Lợi nhuận công nghiệp của Trung Quốc giảm mạnh nhất trong hơn một năm, trong lúc nước này vẫn đang cố gắng kiểm soát hậu quả của tình trạng dư thừa công suất và niềm tin của người tiêu dùng kẹt ở mức thấp...
Theo dữ liệu được Tổng cục Thống kê Trung Quốc (NBS) công bố vào cuối tuần vừa rồi, lợi nhuận của các công ty công nghiệp có doanh thu hàng năm trên 20 triệu nhân dân tệ (tương đương 2,8 triệu USD) đã giảm 13,1% trong tháng 11 so với cùng kỳ năm trước, sâu hơn nhiều so với mức giảm 5,5% trong tháng 10.
Sự sụt giảm trong tháng 11 đã kéo tăng trưởng lợi nhuận từ đầu năm đến nay xuống chỉ còn 0,1% so với cùng kỳ năm 2024, từ chỗ tăng 1,9% trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 10. Sự suy yếu của lợi nhuận công nghiệp cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm các động lực tăng trưởng giữa lúc thị trường bất động sản vẫn chưa thoát khỏi cuộc khủng hoảng đã bước sang năm thứ 5 liên tiếp.
Năm nay, Trung Quốc đã dựa vào xuất khẩu hàng hóa giá rẻ để thúc đẩy tăng trưởng, song nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang phải đối mặt với áp lực giảm phát, nhu cầu nội địa yếu và đầu tư giảm sút.
Chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) của Trung Quốc đã giảm suốt 3 năm qua. Trong khi đó, vào ngày Chủ nhật (28/12), Bộ Tài chính Trung Quốc - dù tái khẳng định cam kết về một chính sách tài khóa chủ động hơn trong năm 2026 - vẫn không đưa ra nhiều cam kết về quy mô hoặc phạm vi tăng cường chi tiêu công.
Trong một tuyên bố sau hội nghị chính sách kéo dài 2 ngày, Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết sẽ tiếp tục hỗ trợ các chương trình nâng cấp thiết bị gia dụng, như một phần của nỗ lực thúc đẩy tiêu dùng. Mặc dù không có thêm chi tiết nào được đưa ra, tuyên bố này báo hiệu khả năng tiếp tục gia hạn chương trình thu cũ đổi mới đồ gia dụng đã được khởi động vào năm 2024 và gia hạn trong năm 2025.
Bộ cũng cho biết sẽ tăng cường cấp vốn cho hoạt động đầu tư vào "các lực lượng sản xuất mới có chất lượng cao" - cụm từ mà Bắc Kinh dùng để chỉ công tác cải tổ sản xuất truyền thống thông qua đổi mới và phát triển công nghệ tiên tiến. Ngoài ra, Bộ trưởng Tài chính Lam Phật An cam kết hỗ trợ tài chính cho tăng trưởng việc làm và thu nhập cũng như an sinh xã hội, y tế và giáo dục.
Theo tờ báo Financial Times, dữ liệu lợi nhuận mới nhất từ các nhà máy phản ánh thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc trong việc tăng cường niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng trong nước, dù cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang trong giai đoạn hòa hoãn và nước này chứng kiến sự bùng nổ trong xuất khẩu các mặt hàng công nghệ cao.
Ông Yu Weining, nhà thống kê trưởng của NBS, nhận định nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt với "áp lực điều chỉnh cơ cấu" khi chuyển đổi từ các động lực tăng trưởng cũ sang mới, đồng thời cho biết môi trường quốc tế cũng đang có "nhiều yếu tố không ổn định và không chắc chắn".
Chính phủ Trung Quốc đến nay vẫn chưa hưởng ứng kêu gọi từ các nhà kinh tế - cả trong và ngoài nước - về triển khai các biện pháp kích thích rộng rãi và thực hiện các cải cách an sinh xã hội sâu rộng nhằm thúc đẩy tâm lý và phục hồi tăng trưởng kinh tế.
Thay vào đó, Bắc Kinh đang tập trung chống lại tình trạng cạnh tranh quá mức trong nền kinh tế - hay còn gọi là hiện tượng “involution”, “nội quyển”. Các nhà hoạch định chính sách xem sự cạnh tranh đó là nguyên nhân chính dẫn tới dư thừa công suất và vòng xoáy giảm giá.
Trong một bài viết được đăng trong tháng này trên Qiushi, tạp chí hàng đầu của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình kêu gọi các cơ quan chức năng làm việc khẩn trương hơn để giải quyết vấn đề nhu cầu nội địa không đủ.
Ông Tập cũng nhắc lại lời kêu gọi các quan chức và công ty tiếp tục tăng cường kỷ luật trong đầu tư, sau những chỉ trích trước đó về việc đầu tư quá mức vào sản xuất công nghiệp - nguyên nhân dẫn đến cuộc chiến giá cả tàn khốc và tình trạng đối xử không công bằng với các nhà cung cấp.
Đầu tháng này, NBS công bố số liệu cho thấy đầu tư tài sản cố định của Trung Quốc đã giảm 2,6% trong giai đoạn từ tháng 1-11 so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu bán lẻ, một chỉ số về nhu cầu hộ gia đình, tăng 1,3% trong tháng 11 so với cùng kỳ năm trước, mức tăng trưởng chậm nhất kể từ tháng 12/2022. Cả hai chỉ số này đều thấp hơn kỳ vọng của các nhà phân tích.
Tuy bức tranh chung là ảm đạm, dữ liệu mới nhất từ NBS cũng cho thấy một số điểm sáng trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp của Trung Quốc. Trong đó, sản xuất công nghệ cao và ngành công nghiệp ô tô đã có những cải thiện so với cùng kỳ năm trước, với mức tăng trưởng lợi nhuận lần lượt là 10% và 7,5%.
-Bình Minh
