Với chủ đề “Kết nối di sản - Viết tiếp tương lai”, chiều 25/12, lần đầu tiên Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khai mạc Tuần Di sản văn hóa Quảng Ngãi năm 2025...
Tham dự sự kiện có các ông: Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Nguyễn Đức Tuy, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ngãi; bà Y Ngọc, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi, cùng đông đảo du khách và người dân tỉnh Quảng Ngãi.
Phát biểu khai mạc, bà Phạm Thị Trung, Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: Nằm ở trung tâm khu vực miền Trung, Quảng Ngãi có tổng diện tích gần 15 km vuông (14.832,55 km 2), hội tụ cả đường biên giới quốc tế, đường bờ biển dài và đẹp; dân số đạt gần 2,2 triệu người, với 96 đơn vị hành chính cấp xã, có hơn 43 dân tộc cùng sinh sống, trong đó đồng bào DTTS chiếm hơn 54%, có 08 dân tộc tại chỗ (Xơ Đăng, Ba Na, Gia Rai, Gié -Triêng, Hrê, Cor, Brâu và Rơ Măm); cùng với các dân tộc thiểu số khác xen cư như: Tày, Thái, Nùng…
Theo bà Trung, với đặc điểm là tỉnh có nhiều thành phần dân tộc sinh sống, trong đó mỗi dân tộc lại có bản sắc văn hóa, phong tục tập quán, lễ hội riêng đã tạo nên tính đa dạng và phong phú trong không gian văn hóa chung của tỉnh đã được hình thành và tiếp nối của nhiều nền văn hóa cổ: văn hóa Sa Huỳnh, Chămpa, Đại Việt và Lung Leng.
Việc gìn giữ và phát triển văn hóa dân tộc luôn là nội dung quan trọng được Đảng và Nhà nước xác định là nhiệm vụ chiến lược, là nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, đồng thời là mục tiêu và động lực nội sinh quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.
Quảng Ngãi có 02 di sản được UNESCO ghi danh: Không gian văn hoá cồng chiêng Tây Nguyên và Nghệ thuật Bài chòi Trung Bộ Việt Nam; có 04 di tích được Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng cấp Quốc gia đặc biệt; 32 di tích được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định và cấp bằng xếp hạng Di tích quốc gia; 232 di tích cấp tỉnh và di tích trong danh mục kiểm kê.
Trong quá trình xây dựng và phát triển, đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh đã sáng tạo ra những giá trị di sản văn hóa, truyền thống, giàu bản sắc, được lưu truyền, gìn giữ qua nhiều thế hệ. Nhiều loại hình văn hóa, văn nghệ dân gian các dân tộc miền núi gìn giữ, bảo tồn và phát huy; các loại hình ngữ văn dân gian và trình diễn dân gian cùng tập quán xã hội, các lễ hội truyền thống, các nghề thủ công truyền thống, tri thức dân gian luôn được bảo tồn và gìn giữ giá trị.
Bà Phạm Thị Trung cho rằng trong bối cảnh việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đang đối mặt với nhiều thách thức gay gắt từ mặt trái của kinh tế thị trường, toàn cầu hóa, sự xâm nhập của văn hóa hiện đại đã tác động tiêu cực đến di sản văn hóa dân tộc, không gian sinh tồn, diễn xướng dần bị thu hẹp và mất dần công chúng.
Với chức năng, vai trò quản lý nhà nước về văn hóa, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi Phạm Thị Trung cam kết với nhân dân sẽ tích cực phối hợp với chính quyền địa phương các cấp, chủ thể văn hóa sẽ có những giải pháp tích cực trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, định vị thương hiệu các sản phẩm văn hóa mang nét đặc trưng của tỉnh, phát triển văn hóa gắn với mô hình du lịch xanh và bền vững.
Theo Ban tổ chức, Tuần Di sản văn hóa Quảng Ngãi năm 2025 gồm các hoạt động chính như: Triển lãm hình ảnh, tư liệu, hiện vật, sách báo, ấn phẩm giới thiệu về di sản văn hóa, di tích lịch sử; Không gian trình diễn và thực hành di sản văn hóa; Không gian văn hóa ẩm thực Quảng Ngãi.
Trình diễn nghệ thuật văn hóa phi vật thể…, nhằm giới thiệu đến đông đảo nhân dân và du khách trong và ngoài nước về những nét đặc trưng trong mạch nguồn văn hóa dân tộc thông qua các hiện vật, lễ hội, tái hiện “không gian biển và thiên nhiên của đại ngàn”, nơi sinh ra tiếng cồng, tiếng chiêng, nơi bảo tồn nhiều động, thực vật quý, hiếm, đặc biệt là cây sâm Ngọc Linh.
Đặc biệt là Không gian trình diễn giới thiệu các nghề thủ công truyền thống như: đan lưới, đan lát, kỹ nghệ gốm Mỹ Thiện, nghề làm muối ở Sa Huỳnh; trình diễn các nghệ thuật diễn xướng dân ca tiêu biểu; những kết quả bước đầu trong công tác bảo tồn phát huy giá trị cây sâm Ngọc Linh.
Thông qua Tuần Di sản văn hóa, tỉnh Quảng Ngãi mong muốn định vị thương hiệu các sản phẩm văn hóa-du lịch đặc trưng của tỉnh, xây dựng hình ảnh mới về Quảng Ngãi với khát vọng vươn lên dựa trên nền tảng văn hóa, sự đoàn kết thống nhất trong đa dạng, phát huy những truyền thống tốt đẹp của di sản văn hóa dân tộc, góp phần trong việc xây dựng nền văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển bền vững đất nước.
Dịp này, Cục Di sản Văn hóa công bố các Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về xếp hạng Di tích quốc gia danh lam thắng cảnh cổng Tò Vò ở đặc khu Lý Sơn, và các di sản văn hóa của tỉnh được ghi danh vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia gồm: Nghề gốm Mỹ Thiện, nghề gốm Sa Huỳnh và nghề làm muối Sa Huỳnh.
-Ngô Anh Văn
