Theo báo cáo của Bộ Tài chính, với kịch bản trung hòa carbon tính đến năm 2050, tổng nhu cầu đầu tư dài hạn cho phát triển kinh tế xanh và bền vững ước tính khoảng 670–700 tỷ USD. Đây là bài toán lớn về nguồn lực tài chính đối với Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước...
Sáng ngày 15/12, Báo Tài chính – Đầu tư tổ chức hội thảo “Đa dạng hóa nguồn vốn cho phát triển bền vững” với sự tham dự của đại diện Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các ngân hàng thương mại và nhiều chuyên gia kinh tế.
Phát biểu tại hội thảo, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Ngọc Cảnh cho biết chuyển đổi xanh đang trở thành xu thế không thể đảo ngược trong bối cảnh thế giới chịu tác động ngày càng rõ nét từ biến đổi khí hậu, suy thoái môi trường và những biến động kinh tế – xã hội.
Chính vì vậy, Việt Nam đang từng bước điều chỉnh chiến lược phát triển theo hướng bền vững, hài hòa giữa mục tiêu tăng trưởng kinh tế và các cam kết khí hậu quốc tế, hướng tới xây dựng nền kinh tế carbon thấp, có khả năng thích ứng cao trước các thách thức mới.
Tuy nhiên, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đánh giá nhu cầu nguồn lực tài chính để hiện thực hóa các mục tiêu tăng trưởng xanh và phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 được đánh giá là rất lớn.
Số liệu của Bộ Tài chính cho thấy với kịch bản trung hòa carbon tính đến năm 2050, tổng nhu cầu đầu tư dài hạn cho phát triển kinh tế xanh và bền vững ước tính khoảng 670–700 tỷ USD. Trong đó, riêng nguồn lực dành cho thích ứng với biến đổi khí hậu vào khoảng 368 tỷ USD, tương đương gần 6,8% GDP mỗi năm.
Nhận thức rõ vai trò của tín dụng xanh và tài chính bền vững, thời gian qua Ngân hàng Nhà nước đã liên tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý và cơ chế chính sách, đồng thời triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm thúc đẩy hoạt động tín dụng xanh trong hệ thống ngân hàng.
“Tính đến ngày 30/11/2025, dư nợ tín dụng xanh đạt khoảng 750 nghìn tỷ đồng. Tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2017 – tháng 9/2025 đạt trên 21% mỗi năm, cao hơn mức tăng trưởng tín dụng chung của toàn nền kinh tế”
Trên cơ sở đó, các tổ chức tín dụng đã chủ động phát triển các sản phẩm huy động vốn và cho vay xanh, tập trung tài trợ cho các dự án mang lại lợi ích môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và các mô hình liên kết bền vững, Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh cho biết.
Theo Phó Thống đốc, để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, Việt Nam cần đa dạng hóa các nguồn lực tài chính, trong đó đòi hỏi sự tham gia mạnh mẽ của các kênh vốn trong và ngoài nước, đặc biệt là khu vực tư nhân và thị trường vốn (trái phiếu, cổ phiếu) để phối hợp tốt hơn với hệ thống ngân hàng.
“Việc mở rộng các kênh vốn đầu tư tài chính xanh từ nhiều khu vực, thị trường không chỉ góp phần giảm áp lực lên hệ thống ngân hàng mà quan trọng nhất còn tạo điều kiện huy động nguồn vốn trung - dài hạn linh hoạt, an toàn và hiệu quả hơn cho mục tiêu chung của quốc gia, phù hợp với xu hướng tài chính xanh toàn cầu”, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nói.
Ông Nguyễn Bá Hùng, Kinh tế trưởng Ngân hàng Phát triển châu Á tại Việt Nam (ADB), cho rằng để đạt được mục tiêu tăng trưởng đề ra, khu vực công cần đóng vai trò dẫn dắt thông qua việc tập trung cải cách thị trường Trái phiếu Chính phủ và nâng hạng tín nhiệm quốc gia. Điều này không chỉ góp phần giảm chi phí vốn mà còn giúp Việt Nam mở rộng khả năng tiếp cận các nguồn vốn quốc tế.
Theo ông Hùng, cần nâng cao hiệu quả trong công tác lựa chọn và triển khai đầu tư công, đồng thời phát triển các công cụ tài chính mới theo mô hình kết hợp giữa tài chính công và tài chính tư nhân.
Ngoài ra, việc tăng cường tiếp cận thị trường vốn quốc tế cũng được xem là một trong những giải pháp quan trọng để đa dạng hóa nguồn lực cho phát triển.
“Ở cấp độ dự án, có thể triển khai các mô hình đối tác công – tư (PPP), trong khi đó ở phương diện công cụ tài chính, Nhà nước nên cân nhắc xây dựng các quỹ đầu tư hạ tầng nhằm chia sẻ rủi ro và củng cố niềm tin của nhà đầu tư”
Ông Nguyễn Bá Hùng, Kinh tế trưởng Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam)
Đối với khu vực tư nhân, ông Hùng cho rằng cần thúc đẩy phát triển đồng bộ các thị trường tài chính trong nước, bao gồm thị trường tiền tệ, thị trường nợ và thị trường chứng khoán, song song với việc hoàn thiện hệ sinh thái các dịch vụ tài chính.
Thực tế hiện nay cho thấy, thị trường Việt Nam chủ yếu vẫn dựa vào hệ thống ngân hàng thương mại trong hoạt động huy động và cho vay, trong khi vai trò của các ngân hàng đầu tư, những định chế có chức năng quản lý dòng vốn dài hạn và kết nối với các dự án chất lượng vẫn còn khá mờ nhạt, ông Nguyễn Bá Hùng cho biết.
Các chuyên gia tại hội thảo cũng nhấn mạnh, khi tăng cường kết nối với thị trường tài chính quốc tế sẽ giúp Việt Nam huy động được nguồn vốn với quy mô lớn hơn và nâng cao chất lượng và hiệu quả cung ứng các dịch vụ tài chính trong nước. Trong bối cảnh nguồn vốn hiện nay chủ yếu được huy động trong nước, việc mở rộng các kênh huy động quốc tế được đánh giá là yêu cầu cấp thiết.
Từ góc độ đó, việc xây dựng các trung tâm tài chính tại TP.Hồ Chí Minh và Đà Nẵng được xem là công cụ quan trọng nhằm tăng cường khả năng kết nối của Việt Nam với thị trường tài chính toàn cầu. Khi hội nhập sâu hơn với dòng chảy tài chính quốc tế, Việt Nam sẽ có điều kiện nâng cao năng lực cạnh tranh và cải thiện hiệu quả hoạt động của toàn bộ hệ thống dịch vụ tài chính.
-Mai Nhi
