Đề xuất của một doanh nghiệp về việc có thể cải tạo xe máy chạy xăng sang chạy điện không cần thay đổi khung sườn hay kết cấu chính của xe, vừa được Sở Xây dựng TP.Hồ Chí Minh kiến nghị Cục Đăng kiểm Việt Nam xem xét bổ sung và hoàn thiện các quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn an toàn cho hoạt động chuyển đổi động cơ...
Sở Xây dựng TP.Hồ Chí Minh vừa có văn bản kiến nghị Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ Xây dựng) xem xét, đề xuất bổ sung và hoàn thiện các quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn an toàn cho hoạt động chuyển đổi động cơ điện đối với mô tô, xe máy.
SÁNG KIẾN CẢI TẠO XE MÁY CHẠY XĂNG SANG CHẠY ĐIỆN
Trước đó, Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Motorcycles TV đã nêu sáng kiến về việc cải tạo xe máy chạy xăng sang chạy điện không cần thay đổi khung sườn hay kết cấu chính của xe, mà chỉ bổ sung bộ hệ thống điện lai (hybrid) gồm ba bộ phận chính là động cơ điện, khối pin và bộ chuyển đổi năng lượng.
Trong đó, khối pin dùng để tích trữ năng lượng điện, đặt trong thùng chứa hoặc cốp xe; động cơ điện được lắp trực tiếp vào bánh trước hoặc bánh sau của xe máy xăng và bộ chuyển đổi năng lượng có chức năng điều phối, sạc, thu hồi năng lượng phanh và phân phối điện ra động cơ.
Sáng kiến này được cho là giải pháp giúp giảm lượng khí thải CO2 tới 50%, đồng thời còn hạn chế rác thải công nghiệp do không phải sản xuất xe mới. Hệ thống này biến xe máy dùng xăng thông thường thành dạng “xe hybrid” có thể chạy bằng xăng, điện hay kết hợp cả hai.
Đến nay chưa có quy định cụ thể trong việc cải tạo mô tô, xe máy sang động cơ điện. Các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành cũng chưa đề cập chi tiết nội dung này. Vì vậy, các hoạt động thử nghiệm, đánh giá việc chuyển đổi, hoán cải xe mô tô, xe máy sử dụng động cơ xăng sang động cơ điện vẫn chưa có hành lang pháp lý để triển khai chính thức.
Cụ thể, khi di chuyển trong khu vực nội thành, tốc độ thấp hoặc kẹt xe, người dùng có thể chọn chế độ điện, giúp xe vận hành êm ái, giảm tiếng ồn và khí thải. Khi di chuyển trên các hành trình dài, xe trở lại chế độ xăng, đồng thời thu hồi năng lượng từ quá trình phanh và nạp lại pin để dùng khi cần thiết.
Sau khi tiếp nhận đề xuất này, Sở Xây dựng TP.Hồ Chí Minh đã tổ chức một cuộc họp liên ngành với Cục Đăng kiểm Việt Nam, Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy, Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới, các hội chuyên ngành khác… để nghe doanh nghiệp thuyết trình.
Theo nhận định chung của các cơ quan, chuyên gia ủng hộ sáng kiến cải tiến, giải pháp mang tính đột phá, tiết kiệm và linh hoạt trong việc chuyển đổi xe chạy xăng sang chạy điện như trong trường hợp này, mà không phát sinh mua sắm mới, hạn chế việc gia tăng xe cá nhân…
Tuy vậy, đại diện Cục Đăng kiểm cũng cho rằng đến nay chưa có quy định cụ thể trong việc cải tạo mô tô, xe máy sang động cơ điện. Các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành cũng chưa đề cập chi tiết nội dung này. Vì vậy, theo cơ quan này, các hoạt động thử nghiệm, đánh giá việc chuyển đổi, hoán cải xe mô tô, xe máy sử dụng động cơ xăng sang động cơ điện vẫn chưa có hành lang pháp lý để triển khai chính thức.
CẦN CÓ CƠ SỞ PHÁP LÝ RÕ RÀNG, BỔ SUNG QUY ĐỊNH VÀ TIÊU CHUẨN CHO CẢI TẠO, HOÁN ĐỔI ĐỘNG CƠ ĐIỆN
Một thống kê gần đây cho thấy cả nước có hơn 70 triệu phương tiện giao thông cá nhân, trong đó giao thông đường bộ chiếm hơn 18% lượng phát thải khí nhà kính. TP.Hồ Chí Minh hiện có gần 10 triệu xe cá nhân, gồm hơn 7,6 triệu xe máy, 700.000 xe ô tô và khoảng 2 triệu xe từ những địa phương khác di chuyển vào thành phố mỗi ngày.
Điều này dẫn đến tình trạng kẹt xe thường xuyên, ô nhiễm không khí gia tăng và mức phát thải khí nhà kính ở mức cao kỷ lục. Ước tính tổng lượng phát thải khí nhà kính của TP.Hồ Chí Minh lên tới hơn 60 triệu tấn CO2 mỗi năm, chiếm gần 23% tổng phát thải cả nước.
Việc chuyển đổi sang phương tiện “xanh” - tức các loại xe không sử dụng nhiên liệu hóa thạch hay sử dụng năng lượng tái tạo, ít phát thải - đang là xu thế toàn cầu. Ngày 22/7/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 876/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan của ngành giao thông vận tải.
TP.Hồ Chí Minh đã đặt mục tiêu đến năm 2030, phấn đấu 50% xe buýt sử dụng điện hoặc năng lượng sạch; đến năm 2050, 100% xe buýt và taxi sẽ chạy điện hoặc năng lượng xanh, phù hợp với cam kết phát thải ròng bằng 0.
Đề án thí điểm “Vùng phát thải thấp” (Low emission zone - LEZ), hướng tới Net Zero cũng đang được TP.Hồ Chí Minh triển khai giai đoạn đầu (dự kiến vào năm 2026) tại khu vực trung tâm thành phố và thí điểm hạn chế lưu thông các xe dưới chuẩn khí thải trên đường Rừng Sác (đoạn từ phà Bình Khánh đến đường Duyên Hải, Cần Giờ).
Đối với đề xuất nói trên của doanh nghiệp, lãnh đạo Sở Xây dựng TP.Hồ Chí Minh cho rằng phù hợp mục tiêu giảm phát thải; nhưng cần có cơ sở pháp lý rõ ràng, bảo đảm an toàn kỹ thuật và môi trường.
Vì vậy, trong văn bản gửi Cục Đăng kiểm Việt Nam, cơ quan này đề xuất khi nghiên cứu sửa đổi các thông tư liên quan, cần bổ sung quy định và tiêu chuẩn cho hoạt động cải tạo, hoán đổi động cơ điện. Việc hoàn thiện khung pháp lý sẽ giúp tổ chức, cá nhân có cơ sở triển khai, góp phần thúc đẩy chuyển đổi xanh trong giao thông vận tải.
Đồng thời, Sở Xây dựng Thành phố cũng đề nghị Cục Đăng kiểm có hỗ trợ, hướng dẫn cho Công ty Motorcycles TV được đăng ký thử nghiệm, đánh giá chất lượng các sản phẩm chuyển đổi động cơ điện cho xe máy của doanh nghiệp.
-Anh Khuê
