Lần đầu tiên tại Việt Nam, thiết bị bay không người lái (UAV) được chính thức triển khai thí điểm trong vận chuyển mẫu bệnh phẩm, thuốc và vật tư y tế...
Ngày 25/12/2025, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang và Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (Vietnam Post) triển khai mô hình thí điểm ứng dụng thiết bị bay không người lái (UAV) trong vận chuyển mẫu bệnh phẩm, thuốc và vật tư y tế với máy bay nhỏ, bay mẫu khẩn cấp.
Đây là mô hình thí điểm tiên phong tại Việt Nam trong kết hợp bưu chính với công nghệ bay tầm thấp phục vụ y tế. Mô hình nhằm ứng dụng công nghệ bay tầm thấp vào lĩnh vực y tế, góp phần rút ngắn thời gian luân chuyển, nâng cao tính chủ động, năng lực phản ánh nhanh và hiệu quả công tác chuyên môn, đặc biệt trong bối cảnh giao thông đô thị đông đúc hoặc các tình huống cần xử lý gấp.
Theo mô hình này, thiết bị bay không người lái cỡ nhỏ, được thiết kế riêng sử dụng cho thử nghiệm vận chuyển y tế, bảo đảm đủ điều kiện an toàn và pháp lý để cấp phép bay trong bán kính khoảng 10 km.
Mỗi tuyến dự kiến thực hiện 2 chuyến bay mỗi ngày. Trong trường hợp phát sinh nhu cầu đột xuất từ các cơ sở y tế, sau khi được các cơ quan quản lý nhà nước cho phép, Bưu điện Việt Nam sẽ chủ động tăng cường thiết bị và tần suất vận chuyển nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu của các cơ sở y tế.
Thiết bị bay UAV có tốc độ hành trình lên tới 60 km/h, phạm vi hoạt động bán kính 15 km, được tích hợp camera giám sát hành trình theo thời gian thực. Khoang chứa chuyên dụng được thiết kế bảo đảm các điều kiện cần thiết đối với mẫu bệnh phẩm, thuốc và vật tư y tế.
Mô hình máy bay thử nghiệm sẽ được nâng cấp dần để đạt tầm bay xa khoảng 20 km, trọng tải phù hợp với vận chuyển y tế khoảng 10 kg. UAV bay theo lộ trình được thiết lập và giám sát chặt chẽ, phù hợp với không gian bay tầm thấp tại khu vực đô thị và tuân thủ đầy đủ các quy định về an toàn, an ninh.
Việc triển khai mô hình giúp người bệnh có cơ hội tiếp cận kết quả xét nghiệm sớm hơn, qua đó góp phần giảm thời gian chờ đợi và nâng cao hiệu quả điều trị. Đồng thời, mô hình cũng hỗ trợ kết nối tuyến cơ sở với bệnh viện tuyến trên, cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người dân.
Mô hình thí điểm này cũng là bước triển khai cụ thể trong việc khai thác không gian bay tầm thấp để hình thành các dịch vụ mới phục vụ đời sống xã hội, trong đó lĩnh vực y tế được ưu tiên hàng đầu.
Sự phối hợp triển khai thí điểm ứng dụng UAV trong y tế giữa hai đơn vị bám sát tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; gắn với tinh thần Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, với mục tiêu lấy hiệu quả thực tiễn và lợi ích của người bệnh làm trọng tâm.
Theo ông Nguyễn Trường Giang, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Bưu điện Việt Nam, hàng hóa y tế là nhóm hàng hóa đặc biệt. Mỗi mẫu xét nghiệm, mỗi đơn vị máu, mỗi liều thuốc đều gắn trực tiếp với sức khỏe và sinh mạng người dân. Vì là hàng hóa “đặc biệt”, nên quy trình cũng phải “đặc biệt”: tổ chức theo hướng liên thông, chuẩn hóa từ tiếp nhận, đóng gói, vận chuyển, bàn giao đến lưu vết; hướng tới đáp ứng nhóm tiêu chuẩn cao nhất trong logistics cho y tế.
“Trong y tế, thời gian không chỉ là một chỉ tiêu kỹ thuật, mà là yếu tố quyết định chất lượng chẩn đoán, hiệu quả điều trị và sự an tâm của người bệnh. Vì vậy, Bưu điện Việt Nam tiếp cận UAV không phải để trình diễn công nghệ, mà để hình thành một năng lực dịch vụ mới, bổ sung cho vận chuyển đường bộ trong bối cảnh giao thông đô thị phức tạp và nhu cầu phản ứng nhanh ngày càng tăng”, ông Giang nhấn mạnh.
“Bưu điện Việt Nam không dừng ở một tuyến hay một vài thiết bị. Chúng tôi hướng tới năng lực vận hành ở quy mô mạng lưới, sẵn sàng triển khai hàng trăm thiết bị khi đủ điều kiện pháp lý và thực tiễn. Trọng tâm là điều phối chuẩn- vận hành chuẩn- quản trị an toàn chuẩn, dựa trên dữ liệu và quy trình thống nhất, để có thể mở rộng bài bản trong không gian kinh tế tầm thấp”, ông Giang cho biết thêm.
Việc triển khai UAV trong vận chuyển y tế là bước đi cụ thể của Bệnh viện Đa khoa Đức Giang trong ứng dụng khoa học công nghệ, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý chuỗi cung ứng y khoa, rút ngắn thời gian vận chuyển và bảo đảm an toàn trong phục vụ người bệnh. Theo Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Trọng Diện, “mô hình này đặc biệt có ý nghĩa trong các tình huống cấp cứu, thiên tai, dịch bệnh hoặc khi hệ thống giao thông đô thị bị gián đoạn”.
Không chỉ dừng lại ở việc ứng dụng một thiết bị công nghệ, mô hình UAV vận chuyển y tế còn là minh chứng cho chuyển đổi số y tế đi vào thực chất, gắn công nghệ với nhu cầu thực tiễn của người dân. Thiết bị bay không người lái được thiết kế chuyên biệt cho vận chuyển y tế, đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về độ ổn định, độ chính xác và an toàn khi vận hành trong không gian đô thị.
Theo Sở Y tế Hà Nội, từ mô hình thí điểm này, thành phố sẽ hướng tới xây dựng hệ thống y tế thông minh, hiện đại, tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Còn PGS.TS Đỗ Đình Tùng, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, kỳ vọng mô hình vận chuyển mẫu sinh phẩm ứng dụng UAV sẽ rút ngắn đáng kể thời gian vận chuyển mẫu bệnh phẩm, thuốc và vật tư y tế, nâng cao tính chủ động, kịp thời trong công tác chuyên môn, đặc biệt trong các tình huống cần phản ứng nhanh hoặc khi điều kiện giao thông đô thị gặp nhiều khó khăn.
Đặc biệt, mô hình có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo đảm công bằng y tế, góp phần nâng cao khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế kỹ thuật cao cho người dân ngay từ tuyến cơ sở, như trạm y tế xã, phường, thông qua việc kết nối nhanh chóng, hiệu quả với các cơ sở y tế tuyến trên.
-Hằng Anh
