốc nhuộm, cao su, xăng dầu.
Tại hội nghị thường niên Hội Hình ảnh ung thư Việt Nam vừa qua, BSCKII. Nguyễn Chí Phong, Phó giám đốc Bệnh viện Bình Dân, chia sẻ mỗi năm bệnh viện này đang phải quản lý và theo dõi điều trị hơn 10.000 lượt bệnh nhân liên quan đến ung thư bàng quang.
Dữ liệu thực tế cho thấy tỷ lệ nam giới mắc bệnh cao gấp 3 - 4 lần nữ giới, tập trung chủ yếu ở độ tuổi 55 - 75. Đáng lo ngại, bệnh viện cũng ghi nhận nhiều trường hợp mắc bệnh khi còn rất trẻ, từ 16 đến 35 tuổi, đang là trụ cột kinh tế gia đình.
Lý giải nguyên nhân, bác sĩ Phong khẳng định thuốc lá là yếu tố nguy cơ hàng đầu. Các nghiên cứu chỉ ra khoảng 50 - 65% bệnh nhân nam và 20 - 30% bệnh nhân nữ mắc ung thư bàng quang có liên quan đến khói thuốc. Người hút thuốc đối mặt với nguy cơ mắc bệnh cao gấp ba lần người bình thường.
Về dấu hiệu nhận biết, bác sĩ Phong cảnh báo tiểu ra máu là triệu chứng sớm và phổ biến nhất. Điểm nguy hiểm khiến nhiều người chủ quan là tình trạng tiểu máu thường không gây đau đớn, xuất hiện rồi tự hết. Người bệnh dễ nhầm lẫn với các bệnh lý lành tính như viêm đường tiểu hay sỏi thận nhẹ. Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng như tiểu gắt buốt, tiểu nhiều lần, tiểu gấp hoặc đau âm ỉ vùng hạ vị mới xuất hiện rõ rệt.
Để chẩn đoán chính xác, Bệnh viện Bình Dân hiện áp dụng quy trình tầm soát đồng bộ gồm xét nghiệm nước tiểu chuyên sâu, chẩn đoán hình ảnh và nội soi bàng quang. Trong đó, nội soi được xem là "tiêu chuẩn vàng" giúp bác sĩ quan sát trực tiếp khối u và sinh thiết ngay lập tức. Thống kê thế giới cho thấy khoảng 75% bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn chưa xâm lấn cơ.
Nếu can thiệp đúng lúc, tỷ lệ sống sau 5 năm có thể đạt trên 90%. Trong đó, bằng việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến, các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh có thể hỗ trợ lập kế hoạch điều trị, cung cấp những dữ liệu cốt lõi để ê-kíp phẫu thuật tiên lượng, lên kế hoạch để thực hiện thành công ca phẫu thuật cho người bệnh.
"Những tiến bộ trong hình ảnh học từ CT, MRI cho đến các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang là cơ sở cho các bác sĩ đưa ra những quyết định mang tính sống còn đối với người bệnh: Phẫu thuật hay không phẫu thuật? Bảo tồn hay cắt bỏ? Tiếp cận bằng đường nào là tối ưu?" PGS.TS.BS Trần Vĩnh Hưng, Giám đốc Bệnh viện Bình Dân, thông tin.
Theo các chuyên gia y tế, việc ứng dụng AI sẽ giúp bác sĩ đọc phim nhanh, chuẩn hóa báo cáo, từ đó tăng cường hiệu quả phân loại, tiên lượng và hỗ trợ ra quyết định điều trị chính xác hơn.
Cập nhật mới về cộng hưởng từ trong chẩn đoán ung thư bàng quang, BS.CKII. Nguyễn Chí Phong nhấn mạnh: “Cộng hưởng từ đa thông số (mpMRI) và các thang điểm đặc hiệu giúp tăng độ chính xác trong chẩn đoán ung thư bàng quang. Từ đó phân biệt chính xác ung thư giai đoạn sớm (T1 và T2), tối ưu hóa quy trình chẩn đoán và theo dõi mà không xâm lấn quá mức”.
-Hoài Phương
