Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, trong 9 tháng đầu năm 2025, giao dịch qua mã QR tăng vọt 61,63% về số lượng và 150,67% về giá trị, trở thành phương thức dẫn đầu trong các loại hình thanh toán điện tử...
Ngày 19/11/2025, Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy phối hợp với Vụ Thanh toán, Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) và các đơn vị liên quan tổ chức Hội thảo “Thanh toán QR CODE: Minh bạch và trải nghiệm không giới hạn” với sự tham gia của các đại diện Ngân hàng Nhà nước, Cục Thuế (Bộ Tài chính), Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương); các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, Agribank, VietinBank cùng chuyên gia quốc tế đến từ Ấn Độ.
Phát biểu tại hội thảo, ông Phạm Tiến Dũng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cho biết sự thành công của QR Code tại Việt Nam là sự cộng hưởng đến từ ba yếu tố chính: (i) chính sách nhất quán của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước về thanh toán không tiền mặt; (ii) sự ra đời của chuẩn QR đã phá vỡ rào cản liên ngân hàng; (iii) sự đón nhận mạnh mẽ của thị trường: từ các ngân hàng đến hàng triệu tiểu thương và người tiêu dùng.
Sự thành công của QR Code tại Việt Nam là sự cộng hưởng đến từ ba yếu tố chính: (i) chính sách nhất quán của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước về thanh toán không tiền mặt; (ii) sự ra đời của chuẩn QR đã phá vỡ rào cản liên ngân hàng; (iii) sự đón nhận mạnh mẽ của thị trường: từ các ngân hàng đến hàng triệu tiểu thương và người tiêu dùng.
Theo ông Phạm Anh Tuấn, Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước, luỹ kế 9 tháng đầu năm 2025, giao dịch thanh toán không tiền mặt tăng 43,32% về số lượng và 24,23% về giá trị so với cùng kỳ. Đáng chú ý, giao dịch qua mã QR tăng vọt 61,63% về số lượng và 150,67% về giá trị, trở thành phương thức dẫn đầu trong các loại hình thanh toán điện tử.
Riêng hệ thống NAPAS, tính đến hết tháng 9/2025 đã xử lý hơn 8,3 tỷ giao dịch với tổng giá trị đạt 47,53 triệu tỷ đồng. Thậm chí trong những ngày cao điểm, hệ thống đạt công suất hơn 42,5 triệu giao dịch/ngày, với độ sẵn sàng lên đến 99,997%.
Nhờ thao tác đơn giản, tốc độ xử lý nhanh, tính bảo mật cao cũng như khả năng sẵn sàng đáp ứng của hệ thống tổ chức tín dụng, QR Code đã trở hành phương thức thanh toán được nhiều người tiêu dùng và doanh nghiệp lựa chọn. Tuy nhiên, đi đôi với lợi thế thì mô hình thanh toán QR hiện nay cũng bộc lộ nhiều điểm bất cập.
Tại Việt Nam, nhiều đơn vị có thói quen sử dụng mã QR cá nhân để nhận thanh toán cho hàng hóa, dịch vụ. Dù hình thức này mang lại sự tiện lợi, nhanh chóng, không mất phí và không cần ký hợp đồng với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, nhưng lại tồn tại hàng loạt rủi ro: (i) Không thể thống kê chính xác các giao dịch phục vụ công tác quản lý; (ii) Người tiêu dùng không được bảo vệ trong trường hợp phát sinh khiếu nại và (iii) Không thể kết nối với hệ thống thanh toán song phương bằng mã QR với các quốc gia khác.
Với mục tiêu mở rộng kết nối quốc tế, phòng chống rửa tiền và kiểm soát nguồn thu ngân sách, Việt Nam cần đẩy nhanh lộ trình nâng cấp từ QR chuyển tiền (transfer) sang QR thanh toán (QR Pay), phù hợp với thông lệ quốc tế và yêu cầu quản lý hiện đại.
Đại diện Vụ Thanh toán - Ngân hàng Nhà nước cho biết các dự án thanh toán xuyên biên giới thông qua mã QR với Thái Lan, Lào và Campuchia đã được triển khai, từ đó cung cấp dịch vụ hai chiều cho người dân và doanh nghiệp.
“Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác với Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Ấn Độ và Đài Loan (Trung Quốc) nhằm đáp ứng nhu cầu thanh toán xuyên biên giới đang gia tăng trong giai đoạn cuối năm 2025 – 2026”, ông Phạm Anh Tuấn nói.
Tại hội thảo, đại diện các bộ, ngành cùng với các chuyên gia đều thống nhất việc chuyển đổi sang mã QR thanh toán sẽ mang lại ba lợi ích then chốt.
Đối với người tiêu dùng, hình thức này giúp giao dịch minh bạch hơn, dễ dàng tra soát và đảm bảo tiêu chuẩn bảo mật cao.
Về phía doanh nghiệp, việc áp dụng QR thanh toán hỗ trợ quản lý bán hàng hiệu quả, đồng thời cung cấp dữ liệu phục vụ phân tích hành vi tiêu dùng.
Đối với cơ quan quản lý, hệ thống thanh toán này giúp kiểm soát dòng tiền tốt hơn, nâng cao hiệu quả thu thuế và hoạch định chính sách thị trường, qua đó thúc đẩy tiêu dùng nội địa.
Cũng trong khuôn khổ hội thảo, nghi thức cam kết chuyển đổi từ QR Transfer sang QR Pay là dấu ấn nổi bật của chương trình. Đại diện 28 ngân hàng và tổ chức trung gian thanh toán cùng thể hiện quyết tâm đồng hành trong lộ trình chuẩn hóa mã QR theo định hướng của Ngân hàng Nhà nước.
Sự kiện chính thức mở ra một giai đoạn mới cho ngành ngân hàng và hệ sinh thái thanh toán: "chuẩn hóa – minh bạch – liên thông", hướng tới mục tiêu xây dựng một nền thanh toán hiện đại, đáng tin cậy và mang lại trải nghiệm không giới hạn cho người dùng.
-Phương Linh
