Tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, bài toán về không gian xanh đang trở nên cấp thiết. Nhất là khi chất lượng không khí, nhiệt độ và sức khỏe cộng đồng đều chịu ảnh hưởng từ việc thiếu hụt cây xanh trong đô thị…
Thực tế cho thấy tỉ lệ cây xanh bình quân đầu người tại TP.HCM hiện chỉ khoảng 0,55 m2/người - quá thấp so với tiêu chuẩn quốc tế (10 - 15 m2/người). Tại Hà Nội, tình trạng cũng không khá hơn, nhất là ở nội thành - nơi mà diện tích cây xanh công cộng chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng diện tích đất đô thị.
Ứng dụng đường cong, đưa mảng xanh vào nhà, tạo không gian “chữa lành”... là những xu hướng thiết kế nhà ở trong năm 2025. Bằng cách bảo tồn cây cối hiện có và tích hợp nó vào thiết kế, các kiến trúc sư có thể tạo ra một không gian sống không chỉ tôn trọng nguyên trạng cảnh quan mà còn tôn vinh vẻ đẹp của các loại thực vật nhiệt đới phong phú, đa dạng. Kết quả là những ngôi nhà mang lại cả sự thoải mái và thanh thản, cung cấp một nơi trú ẩn yên bình trong khi vẫn duy trì sự hòa hợp gần gũi với môi trường.
HN08 HOUSE - HÀ NỘI
Trong một thành phố ngày càng bị bê tông và bụi bặm xâm chiếm, gia chủ ngôi nhà này mong muốn con cái họ lớn lên gần gũi hơn với thiên nhiên. Từ đó, họ đã hình dung về một ngôi nhà giản dị, mở rộng vòng tay đón nhận cây xanh, ánh sáng và không khí trong lành, đồng thời vẫn đáp ứng nhu cầu của một gia đình ba thế hệ.
Từ “đề bài” này, các kiến trúc sư từ TNT Architecture quyết định tái hiện những đặc điểm không gian truyền thống thông qua bố cục đa tầng gồm các hành lang, sân trong và những khoảng trống kết nối không gian. Những lớp chuyển tiếp này – từ ngoại thất vào nội thất, từ tầng trệt lên các tầng trên – tạo nên một sự liên tục liền mạch, nơi kiến trúc và cảnh quan hòa quyện hoàn hảo.
Ở trung tâm ngôi nhà, một lõi thẳng đứng hoạt động như một "lá phổi", hút ánh sáng và gió vào sâu bên trong đồng thời kết nối trực quan và không gian tất cả các tầng. Đặc điểm nổi bật nhất của ngôi nhà HN08 là khu vườn phía trước được nâng cao – một khối xanh thoai thoải về phía sân chơi bên dưới, tạo thành một "hàng rào" vững chắc giúp bảo vệ ngôi nhà khỏi tiếng ồn và sự lộn xộn về mặt thị giác xung quanh.
Khu vườn này không chỉ đóng vai trò là ngưỡng cửa mà còn là "trái tim" của ngôi nhà, mang đến một không gian yên tĩnh để các thành viên trong gia đình có thể thư giãn, nghỉ ngơi và kết nối lại với thiên nhiên. Tầng một có sân chơi liền kề với khu vườn dốc và một hiên nhà bằng gỗ gợi nhớ đến tinh thần của cuộc sống truyền thống Việt Nam.
Tầng hai có khu vực trà và tiếp khách được kết nối trực tiếp với khu vườn và khoảng không gian trung tâm, cho phép ánh sáng ban ngày và thông gió dồi dào trong khi vẫn đảm bảo sự riêng tư thông qua các tấm kính hai lớp có thể đóng - mở.
Tầng ba và tầng bốn là nơi sinh hoạt chính, bao gồm phòng khách gia đình, nhà bếp, phòng ngủ và phòng tắm chung. Chúng được bố trí xung quanh giếng trời để thúc đẩy sự kết nối và tính liên tục về mặt thị giác giữa các tầng. Mặt tiền sử dụng hệ thống kính hai lớp và lam chắn tự động điều chỉnh ánh sáng mặt trời, nhiệt độ và luồng không khí tự nhiên.
