Trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, căng thẳng và khó đoán định, Việt Nam vẫn kiên định thực hiện hai mục tiêu lớn: Đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao...
Trên cơ sở xác định rõ xu thế tất yếu, không thể đảo ngược của chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số, Việt Nam xác định rõ “chuyển đổi kép: xanh hóa và số hóa” là yêu cầu khách quan, là lựa chọn chiến lược, là ưu tiên đầu tư phát triển; vừa là nền tảng, vừa tạo động lực thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững của đất nước nói chung và nền kinh tế nói riêng.
Đảng, Nhà nước, Chính phủ Việt Nam luôn đặc biệt quan tâm và ban hành nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững dựa trên cơ sở nền tảng "chuyển đổi kép: xanh hóa và số hóa".
Nghị quyết Đại hội XIII xác định rõ: "Tiếp tục phát triển nhanh và bền vững đất nước"; "đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo"; "xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường".
Bộ Chính trị đã tiếp tục ban hành và cụ thể hóa các quyết sách quan trọng trong các lĩnh vực trụ cột, chiến lược, gồm các Nghị quyết số: 57, 59, 66, 68, 70, 71, 72; đang xây dựng và chuẩn bị ban hành các nghị quyết về kinh tế nhà nước, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và văn hóa.
Song song với việc thông qua các đạo luật, Việt Nam còn ban hành các nghị quyết để kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, với phương châm “không cầu toàn, không nóng vội nhưng không bỏ lỡ cơ hội”. Đây là sự đổi mới về tư duy, cách làm.
Đặc biệt, Nghị quyết số 57-NQ/TW nhấn mạnh phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng hàng đầu; thúc đẩy chuyển đổi số, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ xanh, công nghệ phát thải thấp; kiến tạo phát triển các mô hình kinh tế mới, kinh tế số, kinh tế xanh; chuyển dịch mạnh mẽ từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo (gió, mặt trời, hydro xanh); phát triển hệ sinh thái công nghiệp năng lượng sạch,…
Tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, trong đó có những vấn đề chưa có tiền lệ, vượt dự báo như cạnh tranh chiến lược, xung đột quân sự, xu hướng đầu tư, thương mại toàn cầu tăng trưởng chậm lại, thiên tai và biến đổi khí hậu ảnh hưởng nặng nề đến các nước. Nhìn chung, khó khăn thách thức nhiều hơn cơ hội.
Đối với Việt Nam, nhờ sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng, tình hình kinh tế - xã hội đất nước đạt nhiều kết quả nổi bật, khá toàn diện, cao hơn năm 2024 trên tất cả các lĩnh vực, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhận định: "Bức tranh kinh tế - xã hội đất nước năm 2025 với gam màu sáng là chủ đạo".
Nổi bật là kinh tế Việt Nam thể hiện sức chống chịu kiên cường và đạt tốc độ tăng trưởng thuộc nhóm cao hàng đầu khu vực, thế giới. GDP năm 2025 dự kiến tăng trên 8%, đưa quy mô nền kinh tế lên khoảng 510 tỷ USD, xếp thứ 32 thế giới; thu nhập bình quân đầu người khoảng 5.000 USD, đưa Việt Nam bước vào nhóm thu nhập trung bình cao.
Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm; nợ công, bội chi ngân sách nhà nước được kiểm soát tốt, thấp hơn nhiều giới hạn cho phép. Chính phủ quan niệm đầu tư là có thể phải đi vay, nhưng quan trọng là phải có hiệu quả và có khả năng trả nợ.
Việt Nam kiểm soát tốt lạm phát trong cả giai đoạn 2021-2025, trong bối cảnh lạm phát toàn cầu neo ở mức cao. Thu ngân sách nhà nước ước vượt khoảng 25% so với dự toán, tương đương khoảng hơn 500 nghìn tỷ đồng; quy mô thương mại năm 2025 dự kiến đạt kỷ lục trên 900 tỷ USD…
Ba đột phá chiến lược được triển khai quyết liệt, hiệu quả, theo hướng “thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị và nguồn nhân lực thông minh”. Hiện tại, kết quả từ nỗ lực trên được thể hiện thông qua các công trình như hệ thống đường cao tốc tạo thành hành lang kinh tế quan trọng, bến cảng, sân bay, hạ tầng số được đầu tư. Việt Nam cũng cương quyết không để thiếu điện, đảm bảo niềm tin của nhà đầu tư.
Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được triển khai quyết liệt, đạt kết quả bước đầu quan trọng. Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo có bước phát triển mạnh mẽ; Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia và Trung tâm dữ liệu quốc gia đi vào hoạt động hiệu quả. Tỷ trọng kinh tế số năm 2025 đạt khoảng 20% GDP. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam năm 2025 xếp hạng 44/139 quốc gia, vùng lãnh thổ.
Triển khai quyết liệt, hiệu quả việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường giám sát, kiểm tra.
Các lĩnh vực văn hóa, xã hội phát triển; đời sống vật chất, tinh thần của người dân tiếp tục được nâng lên. Giai đoạn 2021-2025, chi khoảng 1,1 triệu tỷ đồng cho an sinh xã hội, chiếm 17% tổng chi ngân sách nhà nước. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm từ 4,4% năm 2021 xuống còn 1,3% năm 2025. Cơ bản hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước. Triển khai tích cực xây dựng 1 triệu căn hộ cho người thu nhập thấp.
Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Đối ngoại và hội nhập quốc tế là điểm sáng, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển đất nước.
Nhiệm kỳ này đã chứng tỏ kinh tế Việt Nam đủ sức chống chịu với các cú sốc từ bên ngoài như đại dịch Covid-19 và hậu quả; chiến tranh, xung đột, đứt gãy các chuỗi cung ứng; chính sách tiền tệ thắt chặt của các nước; chính sách thuế quan phức tạp; tăng trưởng toàn cầu giảm, lạm phát toàn cầu tăng. Đây là những "cơn gió ngược" mà Việt Nam đã vượt qua để đạt được những thành quả như trên.
Trong năm 2026, khái quát tình hình thế giới: chính trị phân cực, kinh tế phân tách, thể chế phân mảnh, phát triển phân hóa.
Đối với Việt Nam, sau gần 40 năm Đổi mới và hội nhập, cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước được nâng lên, là nền tảng quan trọng để đất nước vươn mình trong kỷ nguyên phát triển mới. Việt Nam xác định rõ thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn.
Tình hình thế giới tiềm ẩn nhiều rủi ro, trong khi nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn; chất lượng tăng trưởng còn hạn chế, còn dựa vào thâm dụng lao động giá rẻ, tài nguyên và vốn; khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo chưa thực sự là động lực của tăng trưởng và cần thời gian để phát huy hiệu quả hơn; thể chế, chính sách vẫn còn vướng mắc, cần tiếp tục hoàn thiện xử lý các "điểm nghẽn"; Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng lớn nhất bởi tác động của các thảm họa thiên tai, biến đổi khí hậu. Riêng các cơn bão lũ liên tiếp vừa qua đã gây thiệt hại khoảng 100 nghìn tỷ đồng.
Nông nghiệp đã giúp Việt Nam thoát đói nghèo sau cuộc chiến tranh tàn khốc; công nghiệp đã giúp Việt Nam có thu nhập trung bình cao. Thời gian tới, Việt Nam xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh sẽ đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, trở thành nước phát triển có thu nhập cao.
Về mục tiêu chiến lược, Việt Nam kiên định, nhất quán tập trung thực hiện hai mục tiêu chiến lược 100 năm, phấn đấu đến năm 2030, trở thành một nước đang phát triển công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; năm 2045 là nước phát triển, thu nhập cao.
Để đạt được hai mục tiêu chiến lược nêu trên, Việt Nam xác định rõ ổn định là pháo đài bất khả xâm phạm; phát triển nhanh, bền vững là động cơ vĩnh cửu, không có điểm dừng; giàu mạnh, ấm no, hạnh phúc của người dân là mục tiêu cao nhất; không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội, môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần.
