Việt Nam đang đứng trước yêu cầu phát triển mới, đòi hỏi sự bứt phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn với phát triển bền vững. ESG không còn là lựa chọn mà đã trở thành “tấm hộ chiếu” giúp doanh nghiệp hội nhập, thu hút vốn và nâng cao năng lực cạnh tranh…
Diễn đàn ESG Việt Nam 2025 với chủ đề: “Khoa học công nghệ và động lực cho phát triển bền vững” diễn ra chiều ngày 22/12/2025, đã tập trung vào một trong những yếu tố then chốt để thúc đẩy phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới, thúc đẩy thực hành ESG, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững là khoa học và công nghệ. Tại diễn đàn, TS. Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nhấn mạnh về tầm quan trọng của ESG đối với doanh nghiệp. "ESG không còn là lựa chọn mà đã trở thành “tấm hộ chiếu” giúp doanh nghiệp hội nhập, thu hút vốn và nâng cao năng lực cạnh tranh", TS. Trần Văn Khải nói.
ESG KHÔNG CHỈ LÀ BỘ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ DOANH NGHIỆP MÀ CÒN LÀ MỘT CÁCH TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN
Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thị Hà, thực tiễn thế giới cho thấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã và đang quyết định vị thế, năng lực cạnh tranh, sức phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Việt Nam đã đặt mình trong dòng chảy thời đại, mở ra cơ hội tốt đưa đất nước bứt phá, phát triển bền vững.
“Khi nói đến khoa học công nghệ, chúng ta không chỉ nói về yếu tố thúc đẩy tăng trưởng hay tăng năng suất lao động, mà sâu xa hơn là chất lượng của sự phát triển. Một nền kinh tế phát triển bền vững không thể chỉ dựa vào khai thác tài nguyên, mở rộng quy mô hay lợi thế chi phí thấp, mà còn phải dựa trên tri thức, công nghệ, quản trị hiện đại và trách nhiệm xã hội”, Thứ trưởng Hà khẳng định.
Theo bà Hà, ESG không chỉ là bộ tiêu chí đánh giá doanh nghiệp mà còn là một cách tiếp cận phát triển, trong đó, tăng trưởng kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, đảm bảo tiến bộ xã hội và nâng cao chất lượng quản trị.
Khoa học công nghệ mới chính là động lực để hiện thực hóa các cam kết, giúp đo lường chính xác tác động của môi trường, quản trị dữ liệu một cách minh bạch, nâng cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp, tối ưu nguồn lực và tạo ra các mô hình sản xuất kinh doanh bền vững hơn.
"Khoa học công nghệ là cầu nối đưa ESG từ tầm nhìn chiến lược trở thành hành động cụ thể, có thể đo đếm và đánh giá được, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế đất nước cũng như từng doanh nghiệp. Đồng thời khoa học công nghệ, chuyển đổi số cũng là công cụ quan trọng để giúp nhà nước hoạch định chính sách quản trị phát triển, đảm bảo hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và bảo vệ môi trường", Thứ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh.
Chia sẻ điều này, TS. Trần Văn Khải cho biết Việt Nam đang đứng trước yêu cầu phát triển mới, đòi hỏi sự bứt phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn với phát triển bền vững.
Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị ra đời đã xác lập nền tảng chính trị quan trọng cho công cuộc này. Nghị quyết đã tạo nền tảng chính trị quan trọng cho ESG tại Việt Nam. Nghị quyết khẳng định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là động lực then chốt của phát triển nhanh, bền vững; đồng thời yêu cầu làm chủ công nghệ cốt lõi và ưu tiên nguồn lực cho lĩnh vực này.
Đây chính là tiền đề thuận lợi để thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững, bởi phát triển bền vững đòi hỏi hài hòa tăng trưởng kinh tế với môi trường và xã hội.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và Môi trường của Quốc hội nhắc lại Nghị quyết 57 đã đề ra nhiều mục tiêu đến năm 2030, như kinh tế số chiếm 30% GDP, Việt Nam thuộc top 50 thế giới về năng lực cạnh tranh số; đến 2045, kinh tế số đạt 50% GDP, thuộc top 30 thế giới về đổi mới sáng tạo.