Phòng ngủ chính ở tầng năm tận dụng cả mặt tiền phía trước và khoảng không gian trung tâm, tạo ra một nơi nghỉ ngơi yên tĩnh, thoải mái cho chủ nhân. Tầng sáu được thiết kế như một khu vực sinh hoạt chung mở với sàn gỗ ngoài trời và một bể bơi lớn được bao quanh bởi cây xanh để tạo sự riêng tư, cùng với một bể bơi nhỏ hơn dành cho trẻ em.
Tầng bảy dành riêng cho không gian thờ cúng của gia đình. Phía trên, sân thượng bố trí các chức năng kỹ thuật cùng với một khu vườn rau nhỏ. Tầng cao này mở ra tầm nhìn rộng lớn ra thành phố xung quanh và mang đến một không gian yên bình, hòa quyện với thiên nhiên cho gia đình.
Thông qua sự tích hợp cây xanh, ánh sáng và thông gió trong một cấu trúc không gian nhiều lớp, HN08 House thể hiện sự cân bằng giữa cuộc sống đô thị hiện đại và tinh thần văn hóa địa phương – mang đến một không gian sống thanh bình, kết nối với thiên nhiên ngay giữa lòng thành phố.
LINH TRUNG HOUSE – TP.HCM
Nhiệm vụ của các kiến trúc sư đến từ văn phòng H.a là cải tạo nhà thờ của dòng họ hiện có và xây dựng một ngôi nhà mới cho ba thế hệ trên phần đất còn lại, sao cho không ảnh hưởng đến việc thờ cúng tổ tiên. Dự án này nhằm mục đích biến một không gian vốn dĩ trang nghiêm và linh thiêng thành một ngôi nhà ấm cúng, thân mật và đáng sống.
Kết quả sau khi hoàn thiện, công trình giống như một "công viên thu nhỏ". Khu vực thờ cúng ở trung tâm khu đất được tái hiện như một lõi xanh của dự án, được bao quanh bởi nhiều lớp cây xanh. Không gian mở này trở thành một khu vực ngoài trời chung, nơi người lớn có thể thưởng thức trà, tập thể dục hoặc thư giãn, trong khi trẻ em có không gian để chạy nhảy, vui chơi và khám phá.
Phía trên khu vườn là một hành lang rộng bao quanh - đây là "lãnh địa" của hai đứa trẻ. Giống như một "sân chơi" lớn, không gian liền mạch từ bên trong ra hành lang, tạo thành một vòng khép kín liên tục dưới những tán cây.
Không gian sinh hoạt chung và phòng của ông bà được bố trí ở tầng trệt để thuận tiện tiếp cận không gian thờ cúng và khu vườn. Qua khoảng sân rộng hướng ra vườn, ông bà luôn có thể quan sát và trò chuyện với các cháu khi chúng chơi đùa.
Không gian riêng tư của chủ nhà được bố trí ở tầng trên cùng, trong khi hệ thống giao thông theo chiều dọc được thiết kế có chủ đích để các thành viên trong gia đình thúc đẩy sự tương tác trong sinh hoạt hàng ngày.
Do khu đất có chiều sâu hạn chế, mỗi tầng có diện tích khoảng 40m2, nhưng khoảng lùi xây dựng lại lớn, làm tăng thêm thách thức về diện tích sử dụng. Để tránh cảm giác chật chội và tăng cường thông gió, các bức tường đặc được giảm thiểu. Thay vào đó, các khối gỗ xác định không gian riêng tư trong khi các tấm kính lớn được sử dụng để mở ra tầm nhìn hướng ra vườn và đón ánh sáng tự nhiên vào ban ngày.
Độ thô ráp của vật liệu (đá núi lửa, đá mài, xi măng đánh bóng...), kết hợp với tông màu trầm chủ đạo, tạo nên sự mát mẻ và đồng thời làm tăng thêm vẻ trang trọng cho công trình.
Một ngôi nhà mới trên mảnh đất cũ - tràn ngập nắng, gió, tiếng cười trẻ thơ, hương thơm của những bữa ăn nhà làm và tiếng thì thầm của ông bà... Ở nơi này, khói hương và sự ra đi của người quá cố không còn là điều đáng sợ và cấm kỵ nữa, mà thay vào đó trở thành một phần dịu dàng, quen thuộc của cuộc sống thường nhật.
-Lưu Hà
