Để du lịch Việt Nam trở thành ngành kinh tế mũi nhọn

Từ vùng trũng hậu đại dịch, du lịch Việt Nam đã bứt tốc mạnh mẽ để trở lại đường ray tăng trưởng, khẳng định vai trò động lực trong nền kinh tế quốc gia...

Năm Du lịch quốc gia – Huế 2025 với chủ đề “Huế - Kinh đô xưa, Vận hội mới” đã chính thức khép lại với những con số ấn tượng, khẳng định vị thế của một trung tâm du lịch hàng đầu Việt Nam. Sự kiện không chỉ là một kỳ lễ hội thành công mà còn xác lập một cột mốc tăng trưởng lịch sử.

Tổng lượng khách đến địa phương ước đạt 6,3 triệu lượt, tăng trưởng đột phá hơn 61% so với năm 2024. Trong đó, điểm sáng nằm ở sự chuyển dịch cơ cấu khách với hơn 1,9 triệu lượt khách quốc tế (tăng 40%). Đặc biệt, hiệu quả kinh tế từ du lịch ghi nhận mức cao nhất từ trước đến nay với doanh thu ước đạt trên 13.000 tỷ đồng, tăng trưởng 64%.

Phát biểu tại hội nghị tổng kết, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, thành công của Năm Du lịch Quốc gia – Huế 2025 là tạo được hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ về nhận thức, hành động và cách làm du lịch trong phạm vi cả nước. Đây là tiền đề quan trọng để tiếp tục tổ chức hiệu quả Năm Du lịch quốc gia 2026, góp phần nâng tầm du lịch Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới.

Đặc biệt là khi sau hợp nhất, các địa phương miền Trung sở hữu nguồn dư địa rộng lớn để hình thành chuỗi sản phẩm riêng có nhằm thu hút khách du lịch đến nhiều hơn và lưu trú lâu hơn. Theo mục tiêu, Quảng Trị phấn đấu đến năm 2030 đón từ 13 – 15 triệu lượt khách du lịch, đóng góp khoảng 10% GRDP, đưa du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, gắn với lợi ích cộng đồng và phát triển bền vững.

Với Quảng Ngãi, nhiệm kỳ 2025 – 2030 đặt ra nhiệm vụ đột phát phải phát triển du lịch, hướng đưa đặc khu Lý Sơn trở thành trung tâm du lịch biển - đảo, khu du lịch Măng Đen thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng. Trong khi đó, địa phương được ví như trung tâm du lịch của miền Trung – Đà Nẵng đặt mục tiêu riêng trong năm 2026, khách cơ sở lưu trú phục vụ sẽ đạt 19,5 triệu lượt...

Tại Hội nghị tổng kết đề án “Cơ cấu lại ngành du lịch đáp ứng yêu cầu phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn” cũng diễn ra tại Huế, Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Nguyễn Trùng Khánh khẳng định đây là thời điểm bản lề để toàn ngành đo lường sức bật và kiểm chứng các quyết sách chiến lược đã ban hành, đồng thời xác lập một tầm nhìn chiến lược mới cho giai đoạn phát triển tiếp theo của du lịch Việt Nam.

Cục trưởng cho biết, nhìn lại chặng đường 5 năm qua, ngành du lịch đã trải qua một giai đoạn đầy thử thách với cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19,. Tuy nhiên, du lịch Việt Nam đã thể hiện sức sống đặc biệt và khả năng thích ứng nhanh nhạy để hồi sinh mạnh mẽ.

Minh chứng rõ nét nhất cho sức phục hồi này là những con số ấn tượng: năm 2024, Việt Nam đón 17,6 triệu lượt khách quốc tế, đạt mức phục hồi 98% so với thời điểm trước dịch, thuộc nhóm cao nhất khu vực Đông Nam Á. Năm 2025, ngành du lịch tiếp tục lập kỷ lục mới khi đón vị khách thứ 20 triệu vào tháng 12, dự kiến cả năm sẽ đạt 22 triệu lượt khách quốc tế.

