Sự kiện "Đối thoại cấp cao về PPP" đặt trọng tâm vào tháo gỡ điểm nghẽn vốn và thúc đẩy hợp tác công – tư trong các lĩnh vực giao thông, đô thị và đổi mới sáng tạo, mở ra kỳ vọng huy động mạnh mẽ nguồn lực tư nhân cho phát triển hạ tầng quốc gia...
Ngày 25/11, tại Hà Nội, Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tổ chức sự kiện “Đối thoại cấp cao về PPP”, nhằm đẩy mạnh triển khai hiệu quả các quy định pháp luật hiện hành về đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), tạo thêm dư địa huy động nguồn lực tư nhân phát triển hạ tầng, kinh tế – xã hội, đặc biệt trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương nhấn mạnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới, hướng đến mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Nhu cầu đầu tư hạ tầng trong thời gian tới là rất lớn, trong khi nguồn lực công chỉ đáp ứng được một phần. Do vậy, thu hút khu vực tư nhân thông qua PPP trở thành yêu cầu tất yếu.
Theo Thứ trưởng, khung pháp lý về PPP đã liên tục được hoàn thiện trong những năm gần đây. Việc sửa đổi Luật PPP và ban hành đồng bộ các nghị định liên quan đã mở rộng tối đa lĩnh vực đầu tư, bổ sung nhiều cơ chế linh hoạt hơn về tài chính và chia sẻ rủi ro, đồng thời rút gọn đáng kể quy trình thủ tục, đặc biệt với các dự án đổi mới sáng tạo hoặc không sử dụng vốn nhà nước. Sau giai đoạn hoàn thiện hành lang pháp lý, Việt Nam đã sẵn sàng bước sang giai đoạn tăng tốc triển khai các dự án PPP có tác động lan tỏa lớn.
Đối thoại cấp cao năm 2025 được tổ chức để tạo diễn đàn trao đổi thực tiễn giữa cơ quan quản lý Nhà nước, các đối tác phát triển và cộng đồng doanh nghiệp. Chương trình thiết kế theo ba nhóm chủ đề trọng tâm, phản ánh nhu cầu và xu hướng hợp tác trong giai đoạn mới.
Nhóm chủ đề thứ nhất là lĩnh vực giao thông, trụ cột quan trọng nhất của PPP khi có nhu cầu vốn lớn và khả năng thu hút nhà đầu tư mạnh. Từ đường bộ cao tốc, cảng biển, sân bay đến các tuyến kết nối liên vùng, việc triển khai PPP giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, nâng cao hiệu quả vận hành theo chuẩn quốc tế và tạo động lực lan tỏa mạnh mẽ cho tăng trưởng và phát triển vùng.
Nhóm chủ đề thứ hai là giao thông đô thị tích hợp mô hình phát triển đô thị TOD. Các đô thị lớn đang đứng trước nhu cầu cấp thiết trong phát triển metro, hệ thống vận tải công cộng khối lượng lớn và đô thị thông minh. TOD – mô hình tích hợp giữa giao thông và khai thác quỹ đất – được đánh giá là hướng tiếp cận bền vững, vừa giải quyết bài toán hạ tầng đô thị, vừa mở ra cơ chế huy động vốn từ giá trị gia tăng của đất đai và không gian đô thị.
Nhóm chủ đề thứ ba tập trung vào đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hạ tầng xã hội. Đây là lĩnh vực mới, nhưng được xác định là trụ cột chiến lược của Việt Nam theo các nghị quyết lớn của Đảng. Các mô hình hạ tầng số phục vụ quản trị quốc gia, hợp tác ba bên giữa Nhà nước – doanh nghiệp – viện, trường hay các dự án công nghệ mới đều có tiềm năng áp dụng PPP theo cách linh hoạt, phù hợp xu hướng kinh tế số. Thứ trưởng khẳng định thời gian tới, Việt Nam mong muốn đẩy mạnh mô hình PPP sáng tạo, đi đầu trong ứng dụng công nghệ và giải pháp số.
“Những nội dung trao đổi tại Đối thoại ngày hôm nay sẽ góp phần quan trọng để đưa khung pháp lý PPP vào thực thi thực chất, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu huy động mọi nguồn lực cho phát triển trong giai đoạn bứt phá mới của đất nước”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.
Đại diện ADB, ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam, đánh giá trong 15 năm qua, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ ấn tượng trong xây dựng nền tảng pháp lý và thể chế cho PPP. Những nỗ lực này tạo nền tảng để mở rộng PPP theo hướng chiến lược và nhất quán hơn. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý Việt Nam vẫn cần thêm thời gian để hình thành số lượng đáng kể các dự án đủ mức khả thi tiếp cận thị trường và huy động vốn hiệu quả.
Theo ông Shantanu, cải thiện chất lượng chuẩn bị dự án, tăng cường năng lực quản lý, xây dựng mô hình chia sẻ rủi ro hợp lý và đảm bảo khả năng phản hồi nhanh từ các cơ quan nhà nước là những yếu tố quan trọng để PPP thật sự trở thành đòn bẩy trong phát triển hạ tầng Việt Nam.
Xuyên suốt sự kiện, nhiều ý kiến của các doanh nghiệp cũng giới chuyên gia đều đồng tình Luật PPP sửa đổi tạo ra nền tảng pháp lý cởi mở hơn, nhưng hiệu quả cuối cùng vẫn phụ thuộc rất lớn vào tốc độ phản hồi của cơ quan nhà nước, cơ chế phối hợp đồng bộ và mức độ chi tiết của hướng dẫn triển khai. Các nhà đầu tư và ngân hàng đều kỳ vọng những sửa đổi này không chỉ dừng ở văn bản mà sẽ được áp dụng nhất quán, kịp thời, giúp mô hình PPP thực sự trở thành trụ cột huy động vốn tư nhân trong phát triển hạ tầng quốc gia.
-Dũng Lan