Theo đó, thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững trên nền tảng "chuyển đổi kép: xanh hóa và số hóa", phấn đấu tăng trưởng đạt hai con số gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; chú trọng nâng cao khả năng chống chịu, sức cạnh tranh của nền kinh tế; nâng cao năng lực phân tích, dự báo, chủ động ứng phó linh hoạt, kịp thời, hiệu quả với các biến động bên ngoài.
Đẩy mạnh thực hiện đột phá chiến lược về thể chế, biến điểm nghẽn của điểm nghẽn trở thành lợi thế cạnh tranh quốc gia, giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp. Đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; ưu tiên các ngành mũi nhọn về khoa học, công nghệ, quản trị thông minh, khoa học cơ bản và các lĩnh vực ưu tiên, mới nổi. Tập trung xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược thông suốt đồng bộ, hiện đại; qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.
Làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới. Trong đó, tập trung triển khai quyết liệt Nghị quyết số 57-NQ/TW; đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh; chú trọng phát triển các ngành công nghiệp bán dẫn, AI, năng lượng sạch, trung tâm dữ liệu; xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, khu thương mại tự do…
Xây dựng các chương trình, đề án nghiên cứu khoa học có tính đột phá đối với 11 nhóm công nghệ chiến lược; xây dựng đồng bộ cơ sở dữ liệu về đất đai, khoáng sản, đưa dữ liệu thành tài nguyên; xây dựng các cơ sở nghiên cứu và phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao như điện tử, chíp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo…
Khai thác tốt các không gian phát triển mới thông qua các dự án hạ tầng kết nối liên vùng, phát huy vai trò các mô hình kinh tế mới, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế trong thu hút vốn đầu tư, công nghệ...
Thúc đẩy, tạo đột phá cho các động lực tăng trưởng mới thông qua hoàn thiện cơ chế thử nghiệm để hỗ trợ phát triển kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn. Xây dựng cơ chế, chính sách phát triển doanh nghiệp công nghệ số; cơ chế khai thác không gian vũ trụ, không gian ngầm, không gian biển; phát triển công nghiệp đường sắt, công nghiệp ứng dụng năng lượng nguyên tử, lượng tử...
Tiếp tục đa dạng hóa các hình thức huy động nguồn lực; thúc đẩy xã hội hóa, thu hút mạnh mẽ nguồn lực đầu tư ngoài nhà nước. Ưu tiên thu hút FDI có chọn lọc, tái cấu trúc xuất khẩu gắn liền với cơ cấu nền kinh tế, sản xuất xanh, tuần hoàn, kết nối với đầu tư trong nước.
Lịch sử dân tộc Việt Nam đã chứng minh, truyền thống của người Việt Nam là càng áp lực lại càng nỗ lực, càng trong gian nan, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam càng tỏa sáng; để phát triển nhanh, bền vững, phát triển xanh, phát triển số, phải tiếp tục phát huy tinh thần "chỉ bàn làm, không bàn lùi", coi trọng trí tuệ, tiết kiệm thời gian, lựa chọn ưu tiên phù hợp.
Mục tiêu tăng trưởng hai con số của Việt Nam là có nền tảng, có dư địa và khả thi. Với quyết tâm chính trị rất cao, nỗ lực rất lớn, hành động rất quyết liệt, Việt Nam rất mong tiếp tục nhận được sự đồng hành, ủng hộ, hỗ trợ của bạn bè, đối tác quốc tế trong thực hiện khát vọng lớn lao này; qua đó biến khát vọng và niềm tin thành hành động, thành các dự án, sản phẩm cụ thể với hiệu quả đo lường được, cân đong đo đếm được, mang lại hạnh phúc ấm no cho người dân Việt Nam.
Nội dung đầy đủ bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 51-52-2025 phát hành ngày 22-29/12/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Link: https://vneconomy.vn/don-doc-tap-chi-kinh-te-viet-nam-so-5152-2025.htm
-