Bên cạnh đó, thị trường nội địa với dự báo 140 triệu lượt khách đã khẳng định vai trò trụ cột chiến lược. Tổng thu từ du lịch lần đầu tiên vượt mốc 1 triệu tỷ đồng, đóng góp trực tiếp vào GDP ước đạt 8,8%, khẳng định vị thế của ngành du lịch đối với sự tăng trưởng kinh tế quốc gia.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh cũng thẳng thắn nhìn nhận những rào cản cần khơi thông trong giai đoạn tới. Đó là tình trạng sản phẩm du lịch còn trùng lặp, thiếu tính đặc thù văn hóa sâu sắc. Các chương trình liên kết vùng đôi khi còn mang tính hình thức, chưa chuyển hóa thành các tuyến điểm thực sự hấp dẫn; tiến trình chuyển đổi số vẫn còn thiếu sự đồng bộ trên quy mô toàn quốc... 

Ở góc độ doanh nghiệp, theo ông Phạm Hà, nhà sáng lập kiêm CEO Lux Travel DMC (thuộc LuxGroup), Việt Nam hiện vẫn chưa có một thương hiệu du lịch quốc gia đủ sức hút để định vị rõ ràng trên bản đồ thế giới. Trong khi Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc đều có hình ảnh thương hiệu quốc gia rõ nét.

“Chúng ta không thể cạnh tranh bằng giá rẻ mãi được. Phải vươn ra thế giới bằng sự khác biệt, bằng thương hiệu được xây dựng bài bản, gắn liền với trải nghiệm và giá trị văn hóa bản địa”, ông Hà khẳng định.

Trong dòng chảy phục hồi chung, doanh nghiệp lữ hành chính những người trực tiếp “giữ lửa” cho thị trường nhưng vẫn đang đối mặt với một số rào cản. “Hiện có ba rào cản lớn mà chúng tôi vẫn đang loay hoay: thị trường, nhân lực và đặc biệt là vốn. Cả ba đều chưa có cơ chế nào thực sự hiệu quả để tháo gỡ,” ông Nguyễn Văn Tài CEO VietSense Travel, Trưởng ban Lữ hành (CLB Lữ hành UNESCO Hà Nội) chia sẻ thẳng thắn.

Trong đó, vốn là điểm nghẽn lớn nhất. Hầu hết doanh nghiệp du lịch lữ hành đều thuộc khối dịch vụ, tài sản cố định thấp, tài sản “thật sự” của họ là con người, là thương hiệu, là kinh nghiệm tích lũy qua hàng nghìn chuyến đi. Nhưng những thứ ấy không thể mang đi thế chấp. Giải pháp mà ông Tài kiến nghị là kiến tạo hành lang tín dụng riêng cho doanh nghiệp dịch vụ: Cơ chế vay tín chấp, bảo lãnh rủi ro hoặc tài trợ theo dự án.

Bên cạnh đó, xúc tiến quảng bá là yếu tố sống còn để đưa sản phẩm đến với thị trường. PGS.TS Phạm Hồng Long, Giảng viên Khoa Du lịch học, Đại học Quốc gia Hà Nội thẳng thắn: “Chúng ta vẫn quá phụ thuộc vào một vài thị trường như Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ… Thế giới là một sân chơi rộng lớn. Thị trường Đông Nam Á, Nhật Bản, Đài Loan… đều gần gũi, thân thiện và đầy tiềm năng”.

Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh tin tưởng rằng, với sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, sự đồng hành của các Bộ ngành và sự năng động của các doanh nghiệp, Du lịch Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn 2026 - 2030 với tâm thế bứt phá và phát triển bền vững.

Những bài học kinh nghiệm từ giai đoạn vừa qua sẽ là hành trang quý giá để ngành du lịch không chỉ tăng tốc về số lượng mà còn về chất lượng, xứng đáng với kỳ vọng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, nâng tầm vị thế Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.

-Tường Bách