Trước áp lực từ tỷ lệ LDR theo quy định, VPBankS dự báo Ngân hàng Nhà nước sẽ nâng trần lãi suất huy động thêm 25 điểm cơ bản trong quý 2/2026 trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng năm 2026 có thể tương đương mức cao của năm 2025, đạt 18%-20%.
Nhận định về triển vọng mặt bằng lãi suất ngân hàng năm 2026, Chứng khoán VPBankS cho rằng Ngân hàng Nhà nước nhiều khả năng vẫn ưu tiên duy trí một bằng lãi suất thấp.
Tuy nhiên, trước áp lực từ tỷ lệ LDR theo quy định, VPBankS dự báo Ngân hàng Nhà nước sẽ nâng trần lãi suất huy động thêm 25 điểm cơ bản trong quý 2/2026. Trong bối cảnh dự báo tăng trưởng tín dụng năm 2026 tương đương mức cao của năm 2025, đạt 18%-20%, mức điều chỉnh trần lãi suất huy động nhìn chung sẽ ở mức khiêm tốn so với các chu kỳ điều chỉnh lịch sử.
VPBankS kỳ vọng sẽ có thêm một đợt tăng lãi suất huy động 25 điểm cơ bản sau đó khoảng một đến hai tháng, nâng tổng mức điều chỉnh tăng trong năm 2026 lên 50 điểm cơ bản.
Các ghi nhận thực tiễn cho thấy trong năm 2025, các ngân hàng đã phải cạnh tranh với kênh vàng trong việc huy động tiền gửi; do đó, việc bãi bỏ cơ chế độc quyền nhà nước nhằm gia tăng nguồn cung vàng trong năm 2026 sẽ góp phần làm dịu áp lực này.
Đã có tiền lệ trần lãi suất huy động điều chỉnh mà không đi kèm thay đổi lãi suất tái cấp vốn và ngược lại trong quá khứ. Tuy nhiên, trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước gần đây tập trung hơn vào việc điều hành tỷ giá trong một biên độ hẹp, dự báo lãi suất tái cấp vốn sẽ tái hội tụ với trần lãi suất huy động trong năm 2026, qua đó hàm ý mức điều chỉnh tăng 75 điểm cơ bản trong quý 2/2026.
Lãi suất tái cấp vốn và trần lãi suất huy động đại diện cho cận trên của các lãi suất tham chiếu do Ngân hàng Nhà nước điều hành. Trong vòng 5 năm trở lại đây, chỉ ghi nhận một giai đoạn tăng lãi suất ở cận trên này, nhưng đó là một đợt điều chỉnh rất mạnh, khi các lãi suất tham chiếu tăng tới 200 điểm cơ bản chỉ trong một tháng, từ tháng 09 đến tháng 10/2022.
VN-Index dường như đã đi trước và phản ánh sớm những bất ổn kinh tế vĩ mô rộng hơn mà biện pháp tăng lãi suất sốc hướng tới. Kết quả, chỉ số VN-Index bước vào một đợt bán tháo mạnh từ đầu tháng 04/2022 đến đầu tháng 11/2022 và sau đó giảm 59%.
Những bất ổn đó bao gồm: Lạm phát so với cùng kỳ tăng từ 1,42% vào tháng 02/2022 lên 4,89% vào tháng 01/2023; Tỷ giá giao ngay USD/VND mất giá 9,5% trong giai đoạn từ đầu tháng 02/2022 đến đầu tháng 11/2022.
Trong suốt năm 2022, nợ xấu của hệ thống ngân hàng tăng 1 điểm % theo thước đo ưu tiên sử dụng là NPL + SML + xóa nợ, đây là mức tăng lớn nhất ghi nhận kể từ đầu năm 2016.
Luận điểm của VPBankS cho rằng biến động của thị trường chứng khoán Việt Nam nhìn chung được lý giải nhiều hơn bởi xu hướng nợ xấu tiềm ẩn trong hệ thống ngân hàng mặc dù nhóm ngân hàng chỉ chiếm khoảng 1/3 tỷ trọng của VN-Index, thay vì bởi các điều chỉnh của lãi suất tham chiếu do Ngân hàng Nhà nước điều hành - và đặc biệt không phải bởi mức điều chỉnh 50 điểm cơ bản dự báo cho năm 2026.
Do đó, VPBankS sẽ tạm hoãn việc dự báo VN-Index trong năm 2026 cho đến khi thảo luận chi tiết hơn về xu hướng nợ xấu.
Trong khi đó, Chứng khoán Vietcap bày tỏ kỳ vọng áp lực tăng lãi suất huy động hiện tại sẽ nằm trong tầm kiểm soát do cho rằng Ngân hàng Nhà nước sẽ duy trì lập trường nới lỏng trong chính sách tiền tệ nhằm hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng GDP 10% của Chính phủ trong năm 2026.
Trong hai năm qua, Ngân hàng Nhà nước đã sử dụng kênh thị trường mở (OMO) một cách linh hoạt để hỗ trợ thanh khoản hệ thống. Vào đầu tháng 12, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai nghiệp vụ hoán đổi ngoại tệ (FX swap - theo đó Ngân hàng Nhà nước mua USD giao ngay từ các ngân hàng thương mại và bán USD kỳ hạn 14 ngày) như một biện pháp can thiệp khác để hỗ trợ thanh khoản ngắn hạn cho hệ thống.
Song hành cùng Ngân hàng Nhà nước, Kho bạc Nhà nước đã gia tăng đáng kể lượng tiền gửi tại các ngân hàng quốc doanh để hỗ trợ nguồn vốn cho các ngân hàng này.
Bên cạnh đó, thanh khoản và nguồn vốn của hệ thống cũng sẽ được hỗ trợ bởi (1) các đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo của Fed, (2) việc đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, và (3) các hộ kinh doanh gửi tiền trở lại vào các ngân hàng thương mại khi họ đã thích ứng với các quy định mới về thuế và hóa đơn điện tử.
-Thu Minh
