“Ghi điểm” ở cả mô hình hoạt động lẫn hiệu quả kinh doanh, câu hỏi “tại sao Chứng khoán VPS không công bố giá chào bán cố định?” càng được giới đầu tư quan tâm. Thực tế, câu trả lời nằm ngay trong cơ chế IPO mà VPS đang triển khai.
Tiếp nối thành công của TCBS, giới đầu tư đang hướng về đợt IPO của Chứng khoán VPS - doanh nghiệp dẫn đầu thị phần môi giới chứng khoán tại Việt Nam.
Từ 16/10 đến 6/11, VPS tiếp nhận đăng ký mua cổ phiếu IPO với giá chào bán tối thiểu 60.000 đồng/cp, tổng khối lượng 202,3 triệu cổ phiếu, dự kiến huy động tối thiểu 12.138 tỷ đồng - vượt quy mô 10.800 tỷ đồng mà TCBS vừa huy động (mức kỷ lục của ngành chứng khoán).
Việc đăng ký mua và nộp tiền cọc mới là bước đầu trong quá trình IPO. Sau đó, công ty sẽ lần lượt thông báo kết quả phân bổ, nhà đầu tư thanh toán, công bố kết quả mua và hoàn tiền nếu có.
Câu hỏi được quan tâm nhất hiện nay: “Giá chốt cho bom tấn IPO này sẽ là bao nhiêu?”
ĐỊNH GIÁ VPS: ĐẮT HAY RẺ NHÌN TỪ HIỆU QUẢ KINH DOANH
VPS hiện có tổng tài sản hơn 39.000 tỷ đồng, nằm trong nhóm dẫn đầu ngành, vốn điều lệ 12.800 tỷ đồng, thấp hơn một số công ty như VPBankS, VIX, SSI, TCBS.
Về kết quả kinh doanh, lợi nhuận sau thuế quý 3/2025 đạt 1.126 tỷ đồng, tăng 72% so với cùng kỳ, đưa lũy kế 9 tháng lên 2.564 tỷ đồng, tăng 52%. VPS tập trung vào môi giới và cho vay margin hơn 22.000 tỷ đồng, không tham gia tự doanh cổ phiếu, qua đó giảm rủi ro khi thị trường biến động.
Quý 3 vừa qua, VPS đạt doanh thu môi giới 1.500 tỷ đồng, chiếm hơn 20% tổng doanh thu môi giới toàn ngành (7.000 tỷ đồng, theo WiChart). Đây là lần đầu tiên một công ty chứng khoán đạt doanh thu môi giới quý trên mức nghìn tỷ. VPS duy trì ngôi vị số 1 thị phần trên cả HoSE, HNX, UPCoM và phái sinh từ quý 1/2021 đến nay, một kỷ lục chưa từng có.
Nhờ vậy, ROE quý 3/2025 đạt 24,4%, thuộc nhóm cao nhất ngành. Cùng với đó, nguồn tiền gửi của nhà đầu tư đạt 30.200 tỷ đồng, gấp đôi SSI và chiếm gần 27% toàn thị trường (nguồn Wichart), tạo lợi thế lớn cho hoạt động margin.
HƯỞNG LỢI TỪ LÀN SÓNG NÂNG HẠNG VÀ CẢI CÁCH GIAO DỊCH
Việc FTSE Russell chính thức nâng hạng Việt Nam lên thị trường mới nổi được kỳ vọng tạo làn sóng vốn ngoại mới, kéo thanh khoản tăng mạnh - trực tiếp hỗ trợ doanh thu môi giới và margin của VPS.
Cùng với đó, loạt cơ chế mới như giao dịch xuyên trưa, T+0, kéo dài thời gian khớp lệnh, bán chứng khoán chờ về… dự kiến giúp vòng quay vốn của nhà đầu tư tăng đáng kể.
Thanh khoản bình quân 9 tháng 2025 đạt 29.200 tỷ đồng/phiên, tăng gần 40% so với năm 2024, nhiều phiên vượt 2 - 3 tỷ USD.
Thực tế quốc tế cho thấy hiệu ứng tương tự: T+0 tại Đài Loan giúp thanh khoản tăng 45%, còn EXTURE tại Hàn Quốc khiến giao dịch tăng gấp ba lần. Với vị thế thị phần lớn, VPS được xem là bên hưởng lợi trực tiếp nhất từ chu kỳ tăng trưởng mới của thị trường.
Sở hữu đội ngũ hàng trăm kỹ sư công nghệ, VPS tự phát triển hạ tầng giao dịch tốc độ cao và nền tảng dữ liệu phục vụ hàng triệu người dùng, định vị mình là định chế FinTech hàng đầu trong lĩnh vực chứng khoán.
Câu hỏi “tại sao VPS không công bố giá chào bán cố định?” được lý giải bởi chính cơ chế IPO mà công ty áp dụng: nhà đầu tư là người quyết định giá bán cuối cùng.
NHÀ ĐẦU TƯ VPS - HỌ LÀ AI?
Nhóm đầu tiên là nhà đầu tư nước ngoài, trong đó hơn 50 quỹ đầu tư quốc tế đã bày tỏ sự quan tâm tại các buổi xúc tiến đầu tư. Việc bổ nhiệm ông John Desmond Sheehy - chuyên gia từng là cố vấn cấp cao - vào HĐQT VPS cho thấy định hướng mở rộng tầm ảnh hưởng ra ngoài Việt Nam.
Ngoài ra, nhóm “khách hàng thân quen” của VPS có thể là 1,6 triệu tài khoản đang giao dịch tại công ty, rộng hơn là 11 triệu tài khoản chứng khoán trong nước - nguồn cầu tiềm năng lớn.
Theo nguyên tắc phân bổ được VPS công bố, lệnh đăng ký mua hợp lệ là các lệnh có giá lớn hơn hoặc bằng 60.000 đồng/ cổ phiếu. Nếu tổng lượng đặt mua nhở hơn hoặc bằng lượng chào bán, nhà đầu tư được mua đúng số đăng ký. Nếu vượt quá lượng chào bán, lệnh có giá cao hơn sẽ được ưu tiên; phần còn lại phân bổ theo tỷ lệ giữa lượng cổ phiếu còn lại và tổng lượng đăng ký ở mức giá chào bán.
Cơ chế này cho phép nhà đầu tư chủ động quyết định mức giá, khác với cách ấn định sẵn giá như các đợt IPO truyền thống.
Như vậy, mức giá cuối cùng của đợt IPO VPS chỉ được xác định sau khi kết thúc giai đoạn đăng ký. Trên thị trường, một số nhà đầu tư thận trọng chờ thời điểm cuối, trong khi nhiều người đã “xuống tiền” sớm để đảm bảo suất mua.
Với kỳ vọng vào tiềm năng tăng trưởng và vị thế đầu ngành, mức giá 60.000 đồng/ cổ phiếu hay cao hơn chưa thể coi là “đắt”, bởi đầu tư chứng khoán luôn là đầu tư theo kỳ vọng. Tất cả phụ thuộc vào niềm tin và tầm nhìn của nhà đầu tư vào hành trình phát triển của VPS trong giai đoạn mới.
-Tuấn Sơn
