Tính bền vững không còn là một câu chuyện tiếp thị mà là một yêu cầu để tiếp cận thị trường, tiếp cận vốn. Xu thế phát triển xanh, đầu tư xanh đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Đây sẽ là cơ hội để Việt Nam thu hút nguồn vốn đầu tư quốc tế để phát triển nhanh và bền vững. Thống kê từ đầu năm đến nay, tổng giá trị phát hành trái phiếu xanh trong nước đã tăng hơn 60% so với cùng kỳ...
Hiện nay, trong bối cảnh quốc tế diễn biến phức tạp, các quốc gia đều đang chuyển mình mạnh mẽ trước làn sóng Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư và yêu cầu cấp bách về tăng trưởng xanh, trung hòa carbon. Với Việt Nam, đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội để thúc đẩy đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Phát biểu tại hội thảo về Phát triển bền vững năm 2025 với chủ đề “Động lực cho Kỷ nguyên bền vững” do Báo Tài chính- Đầu tư tổ chức ngày 27/11/2025, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là một trong những cách để Bộ Tài chính khẳng định vị thế và vai trò như một “lực lượng tiên phong trong đổi mới và phát triển kinh tế quốc gia”.
THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG CARBON, TÀI CHÍNH XANH VÀ CÔNG CỤ TÀI CHÍNH BỀN VỮNG
Cùng với chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đang là định hướng chiến lược mà Việt Nam kiên định theo đuổi. Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm cho biết Bộ Tài chính đã ban hành và triển khai Danh mục phân loại xanh- một công cụ chính sách quan trọng nhằm nhận diện, đánh giá và thúc đẩy các dự án đầu tư thân thiện môi trường.
Danh mục này bao gồm 45 loại hình dự án thuộc 7 nhóm ngành kinh tế trọng điểm như năng lượng tái tạo, giao thông xanh, xây dựng bền vững, nông nghiệp tuần hoàn và dịch vụ môi trường. Đây là bước tiến lớn trong việc thiết lập khung thể chế cho thị trường tài chính xanh, giúp huy động hiệu quả các nguồn lực trong và ngoài nước cho phát triển bền vững.
Thống kê, từ đầu năm đến nay, tổng giá trị phát hành trái phiếu xanh trong nước đã tăng hơn 60% so với cùng kỳ, chứng tỏ niềm tin của nhà đầu tư vào cam kết phát triển xanh của Chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam.
Chuyển đổi xanh không chỉ là một yêu cầu toàn cầu, mà còn là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam tái cấu trúc chiến lược phát triển, giảm thiểu rủi ro, tăng hiệu quả sử dụng năng lượng và mở rộng thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, theo ông Tâm, cả hai tiến trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh còn gặp nhiều thách thức về thể chế, nguồn lực tài chính, hạ tầng công nghệ và đặc biệt là năng lực nhân sự. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa - chiếm tới 97% tổng số doanh nghiệp trong nước vẫn gặp khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn xanh, công nghệ mới hay dữ liệu số.
Vì vậy, Bộ Tài chính cùng các bộ, ngành liên quan đang nỗ lực hoàn thiện khung chính sách tài chính để tạo động lực mạnh mẽ hơn cho khu vực tư nhân. “Chúng tôi đang triển khai các chính sách ưu đãi thuế, tín dụng ưu tiên và quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo, đồng thời nghiên cứu cơ chế hợp tác công - tư trong các dự án hạ tầng số và năng lượng tái tạo. Đây là những giải pháp cụ thể nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, sáng tạo và tham gia tích cực vào tiến trình chuyển đổi kép”, ông Tâm cho biết.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính tiếp tục thúc đẩy phát triển thị trường tài chính xanh, thị trường carbon, và công cụ tài chính bền vững. “Chúng tôi đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ hình thành thị trường carbon trong nước hoạt động hiệu quả, kết nối với các thị trường khu vực và toàn cầu. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng xanh toàn cầu, đồng thời tận dụng nguồn lực tài chính trong nước và quốc tế”, Thứ trưởng Tâm nhấn khẳng định.
Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh không chỉ là hai mục tiêu riêng mà là quá trình song hành, hỗ trợ và thúc đẩy lẫn nhau. Nếu chuyển đổi số cung cấp nền tảng công nghệ để quản trị hiệu quả, minh bạch và nhanh chóng, thì chuyển đổi xanh định hướng cho phát triển bền vững, nhân văn và có trách nhiệm. Hai tiến trình này khi được kết hợp sẽ tạo ra sức mạnh cộng hưởng, giúp Việt Nam vững bước trên con đường công nghiệp hóa- hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng.
BỀN VỮNG LÀ MỘT YÊU CẦU ĐỂ TIẾP CẬN VỐN, THỊ TRƯỜNG VÀ XÂY DỰNG NIỀM TIN LÂU DÀI
Phát biểu tại hội nghị, ông Phạm Văn Hoành, Tổng Biên tập Báo Tài chính- Đầu tư, cho biết: “Một trong những vấn đề nóng nhất tại COP30 là tài chính khí hậu. Một khối các nước đang phát triển đang tìm kiếm một lịch trình thanh toán để đảm bảo các nước giàu thực hiện lời hứa đã đưa ra tại COP29 năm ngoái về việc hàng năm cung cấp 300 tỷ USD tài chính khí hậu vào năm 2035”.
