Theo đại biểu Quốc hội, việc tăng chế độ đãi ngộ đối với giáo viên chỉ là một phần đầu tư nhỏ của xã hội nhưng mang lại lợi ích rất lớn. Song khi đã được quan tâm thì yêu cầu với người thầy cũng phải cao hơn, và cần giám sát của xã hội với việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của người thầy. Cơ chế này giúp hình thành một đội ngũ người thầy chuẩn mực, là yếu tố quyết định sự thành công của nền giáo dục nước nhà…
Sáng 20/11, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
CẦN CÓ CƠ CHẾ ĐIỀU CHUYỂN GIÁO VIÊN
Thảo luận về các chính sách giáo dục và đào tạo, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội) thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến việc tuyển dụng và điều chuyển giáo viên các cấp học phổ thông.
Theo đại biểu, để có một nhà trường tốt thì yếu tố quyết định đầu tiên là phải có được đội ngũ giáo viên tốt, tâm huyết với nghề, yêu nghề, đặc biệt là phải coi trọng danh dự nghề nghiệp. Vì vậy, khâu quan trọng nhất trong tuyển dụng và thi tuyển là phải làm sao tạo được một sân chơi lớn để tất cả những người mong muốn trở thành giáo viên của các trường trong cùng một địa phương có cơ hội để đua tài với nhau.
“Nếu giao cho Sở Giáo dục và Đào tạo đứng ra tổ chức một cuộc thi chung cho tất cả các trường cần tuyển giáo viên trên toàn tỉnh, thì sẽ có một thước đo chung cho tất cả các ứng viên, và sẽ loại ngay được ứng viên nào không đủ điều kiện, tiêu chuẩn cần có cho các trường trên địa bàn tỉnh”, đại biểu phân tích.
Đồng thời, dựa vào kết quả thi tuyển đó, các trường, các xã chỉ việc lựa chọn đủ số lượng giáo viên cần tuyển dựa trên điểm của từng ứng viên đăng ký từ cao xuống thấp. Giáo viên không trúng vào tuyển trường này có thể đăng ký sang trường khác bằng chính kết quả thi tuyển đó của mình. Số lượng giáo viên đăng ký sẽ nhiều hơn, các trường có cơ hội lựa chọn được ứng viên tốt hơn và cơ hội trúng tuyển cho các ứng viên cũng sẽ cao hơn.
Ngược lại, nếu giao cho từng trường, từng xã tự tổ chức kỳ thi tuyển thì số lượng đề thi, số hội đồng thi sẽ nhân lên tương ứng. “Điều đó không chỉ gây tốn kém lãng phí, mà lo ngại hơn là chất lượng đề thi giữa trường không đồng đều, dẫn đến việc tuyển dụng giáo viên của các trường cũng không đều. Có khi người kém thì trúng tuyển vào trường này vì đề thi dễ hơn, nhưng người rất giỏi lại bị trượt trường khác do đề thi khó hơn”, đại biểu Hoàng Văn Cường lý giải.
Thêm vào đó, nếu để từng xã, từng trường thi tuyển thì ứng viên thi trường này không đỗ lại phải chạy sang đường khác thi tiếp, và cũng không biết mình có thể thi được vào trường nào để đăng ký.
Do vậy, đại biểu đề nghị giao cho Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức một kỳ thi chung cho tất cả các trường trong toàn tỉnh sẽ hiệu quả, công bằng và giúp công tác lựa chọn được minh bạch hơn.
Đại biểu cũng nêu thực tế, trong bối cảnh giảm mức sinh nhanh và di cư diễn ra rất mạnh mẽ như hiện nay, có thể có trường năm nay tuyển thêm giáo viên cho đủ, nhưng một vài năm sau mức sinh thấp, di cư cao, học sinh giảm, dẫn đến thừa giáo viên, trong khi trường khác nhiều người di cư đến số học sinh sẽ tăng nhanh nên thiếu giáo viên.
Khi đó, cần phải có một cơ chế đủ thẩm quyền để điều động giáo viên từ trường thừa sang trường thiếu. Muốn thực hiện được cơ chế điều động này phải giao cho Sở Giáo dục và Đào tạo quyền được tuyển dụng và điều động giáo viên.
CHÍNH SÁCH ĐÃI NGỘ CỤ THỂ VỚI NHÀ GIÁO
Về phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp 70% đối với giáo viên mầm non, phổ thông, 30% với nhân viên và 100% đối với giáo viên vùng đặc biệt khó khăn, đại biểu Hoàng Văn Cường bày tỏ vui mừng khi người thầy được quan tâm thực sự bằng chế độ chính sách cụ thể, chứ không chỉ tôn vinh bằng lời nói.
Việc này thể hiện sự nhất quán trong chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Quốc hội đã ban hành, như Luật Nhà giáo đã quy định “lương của giáo viên phải được xếp cao nhất trong hệ thống thang bảng lương hành chính sự nghiệp”.
Đại biểu nhấn mạnh, nghề dạy học là một nghề rất đặc biệt, yêu cầu với người thầy là phải giữ gìn bản thân, thanh danh để làm gương cho người học. Nếu như với những người làm nghề khác khi lương không đủ sống họ có thể làm thêm rất nhiều nghề để kiếm thêm thu nhập, nhưng giáo viên thì không thể làm vậy. Có một số công việc nhà giáo không được phép làm, thậm chí ngay làm thêm đúng nghề là dạy thêm nhưng không phải muốn dạy thêm thế nào cũng được.
“Một bác sĩ khám bệnh trong bệnh viện công, nhưng khi ra làm việc ở bệnh viện tư bên ngoài có thể khám, và điều trị cho chính bệnh nhân mà mình vừa khám ở bệnh viện công. Nhưng giáo viên không được phép dạy thêm cho chính học sinh của mình cùng bài học đó, mà đáng ra học sinh phải học ở trường”, đại biểu ví dụ.
Do vậy, việc có chế độ phụ cấp cao hơn sẽ giúp cho giáo viên có thu nhập tốt hơn, ý thức về trách nhiệm của mình với xã hội và người học cao hơn. Từ đó, dồn toàn tâm, toàn ý chăm lo cho việc dạy học ở trường.
“Việc tăng chế độ đãi ngộ đối với giáo viên chỉ là một phần đầu tư nhỏ của xã hội nhưng mang lại lợi ích cho hàng trăm, hàng nghìn người học, hiệu quả xã hội rất cao.
Khi đã được quan tâm thì yêu cầu với người thầy cũng phải cao hơn và giám sát của xã hội với việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của người thầy cũng chặt chẽ và sâu sát hơn. Cơ chế đó giúp hình thành một đội ngũ người thầy chuẩn mực, yếu tố quyết định sự thành công của nền giáo dục nước nhà”, đại biểu Hoàng Văn Cường cho hay.
-Phúc Minh
