Hộ kinh doanh lo hàng tồn kho không hóa đơn khi chuyển sang kê khai thuế

Chuyển từ thuế khoán sang kê khai, nộp thuế điện tử và dùng hóa đơn điện tử giúp hộ kinh doanh minh bạch tài chính, kiểm soát dòng tiền, dễ tiếp cận vốn và giảm rủi ro pháp lý. Tuy nhiên, nhiều hộ vẫn lo ngại cách xử lý lượng hàng tồn kho không có hóa đơn khi chuyển sang kê khai…

Ngày 28/11, báo Tuổi Trẻ phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương), Cục Thuế (Bộ Tài Chính), Sở Công Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương), Cục Thuế (Bộ Tài Chính), Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh và UBND phường Thủ Đức đã tổ chức chương trình Tương tác “Lên Số - Lên Đời” nằm trong chuỗi hoạt động của dự án “Cùng hộ kinh doanh lên doanh nghiệp số” năm 2025.

TẠO CƠ HỘI MINH BẠCH DÒNG TIỀN

Phát biểu tại sự kiện, ông Phan Trần Hoàng Lâm, Tổ phó Tổ nghiệp vụ dự toán pháp chế Thuế cơ sở 2, khẳng định chủ trương chuyển đổi từ thuế khoán sang phương pháp kê khai là xu thế tất yếu nhằm đảm bảo công bằng (nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế thay vì mức khoán cố định), minh bạch dòng tiền và tạo cơ hội phát triển. Mục tiêu đến ngày 01/01/2026 là 100% hộ kinh doanh chuyển sang phương pháp kê khai, nộp thuế điện tử và sử dụng hóa đơn điện tử.

Để quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi, ông Lâm cho rằng các hộ kinh doanh cần chủ động chuẩn bị từ sớm. Trước hết là tự tìm hiểu quy định mới, lộ trình thực hiện và nghĩa vụ kê khai thuế để tránh bị động. Song song đó, hộ kinh doanh làm quen với phần mềm bán hàng tích hợp sổ sách kế toán, hóa đơn, báo cáo doanh thu, chi phí.

Việc phân nhóm hộ kinh doanh không nhằm làm khó người dân, mà để mỗi hộ tự xác định đúng vị trí của mình trong hệ thống, qua đó chuẩn bị kịp thời về thuế, hóa đơn và kế toán. Khi dữ liệu tài chính được chuẩn hóa, hộ kinh doanh không chỉ tránh rủi ro pháp lý mà còn có nền tảng để mở rộng quy mô, tiếp cận vốn và tham gia sâu hơn vào hệ sinh thái thương mại số

Để hỗ trợ người dân, cơ quan thuế đã triển khai ứng dụng Etax Mobile cho phép nộp thuế và tra cứu nghĩa vụ thuế tiện lợi, đồng thời cung cấp môi trường ảo trên ứng dụng để hộ kinh doanh tập dượt kê khai thử mà không ảnh hưởng đến dữ liệu thật. Bên cạnh đó, Zalo Mini App “HCM Tax” của Cục thuế TP. Hồ Chí Minh tích hợp Chatbot AI cũng được giới thiệu để giải đáp thắc mắc tự động 24/7 và cập nhật văn bản pháp luật mới nhất.

Cơ quan thuế khuyến nghị các hộ kinh doanh cần chủ động cập nhật thông tin Căn cước công dân (thay cho CMND cũ) trên hệ thống thuế, đăng ký chữ ký số cá nhân và mở tài khoản ngân hàng để sẵn sàng cho lộ trình chuyển đổi bắt buộc vào năm 2026.

LO LẮNG HÀNG TỒN KHO VÌ KHÔNG CÓ HÓA ĐƠN

Ông Cư, một hộ kinh doanh tại phường Bình Hưng Hòa, cho biết còn lượng lớn hàng tồn kho mua từ các nguồn nhỏ lẻ trước đây, không có hóa đơn. Ông băn khoăn: Làm sao xác minh đúng quy định để chứng minh hàng đạt chuẩn và bán cho doanh nghiệp?”. Hiện những hàng hóa không hóa đơn không thể bán cho tổ chức, khiến các hộ kinh doanh lo lắng và mong cơ quan thuế tháo gỡ.

Theo bà Mai Thị Nghĩa Lê, Trưởng Phòng thuế cá nhân, hộ kinh doanh và thu khác, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh, cơ quan quản lý đang sửa đổi các nghị định và thông tư mới, trong đó có nội dung liên quan đến việc xác định tồn kho.

Ngoài ra, bà Lê cho biết theo quy định và đề án chuyển đổi, việc tính thuế theo phương pháp tỷ lệ/doanh thu chứ không lấy doanh thu - chi phí. Chỉ khi tính theo phương pháp lấy doanh thu - chi phí mới liên quan đến hàng tồn kho.

Tuy nhiên, hộ kinh doanh vẫn cần lập bảng kê và ghi chép đầy đủ các lần mua bán nhằm phục vụ việc xác minh nguồn gốc hàng hóa.

Trong trường hợp hàng hóa không có nguồn gốc rõ ràng và không được cơ quan thẩm quyền xác nhận, việc bán ra sẽ tiềm ẩn rủi ro cho cả người bán lẫn người mua.

Bà Mai Thị Nghĩa Lê cho biết theo quy định hiện hành thì hộ kinh doanh lâm nghiệp, nông nghiệp sẽ được miễn thuế, trường hợp phát sinh dịch vụ có thể phải đóng thuế. Để rõ ràng, bà cho rằng đơn vị cần mang hồ sơ, giấy tờ liên quan về hoạt động của mình lên cơ sở thuế tại địa phương để có được câu trả lời chính xác.

Chia sẻ tại chương trình, bà Trúc Anh, đại diện hộ kinh doanh Vĩnh Thuận (Bình Hưng Hòa), cho biết việc chuyển đổi từ hộ khoán sang hộ kê khai giúp minh bạch, kiểm soát dòng tiền, đầu ra - đầu vào rõ ràng. Một khi minh bạch dòng tiền sẽ giúp hộ kinh doanh dễ dàng tiếp cận với nguồn vốn từ ngân hàng. Kê khai thuế minh bạch cũng giúp giảm những rủi ro về sau.

“Tôi tin tưởng với quyết định chuyển đổi lên thuế kê khai của mình và cho rằng đây là quyết định đúng. Ban đầu sẽ hơi khó khăn một xíu nhưng từ từ sẽ quen thôi, nên hộ kinh doanh cũng không nên quá lo lắng”, bà Anh cho biết.

Góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Thắng, đại diện Công ty TNHH in chuyển nhiệt - may mặc Toàn Thắng, cho rằng từ thuế khoán lên thuế kê khai thời điểm này là thích hợp bởi nhờ hóa đơn chứng từ rõ ràng giúp đơn vị dễ tiếp cận, làm ăn với nhiều đối tác, doanh nghiệp lớn. Ngoài ra cũng phải chuyển đổi để đáp ứng những nhu cầu hiện tại và mở rộng trong tương lai.

-Minh Huy