Nền kinh tế khu vực eurozone đã khởi sắc đáng kể trong quý 3 vừa qua, vượt qua những dự báo ban đầu của các nhà kinh tế...
Theo số liệu được cơ quan thống kê Eurostat của Liên minh châu Âu (EU) công bố cách đây ít ngày, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của khu vực 20 quốc gia sử dụng đồng euro đã tăng 0,2% trong quý 3 so với quý trước, sau khi tăng 0,1% trong quý 2 và tăng 0,6% trong quý đầu năm.
Tính theo năm, tốc độ tăng trưởng của eurozone đạt 0,9% trong quý 3, tăng tốc từ mức tăng 0,5% của quý 2.
Dù nhỉnh hơn một chút so với kỳ vọng của các nhà kinh tế, mức tăng trưởng kinh tế eurozone quý 3 vẫn phản ánh hoạt động xuất khẩu của khu vực sang Mỹ suy giảm do Tổng thống Donald Trump tăng thuế quan đối với hàng hóa châu Âu từ đầu quý 2. Tuy nhiên, đã có những dấu hiệu cho thấy sự phục hồi đang diễn ra khi khu vực này điều chỉnh để thích ứng với hàng rào thuế quan cao hơn ở thị trường Mỹ.
Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tổng hợp của khu vực, theo dõi khoảng 5.000 công ty trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ, cho thấy hoạt động của các công ty tư nhân đã mạnh lên, đạt mức cao nhất trong 17 tháng khi quý 4 bắt đầu. Các cuộc khảo sát kinh doanh và tiêu dùng của Ủy ban châu Âu (EC) cũng cho thấy tâm lý trong nền kinh tế đã tốt lên trong tháng này.
Sự phục hồi này của kinh tế eurozone được dẫn dắt bởi Đức, nền kinh tế lớn nhất khu vực. Khảo sát của Viện Ifo về tâm lý kinh doanh tại Đức cho thấy sự cải thiện trong tháng 10. Ngân hàng Deutsche Bank dự báo kinh tế Đức sẽ tăng trưởng 0,2% trong 3 tháng cuối năm.
Đến nay, Đức là nước châu ÂU chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ việc Mỹ tăng thuế quan, do nước này phụ thuộc nhiều hơn vào xuất khẩu và sản xuất so với các nền kinh tế lớn khác trong khu vực eurozone. Tuy nhiên, với việc Chính phủ Đức hiện đang thực hiện kế hoạch tăng chi tiêu mạnh tay cho quốc phòng và nâng cấp cơ sở hạ tầng, giới chuyên gia cho rằng hoàn toàn có thể hy vọng về một sự phục hồi mạnh mẽ của kinh tế nước này.
Các công ty sản xuất vũ khí của Đức như Rheinmetall đã chứng kiến giá cổ phiếu tăng mạnh nhờ các cam kết tăng chi tiêu quốc phòng ở nước này nói riêng và ở châu Âu nói chung, trong bối cảnh Mỹ giảm cam kết với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) dù chiến tranh vẫn tiếp diễn ở Ukraine. Munich đang trở thành một trung tâm công nghệ quân sự ngày càng phát triển, và các nhà máy trước đây sản xuất ô tô đang được chuyển đổi thành dây chuyền sản xuất vũ khí. EU cũng đã cam kết huy động tới 800 tỷ euro như một phần của chương trình tái vũ trang của khối cho đến cuối thập kỷ này.
Tuy nhiên, động lực tăng trưởng lớn nhất của kinh tế eurozone có thể đến từ đầu tư của Đức vào cơ sở hạ tầng, với số tiền lên tới 500 tỷ euro cho các chương trình chuyển đổi năng lượng xanh và nâng cấp hệ thống đường sắt đã cũ kỹ. Ngân sách cho các dự án hạ tầng như vậy ít có khả năng bị chuyển hướng sang nhập khẩu quân sự.
Dù vậy, nền kinh tế eurozone khó có thể tăng trưởng mạnh mẽ nếu không có sự gia tăng trong tiêu dùng, lĩnh vực đã bị kìm hãm trong những năm gần đây. Người dân châu Âu tiếp tục tiết kiệm nhiều hơn trước đại dịch, một phần do lo ngại sự bất ổn mà họ phải đối mặt khi chiến tranh Nga - Ukraine nổ ra và Mỹ dâng cao hàng rào thuế quan.
Bà Isabelle Mateos y Lago, nhà kinh tế trưởng của ngân hàng BNP Paribas, nhận định với tờ báo Wall Street Journal: "Ở châu Âu, sức mua đã được cải thiện, thị trường lao động mạnh mẽ ở nhiều quốc gia, lạm phát đã giảm, nhưng tâm lý hộ gia đình vẫn chưa tốt”. Tuy nhiên, bà cũng cho rằng theo thời gian, khi người châu Âu nhận ra họ có nhiều tiền hơn trong túi và trong tài khoản ngân hàng, và rằng họ vẫn có việc làm, chi tiêu sẽ tăng trở lại.
Tuần vừa rồi, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã giữ nguyên lãi suất chủ chốt lần thứ ba liên tiếp, trên cơ sở kỳ vọng rằng chuỗi đợt giảm lãi suất trước đó đã đủ để giúp hồi sinh chi tiêu hộ gia đình và đầu tư kinh doanh.
Chủ tịch ECB Christine Lagarde phát biểu sau cuộc họp của ECB: "Tôi sẽ không phàn nàn quá nhiều về tăng trưởng vào thời điểm này”. Bà nhận định ECB đang ở một "vị thế tốt” về chính sách tiền tệ, quan điểm mà bà đã nêu trong mấy cuộc họp gần đây.
Với lập trường này của ECB, các nhà đầu tư đang đặt câu hỏi liệu cơ quan này có cắt giảm thêm vào năm 2026 để hỗ trợ tăng trưởng hay không.
-An Huy
