Ngày thứ Hai (24/11), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đánh dấu cuộc trao đổi đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ cuộc gặp thượng đỉnh tháng trước...
Trong cuộc điện đàm này, hai nhà lãnh đạo thảo luận các vấn đề thương mại, tình hình Đài Loan và cuộc xung đột Nga-Ukraine.
Ông Trump đánh giá cuộc điện đàm là “rất tốt” và cho biết ông cùng ông Tập đã thảo luận về kế hoạch Trung Quốc mua đậu tương và các nông sản khác của Mỹ, cũng như phối hợp siết chặt hoạt động buôn bán fentanyl bất hợp pháp.
Nhà lãnh đạo Mỹ nói thêm rằng hai bên đã nhất trí về chuyến thăm của ông tới Bắc Kinh vào tháng 4/2026, đồng thời cho biết ông đã mời ông Tập thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước tới Mỹ trong năm tới.
“Quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang cực kỳ vững mạnh. Hai bên đã đạt được các bước tiến đáng kể trong việc thường xuyên cập nhật và bảo đảm thực thi chính xác các thỏa thuận. Giờ đây chúng ta có thể tập trung vào bức tranh lớn hơn”, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.
Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Tập nhấn mạnh với Tổng thống Trump rằng hai nước cần duy trì trạng thái tích cực trong quan hệ song phương kể từ cuộc gặp thượng đỉnh tại Hàn Quốc vào tháng trước và tiếp tục mở rộng hợp tác.
Cũng theo thông cáo này, hai nhà lãnh đạo đã trao đổi về cuộc xung đột Nga-Ukraine. Ông Tập bày tỏ hy vọng các bên liên quan có thể đạt được một thỏa thuận hòa bình mang tính ràng buộc.
Theo thỏa thuận đình chiến thương mại đạt được ở cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Trung ở Hàn Quốc vào cuối tháng 10, Washington giảm thuế quan đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh đồng ý dỡ bỏ một số hạn chế về xuất khẩu đất hiếm. Giới phân tích cho rằng bất kỳ căng thẳng mới nào trong quan hệ Mỹ - Trung đều có thể làm gia tăng mức độ bất định đối với thị trường và kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.
Các nguồn tin thân cận của hãng tin Bloomberg cho biết trong cuộc điện đàm vừa rồi, hai nhà lãnh đạo đã tiếp tục đàm phán các chi tiết quan trọng về việc Bắc Kinh nới lỏng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm. Hai bên đặt mục tiêu thống nhất các điều khoản về cơ chế “giấy phép chung” mà Bắc Kinh cam kết áp dụng đối với đất hiếm và khoáng sản quan trọng khác xuất khẩu sang Mỹ trong tháng này.
Trước đó, các biện pháp hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc đã làm nguồn cung đất hiếm trở nên khan hiếm, khiến nhiều ngành công nghiệp trên thế giới - từ ô tô, hàng tiêu dùng đến robot - đứng trước nguy cơ gián đoạn sản xuất.
Cuộc điện đàm diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Trump đang một lần nữa cân nhắc việc cho phép xuất khẩu các dòng chip trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến sang Trung Quốc. Ông Trump từng nêu khả năng này trước cuộc gặp với ông Tập hồi tháng 10 nhưng vấn đề đã không được đưa ra trao đổi. Một số cố vấn của ông cảnh báo rằng các thương vụ như vậy có thể làm suy giảm lợi thế của Mỹ trong các lĩnh vực chip.
Cũng trong ngày 24/11, trong một cuộc trả lời phỏng vấn với Bloomberg, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết ông Trump vẫn đang tham khảo ý kiến của “rất nhiều nhóm cố vấn khác nhau” trước khi quyết định có cho phép xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc.
“Những quyết định như vậy được đặt trực tiếp lên bàn của Tổng thống. Ông ấy là người quyết định”, ông Lutnick nói.
Hôm 14/11, ông Trump cho biết Washington đang trao đổi với Chính phủ Trung Quốc về việc tăng mua đậu tương từ Mỹ, một điều khoản khác trong thỏa thuận đình chiến.
“Họ đang trong quá trình thực hiện. Hôm nay chúng tôi đã trao đổi với họ và họ đang tiến hành. Họ sẽ không chỉ mua một lượng nhỏ, mà sẽ mua một lượng đậu tương rất lớn”, ông Trump nói.
Theo thỏa thuận, Trung Quốc cam kết mua 12 triệu tấn đậu tương Mỹ từ cuối tháng 10 đến hết tháng 1/2026, sau đó duy trì mức khoảng 25 triệu tấn mỗi năm trong ba năm tiếp theo.
Số liệu từ Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cho thấy từ cuối tháng 10 đến giữa tháng 11, Trung Quốc đã đặt mua khoảng 1,8 triệu tấn đậu tương Mỹ, cho thấy dòng chảy đậu tương đang tăng trở lại sau giai đoạn tạm ngừng mua trước đó. Tuy nhiên, vẫn còn không ít hoài nghi về việc Bắc Kinh có thực hiện đầy đủ các cam kết này hay không, đặc biệt trong bối cảnh thuế quan song phương vẫn ở mức cao.
-Ngọc Trang
