Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang tái định hình các ngành công nghiệp và làn sóng cắt giảm chi phí gia tăng trong cộng đồng doanh nghiệp Mỹ...
Theo dữ liệu từ công ty dịch vụ việc làm Challenger, Gray Christmas (CGC), trong tháng 10 vừa qua, các doanh nghiệp Mỹ công kế hoạch cắt giảm nhân sự lớn nhất theo cùng kỳ trong hơn 20 năm trở lại đây.
Cụ thể, trong tháng trước, các doanh nghiệp công bố kế hoạch cắt giảm tổng cộng 153.074 nhân sự, cao gấp gần 3 lần so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu là doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ và kho vận. Đây là mức cao nhất cho tháng 10 kể từ 2003 - thời điểm điện thoại di động phổ cập nhanh chóng cũng gây ra sự xáo trộn tương tự.
“Một số ngành đang điều chỉnh nhân sự sau làn sóng tuyển dụng thời kỳ đại dịch, nhưng quá trình này cũng diễn ra trong bối cảnh việc ứng dụng AI ngày càng phổ biến, còn chi tiêu của hộ gia đình và doanh nghiệp chững lại. Chi phí gia tăng đang thúc đẩy doanh nghiệp thắt chặt chi tiêu và đóng băng tuyển dụng. Những người bị sa thải hiện khó tìm được công việc mới nhanh như trước đây”, ông Andy Challenger, Giám đốc phụ trách kinh doanh của CGC, chỉ ra.
Dữ liệu từ CGC cho thấy các chỉ số đều suy yếu. Từ đầu năm đến nay, số việc làm bị cắt giảm đã vượt 1 triệu - mức cao nhất kể từ thời kỳ đại dịch. Cùng kỳ, các doanh nghiệp có trụ sở tại Mỹ công bố kế hoạch tuyển dụng mới ít nhất kể từ 2011. Kế hoạch tuyển dụng lao động mùa vụ tính đến hết tháng 10 cũng ở mức thấp nhất kể từ khi CGC bắt đầu theo dõi số liệu này vào 2012.
“Nếu Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục hạ lãi suất và triển vọng kinh doanh khởi sắc, các doanh nghiệp có thể sẽ vẫn đẩy mạnh kế hoạch tuyển lao động mùa vụ. Nhưng ở thời điểm này, triển vọng về thị trường lao động mùa vụ năm 2025 rất u ám”, ông Challenger nhận xét.
Vài tuần gần đây, nhiều tập đoàn lớn của Mỹ đồng loạt thông báo kế hoạch sa thải nhân sự. Target Corp. dự kiến cắt giảm 1.800 lao động, tương đương khoảng 8% khối nhân sự văn phòng, trong đợt tái cơ cấu nhân dự lớn đầu tiên sau nhiều năm.
Amazon.com cũng thông báo cắt giảm 14.000 nhân sự khối văn phòng. Trong một thông báo gửi toàn thể nhân viên hồi tháng 6, CEO Andy Jassy của Amazon cảnh báo công ty sẽ thu hẹp lực lượng lao động sau khi triển khai sâu rộng công nghệ AI vào bộ máy hoạt động.
Các doanh nghiệp khác cũng cắt giảm nhân sự văn phòng gồm Paramount Skydance, Starbucks, Delta Air Lines, CarMax, Rivian Automotive và Molson Coors Beverage. Trong đó, Molson Coors giảm khoảng 9% lực lượng lao động hưởng lương cố định.
Quyết định sa thải của các doanh nghiệp xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Theo công ty chuyển phát nhanh UPS, tháng trước hãng đã cắt giảm 34.000 lao động ở khối vận hành - gồm tài xế giao hàng và nhân viên xử lý bưu kiện - nhiều hơn khoảng 70% so với dự báo đầu năm.
UPS cho biết việc tự động hóa đã giúp nâng cao năng suất vận hành của công ty, do đó không cần nhiều nhân sự như trước.
Một số doanh nghiệp khác tập trung tinh gọn ở cấp quản lý, giải quyết các vấn đề từ việc nhân sự tăng mạnh trong đại dịch và bảo vệ lợi nhuận trong bối cảnh chi phí tăng thêm do thuế quan. Dù nhiều dự báo cho rằng thuế quan sẽ đẩy giá bán lên, không ít công ty chọn hấp thụ phần chi phí tăng thêm - thay vì tăng giá - bằng cách giảm chi phí lao động và các khoản chi khác.
Theo các nhà phân tích, làn sóng sa thải nhân sự gia tăng làm dấy lên lo ngại về tình trạng sức khỏe của thị trường lao động Mỹ, xảy ra đúng lúc nhiều công chức Mỹ phải nghỉ làm tạm thời do chính phủ đóng cửa và môi trường tuyển dụng suy yếu. Các số liệu này trên cũng đi ngược với mô tả gần đây của Chủ tịch Fed Jerome Powell rằng thị trường lao động đang “hạ nhiệt rất từ tốn”.
Tuy nhiên, trong một cuộc trả lời phỏng vấn của hãng tin CNN, ông Jamie Dimon, CEO ngân hàng JPMorgan Chase đồng tình với nhận định của ông Powell.
Ông cho biết quy mô nhân sự tại JPMorgan - nhà băng lớn nhất tại Mỹ tính theo tài sản - sẽ vẫn ổn định hoặc thậm chí tăng lên khi ngân hàng triển khai ứng dụng AI một cách hiệu quả.
“JPMorgan sẽ điều chuyển những lao động bị tác động bởi công nghệ. AI làm giảm khối lượng công việc ở nhiều vị trí nhưng “cũng sẽ tạo ra việc làm”, ông Dimon nói trong cuộc phỏng vấn.
Theo số liệu công bố ngày 5/11 của công ty tuyển dụng ADP, số lượng việc làm trong khu vực tư nhân Mỹ tăng thêm 42.000 việc làm trong tháng 10, sau hai tháng giảm liên tiếp. Điều này cho thấy tín hiệu ổn định trở lại nhưng vẫn phù hợp với bức tranh cầu tuyển dụng suy yếu.
Trong khi đó, theo dữ liệu từ công ty phân tích lực lượng lao động Revelio Labs, tổng số việc làm tại Mỹ giảm khoảng 9.000 trong tháng 10, chủ yếu do số lượng trong khu vực chính phủ đi xuống. Số lượng người lao động nhận được thông báo sa thải trong tháng 10 tăng lên.
Các số liệu này được tổng hợp từ thông báo WARN - yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp theo Đạo luật Thông báo về Điều chỉnh Lực lượng Lao động và Tái đào tạo (WARN). Theo đạo luật, doanh nghiệp Mỹ có ít nhất 100 lao động phải báo thông báo trước nếu dự định sa thải từ 50 nhân sự trở lên.
-Ngọc Trang