Thế giới, trong đó có Việt Nam, đang đối diện với cuộc khủng hoảng khí hậu tồi tệ nhất. Do đó, ông Hoành cho rằng “hơn bao giờ hết, chúng ta cần tiếp tục hành động vì một thế giới xanh hơn, vì một Việt Nam yên bình và an toàn hơn, cho chúng ta và cho cả những thế hệ mai sau”.
Thực tế những năm qua và đặc biệt là năm 2025, Việt Nam đã chủ động thực hiện những thay đổi chiến lược sâu rộng nhằm thích nghi với thực tiễn và phát triển bền vững. Đảng và Chính phủ đang nỗ lực thúc đẩy mô hình tăng trưởng mới bền vững hơn, với các trọng tâm tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp phát triển và đổi mới sáng tạo; Tăng cường đầu tư vào nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cao để nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh tế; đặc biệt ưu tiên vào triển khai chiến lược phát triển dựa trên “bộ tứ Nghị quyết trụ cột”.
Nhờ vậy, Việt Nam nổi lên như một nhân tố năng động trong nền kinh tế toàn cầu, với chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đóng vai trò là chất xúc tác quan trọng cho sự tăng trưởng của đất nước.
Đồng hành với Chính phủ trong hành trình đó, vai trò, cánh tay đắc lực của cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam. Các doanh nghiệp đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ, với nhiều hành động thiết thực, hiệu quả trong các hoạt động đầu tư, kinh doanh ở tất cả các lĩnh vực, các phân ngành của nền kinh tế theo hai xu hướng chuyển đổi chính là chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.
Nhìn nhận về chính sách phát triển bền vững, ông Vũ Thái Trường, Trưởng phòng Biến đổi khí hậu, UNDP Việt Nam, đánh giá cao việc Việt Nam đang tiếp cận nhanh chóng các chuẩn mực quốc tế thông qua các chính sách mới. Luật Bảo vệ Môi trường, và gần đây là Quyết định 21/2025 về Danh mục phân loại xanh…
“Những bước đi này rất đúng hướng, tạo nền tảng vững chắc để Việt Nam hội nhập sâu hơn vào các thị trường khó tính như Hoa Kỳ, Nhật Bản và EU…” ông Trường nói.
Tuy nhiên, vẫn còn những khoảng trống giữa chính sách và thực tiễn, đặc biệt đối với khối doanh nghiệp vừa và nhỏ. Theo đó, các doanh nghiệp còn hạn chế trong áp dụng công nghệ xanh để đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường và triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn; thiếu nguồn vốn đầu tư cho công nghệ xanh; thiếu nhân sự có năng lực chuyên môn về quản trị môi trường….
Theo chuyên gia, vấn đề quan trọng hiện nay không phải là tốc độ ban hành chính sách mà là năng lực quản trị quá trình chuyển đổi xanh một cách hiệu quả.
Đưa ra những động lực cho chuyển đổi xanh hiện nay, ông Tạ Đức Bình, Chuyên gia, Viện Chiến lược chính sách Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, lưu ý đến 3 đòn bẩy chính cho sự phát triển bền vững tại Việt Nam đó là thể chế, sự minh bạch hóa, tiêu chuẩn hóa và xu hướng đầu tư toàn cầu.
Theo ông Bình, danh mục phân loại xanh là bước ngoặt quan trọng, giúp thống nhất cách hiểu về dự án xanh giữa ngân hàng, nhà đầu tư và doanh nghiệp. Điều này định hướng dòng vốn vào đúng các hoạt động xanh, giảm thiểu rủi ro và tăng cường tính minh bạch.
“Xu thế phát triển xanh, đầu tư xanh đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Đây là cơ hội lớn để Việt Nam thu hút nguồn lực tài chính đầu tư quốc tế để phát triển nhanh và bền vững”, chuyên gia của Bộ Nông nghiệp và Môi trường nói.
Từ góc độ doanh nghiệp chuyển đổi sản xuất xanh, ông Larry Lee Chio Lim, Phó Tổng giám đốc Sabeco, cho rằng bối cảnh toàn cầu đòi hỏi sự chuyển đổi bền vững, và Việt Nam đang hòa nhập vào đà phát triển quan trọng này.
Trên toàn thế giới, các quy tắc cạnh tranh đang thay đổi căn bản. Năm 2024, quy mô thị trường tài chính bền vững toàn cầu đạt giá trị 5,87 nghìn tỷ đô la, báo hiệu dòng vốn đang chảy vào các công ty có chiến lược ESG đáng tin cậy. Đến đầu năm 2025, nền kinh tế xanh toàn cầu đạt 7,9 nghìn tỷ đô la Mỹ, chiếm gần 9% thị trường chứng khoán niêm yết trên thế giới.
Ông Larry Lee Chio Lim nhấn mạnh rằng “tính bền vững không còn là một câu chuyện tiếp thị mà là một yêu cầu để tiếp cận thị trường, tiếp cận vốn, thu hút nhân tài và xây dựng niềm tin lâu dài. Tại doanh nghiệp, tính bền vững được xem là một lợi thế cạnh tranh. Trên toàn cầu, các công ty đầu tư sớm vào hiệu quả năng lượng sẽ giảm 5-14% chi phí hoạt động”.
-Tùng Dương
