Các đại biểu Quốc hội cho rằng dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) có thể giúp tháo gỡ các "điểm nghẽn" trong thi hành án dân sự như thẩm định giá tài sản kê biên; xử lý, bán đấu giá tài sản, đặc biệt là tài sản trong các vụ án tham nhũng...
Sáng 5/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về một số dự án luật trong đó có Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi).
Dự thảo luật đã hoàn thiện, sửa đổi nhiều quy định về trình tự, thủ tục nhằm rút ngắn thời gian, giảm thiểu chi phí, nâng cao hiệu quả thi hành án theo yêu cầu của Nghị quyết số 27-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương.
Cho ý kiến về dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh (Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM) cho biết Điều 82 dự thảo quy định chi tiết về việc “bán tài sản kê biên” đã đảm bảo định hướng xây dựng pháp luật.
Theo đại biểu, trong công tác thi hành án dân sự thì việc định giá, thẩm định giá tài sản kê biên gặp vấn đề vướng mắc rất lớn.
Đặc biệt, về bán đấu giá tài sản, nhất là trong việc xử lý các vụ án tham nhũng có những khó khăn nhất định. Những người tham gia bán đấu giá để tránh rủi ro hậu quả về mình thì đưa ra kết quả định giá, thẩm định giá rất cao. Khi tiến hành tổ chức bán đấu giá thì không được, ảnh hưởng đến tổ chức thi hành án, thu hồi tài sản.
“Tôi lấy ví dụ có những vụ việc thẩm định giá đưa ra giá rất cao, giảm giá hơn 20 lần nhưng đến nay vẫn chưa bán được tài sản”, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh chỉ rõ thực trạng về vướng mắc trong thi hành án dân sự.
Còn đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (Đoàn đại biểu TP Hà Nội) nhấn mạnh dự thảo luật có 3 điểm mới quan trọng, mang tính đột phá nhằm khắc phục những khó khăn, vướng mắc, tồn tại trong thời gian qua và đáp ứng yêu cầu sắp xếp lại tổ chức bộ máy.
Trước hết là việc cải cách, sắp xếp lại hệ thống cơ quan thi hành án dân sự theo hướng tinh gọn, hiệu quả.
Theo đó, dự thảo luật bãi bỏ mô hình Chi cục Thi hành án dân sự cấp huyện, thay bằng hệ thống cơ quan một cấp ở cấp tỉnh; thành lập Phòng Thi hành án dân sự khu vực trực thuộc Cục Thi hành án dân sự cấp tỉnh để thực hiện nhiệm vụ tại cơ sở. Cách tổ chức này giúp tập trung chỉ đạo, điều hành, điều động chấp hành viên và nguồn lực hiệu quả hơn, nhất là trong xử lý các vụ việc phức tạp.
Mặt khác, các quy định trong dự thảo luật cũng đẩy mạnh xã hội hóa công tác thi hành án dân sự, chính thức hóa và nâng cao địa vị pháp lý của tổ chức thi hành án ngoài nhà nước.
Dự thảo dành riêng một mục quy định về Văn phòng Thi hành án dân sự và Thừa hành viên, đổi tên Văn phòng Thừa phát lại thành Văn phòng Thi hành án dân sự, quy định đây là tổ chức hành nghề thi hành án hoạt động theo loại hình công ty hợp danh. Đồng thời trao quyền tổ chức thi hành án theo yêu cầu của đương sự đối với các bản án, quyết định thuộc thẩm quyền.
“Việc này tạo hành lang pháp lý cho một chủ thể thi hành án mới, phù hợp chủ trương xã hội hóa, giúp giảm tải cho cơ quan nhà nước và nâng cao tính chuyên nghiệp”, đại biểu Đức cho biết thêm.
Đặc biệt, đại biểu cho biết dự thảo bổ sung điều khoản riêng về ứng dụng công nghệ thông tin (Điều 5), quy định rõ việc xây dựng, quản lý, vận hành cơ sở dữ liệu về thi hành án dân sự; trách nhiệm kết nối, chia sẻ dữ liệu của các cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia như dân cư, đất đai, doanh nghiệp và chuyên ngành như thuế, ngân hàng, bảo hiểm xã hội… với cơ sở dữ liệu thi hành án.
Đại biểu cho hay một trong những điểm nghẽn lớn nhất trong thi hành án dân sự là nếu không có các thông tin trên thì không thể tổ chức thi hành án được. Do đó, quy định trên là điểm đột phá trong tổ chức thi hành án, giúp nâng cao tốc độ, hiệu quả, tính minh bạch và giảm tiêu cực. Bên cạnh đó, dự thảo cũng khẳng định giá trị pháp lý của văn bản, hồ sơ điện tử, chữ ký số.
Khoản 3, điều 5 dự thảo quy định “cơ quan, tổ chức được giao quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành có trách nhiệm kết nối, chia sẻ dữ liệu với cơ sở dữ liệu về thi hành án dân sự; thực hiện các yêu cầu của cơ quan quản lý thi hành án dân sự, cơ quan thi hành án dân sự, văn phòng thi hành án dân sự về việc truy cập, khai thác thông tin từ cơ sở dữ liệu đó để phục vụ hoạt động thi hành án dân sự”.
-Đỗ Mến
