Gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump phát tín hiệu gạo Ấn Độ xuất khẩu sang Mỹ có thể đối mặt các mức thuế quan mới, khi ông cảnh báo Ấn Độ “không nên bán phá giá” gạo vào thị trường Mỹ...
Phát biểu này được ông đưa ra tuần trước tại một cuộc tọa đàm với các đại diện ngành nông nghiệp Mỹ. Tại sự kiện này, ông cũng công bố gói hỗ trợ 12 tỷ USD cho nông dân chịu tác động bởi chi phí đầu vào cao và thị trường bấp bênh do căng thẳng thuế quan giữa Mỹ và các đối tác thương mại.
Tại cuộc tọa đàm, bà Meryl Kennedy, một chủ doanh nghiệp nông sản tại bang Louisiana, cho biết nông dân trồng gạo ở miền Nam Mỹ đang “thực sự khó khăn”. Bà cho rằng một số nước đang “bán phá giá” gạo vào Mỹ.
Khi ông Trump hỏi cụ thể, bà Kennedy nêu tên Ấn Độ và Thái Lan, thậm chí cả Trung Quốc cũng xuất gạo sang Puerto Rico - vùng lãnh thổ thuộc Mỹ.
“Thuế quan đang phát huy tác dụng nhưng chúng ta cần hành động mạnh tay hơn”, bà Kennedy nhấn mạnh.
Sau đó, ông Trump quay sang Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, người cũng có mặt tại cuộc tọa đàm, và hỏi vì sao Ấn Độ “được phép làm như vậy”, đồng thời đặt vấn đề liệu New Delhi có “được miễn trừ gì với gạo” hay không. Ông Bessent trả lời “không” và cho biết hai bên “vẫn đang đàm phán thỏa thuận thương mại”.
“Họ không nên bán phá giá và không thể làm thế được. Chúng tôi sẽ giải quyết rất nhanh. Chỉ cần cho chúng tôi tên các quốc gia như vậy. Và một lần nữa, thuế quan sẽ giải quyết được vấn đề chỉ trong 2 phút”, ông Trump nói với bà Kennedy.
Kể từ cuối tháng 8 đến nay, Ấn Độ đã bị Mỹ áp thuế quan 50%, bao gồm mức phạt 25% liên quan đến việc nước này mua dầu Nga.
Theo ông Ajay Srivastava, người sáng lập tổ chức Sáng kiến Nghiên cứu Thương mại Toàn cầu (GTRI) có trụ sở tại New Delhi, việc ông Trump phát tín hiệu áp thêm thuế quan với gạo Ấn Độ cùng lúc công bố gói hỗ trợ nông dân Mỹ có vẻ chịu tác động chính trị nội bộ nhiều hơn là logic thương mại.
Trong năm tài chính 2024-2025 (từ 1/4/2024 đến 31/3/2025), kim ngạch xuất khẩu gạo của Ấn Độ sang Mỹ đạt 392 triệu USD, tương đương 3% tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của nước này ra toàn cầu. Trong đó 80% là gạo basmati cao cấp.
“Nếu Mỹ áp thêm thuế quan, tác động tới các nhà xuất khẩu Ấn Độ sẽ không lớn bởi họ vẫn còn các thị trường khác, nhưng giá gạo tại Mỹ có thể tăng và các hộ gia đình Mỹ sẽ chịu thiệt nhiều hơn”, ông Srivastava nhận định với tờ báo Nikkei Asia.
Theo ông Srivastava, tại cuộc tọa đàm nói trên, ông Trump cũng phát tín hiệu có thể tăng thuế quan với nông sản nhập khẩu từ các nước khác.
“Vì vậy, Ấn Độ nên xem đây là thông điệp mang tính đối nội hướng tới cử tri tại các bang có thế mạnh nông nghiệp của Mỹ hơn là dấu hiệu của một thay đổi chính sách rõ ràng. New Delhi cũng nên thời thận trọng trước các đề nghị nhượng bộ, bởi thực tế nếu Mỹ tăng thuế quan, chi phí của chính người tiêu dùng nước này sẽ tăng lên”, ông chỉ ra.
Trong khi đó, ông Prem Garg, Chủ tịch toàn quốc Liên đoàn các nhà xuất khẩu gạo Ấn Độ (IREF) khẳng định hoàn toàn không có chuyện Ấn Độ bán phá giá gạo vào Mỹ.
“Xuất khẩu gạo Ấn Độ sang Mỹ chủ yếu do thị trường quyết định và phản ánh nhu cầu thực của người tiêu dùng, đặc biệt trong các cộng đồng ưa chuộng gạo basmati. Do gạo basmati có đặc tính riêng và khó thay thế bằng các giống gạo trồng tại Mỹ, đến nay các mức thuế quan cao hơn cũng chưa làm giảm khối lượng gạo Mỹ nhập từ Ấn Độ”, ông chỉ ra.
Các phát biểu trên của ông Trump được đưa ra ngay trước vòng đàm phán kéo dài 2 ngày giữa các quan chức thương mại Ấn Độ và Mỹ tại New Delhi, bắt đầu từ thứ Tư (10/12). Hai bên đang thảo luận tiến tới thỏa thuận thương mại nhưng việc Ấn Độ vẫn thận trọng trong mở cửa hoàn toàn thị trường nông nghiệp tiếp tục là điểm nghẽn lớn.
Một ngày trước đó, khi báo cáo trước một ủy ban của Thượng viện Mỹ về tiến trình đàm phán, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer cho biết Washington đã nhận được những đề xuất “tốt nhất” từ trước đến nay từ New Delhi.
“Ấn Độ vẫn vấp phản đối trong nước đối về việc mở cửa thị trường đối với một số nhóm hàng nông nghiệp chủ lực, một số loại thịt và sản phẩm liên quan, khiến đàm phán gặp khó. Tuy nhiên, New Delhi gần đây chủ động và cởi mở hơn khi đưa ra các đề xuất”, ông Greer phát biểu.
Theo ông Srivastava của GTRI, phiên điều trần của Đại diện Thương mại Mỹ phản ánh khá rõ những gì Washington muốn từ Ấn Độ trong đàm phán thương mại, nhưng không cho thấy Mỹ sẵn sàng nhượng bộ gì để đổi lại.
“Nếu Mỹ thực sự nghiêm túc với quan hệ đối tác với Ấn Độ, Washington nên giảm trước mức thuế quan 25% trừng phạt, theo đó đưa thuế quan từ 50% xuống 25%, bởi Ấn Độ đã giảm đáng kể nhập khẩu dầu Nga”, ông chỉ ra.
-Ngọc Trang