Những mục tiêu trên tạo động lực, niềm tin cho doanh nghiệp tận dụng tốt khoa học công nghệ và chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp Việt bứt phá trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Bên cạnh đó, Nghị quyết 57 còn mở ra các chính sách ưu đãi như hỗ trợ nghiên cứu và phát triển (RD), khuyến khích doanh nghiệp khoa học công nghệ, quỹ đổi mới sáng tạo, ưu đãi thuế cho chuyển đổi số, giúp doanh nghiệp triển khai ESG thuận lợi hơn.
"CHÌA KHÓA" ĐỂ THỰC HIỆN ESG HIỆU QUẢ
Ông Khải nhấn mạnh tầm quan trọng của ESG đối với phát triển bền vững và thu hút đầu tư trong bối cảnh Việt Nam hội nhập kinh tế toàn cầu.
ESG không còn xa lạ mà đã trở thành yêu cầu tất yếu để doanh nghiệp phát triển bền vững. Thống kê trên thế giới, 79% nhà đầu tư cân nhắc yếu tố ESG trong quyết định đầu tư. Muốn thu hút vốn, doanh nghiệp phải nghiêm túc thực hành ESG.
Ở Việt Nam, ESG được ví như “tấm hộ chiếu” giúp doanh nghiệp hội nhập quốc tế bền vững. Tuy chịu áp lực tuân thủ từ quy định trong nước lẫn yêu cầu đối tác quốc tế, ESG vẫn mang lại lợi ích thiết thực: tiết kiệm chi phí dài hạn và tiếp cận vốn xanh.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp chạy theo phong trào ESG với báo cáo hào nhoáng và cam kết xanh, dẫn đến nguy cơ “tẩy xanh”. Thị trường ngày càng soi xét: khách hàng, nhà đầu tư đòi hỏi bằng chứng và hành động thực tế. Vì vậy, muốn giữ niềm tin, thu hút vốn, doanh nghiệp phải “làm thật” chứ không chỉ “nói hay”.
ESG cũng đang chuyển từ gánh nặng tuân thủ thành lợi thế cạnh tranh; thực hành nghiêm túc sẽ nâng tầm thương hiệu, đáp ứng kỳ vọng của khách hàng. Đặc biệt, nền quản trị minh bạch (yếu tố G vững chắc) có thể biến ESG từ áp lực tuân thủ thành “vũ khí” sắc bén để chinh phục khách hàng và nhà đầu tư. Đó chính là giá trị lâu dài mà ESG mang lại.
Cũng theo TS Khải, chuyển đổi xanh chỉ thành công khi gắn liền chuyển đổi số, vì vậy khoa học công nghệ chính là chìa khóa để thực hiện ESG hiệu quả. Nếu doanh nghiệp quản trị, sản xuất lạc hậu, hiệu suất sẽ kém và gây hại môi trường. Ngược lại, áp dụng các công nghệ hiện đại (như AI, Big Data, IoT) sẽ giúp doanh nghiệp đồng thời số hóa và xanh hóa, nâng cao năng suất và tính bền vững.
Công nghệ số đang cách mạng hóa cách đánh giá và quản trị ESG: IoT đo lường tức thời các chỉ số môi trường, AI phân tích dữ liệu lớn về hoạt động môi trường, xã hội để cảnh báo sớm rủi ro và đề xuất giải pháp tối ưu.
Nhờ dữ liệu ESG được số hóa minh bạch, không thể chỉnh sửa, doanh nghiệp dễ dàng chia sẻ báo cáo kiểm chứng với nhà đầu tư, cơ quan quản lý, qua đó củng cố uy tín và mở ra cơ hội tiếp cận vốn xanh.
Hiện nay, Nhà nước cũng đang triển khai nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xanh hóa và chuyển đổi số theo tinh thần Nghị quyết 57. Vì vậy, các doanh nghiệp cần tận dụng tối đa những hỗ trợ này, đồng thời học hỏi kinh nghiệm từ các tập đoàn tiên phong để đẩy nhanh ESG.
Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị cho thấy quyết tâm chính trị mạnh mẽ, đặt khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo làm động lực trung tâm cho phát triển nhanh và bền vững. Còn ESG chính là cầu nối để biến những động lực đó thành kết quả cụ thể trong doanh nghiệp, từ quản trị minh bạch, sử dụng hiệu quả tài nguyên, đến trách nhiệm xã hội và môi trường.
-Hằng Anh
