Nghị định số 340/2025/NĐ-CP thiết lập khung xử phạt đối với các vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh vàng, với mức phạt cao nhất lên tới 400 triệu đồng. Ngoài tiền phạt, các biện pháp bổ sung như tịch thu tang vật và đình chỉ hoạt động cũng được áp dụng nhằm tăng sức răn đe và lập lại trật tự thị trường vàng...
Nghị định số 340/2025/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành là bước điều chỉnh mạnh tay trong quản lý vi phạm hành chính lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng, trong đó hoạt động kinh doanh vàng là một trọng tâm.
Theo đó, hệ thống chế tài được xây dựng theo hướng phân tầng rõ ràng mức độ vi phạm, từ các hành vi nhỏ lẻ, mang tính cá nhân cho tới những vi phạm nghiêm trọng, lặp lại hoặc có khả năng gây xáo trộn thị trường.
Thứ nhất, ở nhóm vi phạm nhẹ, các hành vi như mua, bán vàng miếng với tổ chức tín dụng hoặc doanh nghiệp không có giấy phép, hay sử dụng vàng làm phương tiện thanh toán, sẽ bị áp dụng hình thức cảnh cáo.
Tuy nhiên, Nghị định 340/2025/NĐ-CP nêu rõ, trong trường hợp các hành vi này tiếp tục tái diễn hoặc xảy ra nhiều lần, chế tài sẽ được nâng lên tương ứng, với mức phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng.
Bên cạnh đó, việc không tuân thủ quy định thanh toán không dùng tiền mặt khi mua bán vàng, cụ thể là không thực hiện giao dịch qua tài khoản theo quy định của pháp luật, cũng được xếp vào nhóm vi phạm chịu mức xử phạt này.
Thứ hai, đối với những vi phạm liên quan đến tính minh bạch và điều kiện kinh doanh, Nghị định quy định áp dụng khung xử phạt cao hơn, dao động từ 30 đến 50 triệu đồng.
Cụ thể, các hành vi như không niêm yết công khai giá mua, giá bán vàng; không thực hiện đúng trách nhiệm khi thay đổi mạng lưới, địa điểm kinh doanh vàng miếng; hoặc sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ, vàng miếng nhưng không công bố tiêu chuẩn, không ghi nhãn hàng hóa theo quy định đều thuộc diện bị xử phạt trong khung này.
Đáng chú ý, Nghị định dành khung xử phạt tương đối cao, từ 140 đến 180 triệu đồng cho các hành vi có nguy cơ tác động lớn đến trật tự quản lý thị trường vàng bao gồm: (i) kinh doanh vàng miếng thông qua các đại lý ủy nhiệm; (ii) không tuân thủ quy định về trạng thái vàng; (iii) xuất nhập khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ hoặc vàng nguyên liệu không đúng ngành nghề đã đăng ký, (iv) hoạt động sản xuất, gia công vàng trang sức, mỹ nghệ khi chưa đáp ứng đầy đủ điều kiện hoặc chưa đăng ký theo quy định pháp luật.
Thứ ba, đối với các hành vi kinh doanh mua bán vàng miếng không đúng quy định pháp luật, cũng như việc mang theo vàng khi xuất cảnh, nhập cảnh trái quy định, trừ các trường hợp đã thuộc phạm vi xử lý của pháp luật hải quan, mức phạt dao động từ 80 đến 100 triệu đồng.
Thứ tư, với các vi phạm nghiêm trọng hơn, mức phạt tiếp tục được đẩy lên từ 200 đến 250 triệu đồng, áp dụng trong trường hợp sử dụng vàng nguyên liệu nhập khẩu không đúng giấy phép hoặc tái phạm hành vi kinh doanh vàng miếng thông qua đại lý ủy nhiệm.
Riêng hoạt động sản xuất vàng miếng trái quy định pháp luật có thể bị phạt tiền từ 250 đến 300 triệu đồng, Nghị định 340/2025/NĐ-CP nêu rõ
Cuối cùng, ở mức cao nhất, Nghị định quy định phạt tiền từ 300 đến 400 triệu đồng đối với các hành vi sản xuất, kinh doanh mua bán vàng miếng khi chưa được cấp phép; xuất khẩu, nhập khẩu vàng nguyên liệu hoặc vàng miếng không có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền; hoặc thực hiện các hoạt động kinh doanh vàng khác khi chưa được cấp giấy phép theo quy định.
Bên cạnh các mức phạt tiền, Nghị định 340/2025/NĐ-CP còn bổ sung các hình thức xử phạt bổ sung nhằm tăng tính răn đe.
Theo đó, tang vật vi phạm là vàng có thể bị tịch thu trong các trường hợp sản xuất, kinh doanh vàng miếng không có giấy phép hoặc xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu, vàng miếng trái phép cũng như hoạt động kinh doanh vàng khác khi chưa được cấp có thẩm quyền cấp giấy phép theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, hoạt động kinh doanh mua bán vàng miếng có thể bị đình chỉ từ 6 đến 9 tháng nếu thực hiện thông qua các đại lý ủy nhiệm không đúng quy định
Song song, hoạt động nhập khẩu vàng nguyên liệu có thể bị đình chỉ từ 9 đến 12 tháng đối với các hành vi sử dụng vàng nguyên liệu nhập khẩu không đúng theo giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu.
Tại họp báo do Ngân hàng Nhà nước tổ chức chiều ngày 29/12/2025, ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối cho biết đến nay cơ quan này đã tiếp nhận 9 hồ sơ xin cấp phép sản xuất vàng miếng từ các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp có đủ điều kiện.
Theo Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối, phần lớn các đơn vị được cấp phép sản xuất vàng miếng cũng sẽ được xem xét cấp giấy phép nhập khẩu vàng theo quy định hiện hành. Đồng thời, sau khi được cấp phép sản xuất vàng miếng, các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đủ điều kiện sẽ được cấp phép nhập khẩu vàng.
-Mai Nhi
