Việt Nam đang xây dựng Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC 3.0) cho giai đoạn 2026- 2035. Việc thực thi các định hướng NDC 3.0 có thể đẩy mạnh tăng trưởng GDP trong dài hạn; là cơ hội cho Việt Nam phát triển tăng trưởng xanh, giảm phát thải. Việt Nam đang nỗ lực hành động đạt NetZero và NDC 3.0 là bước quan trọng để hướng tới mục tiêu này...
Ngày 31/10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) thay mặt Chính phủ Đức và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tổ chức cuộc họp Tham vấn kỹ thuật về xây dựng Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC 3.0) cho giai đoạn 2026 - 2035. NDC là trụ cột của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, thể hiện đóng góp của các quốc gia trong nỗ lực hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu và hướng tới phát thải ròng bằng “0”.
Cuộc họp đưa ra báo cáo tổng quan về NDC 3.0 và yêu cầu đối với xây dựng NDC 3.0 của Việt Nam; kết quả thực hiện NDC 2022 và khuyến nghị cho NDC 3.0. Đáng chú ý chuyên gia trong từng lĩnh vực đã đưa ra các dự kiến đóng góp giảm phát thải khí nhà kính của 5 lĩnh vực gồm năng lượng; nông nghiệp; sử dụng đất, thay đổi sử dụng đất và lâm nghiệp; Quy trình công nghiệp và sử dụng sản phẩm (IPPU) và quản lý chất thải trong NDC.
XÂY DỰNG MỤC TIÊU GIẢM PHÁT THẢI, THÍCH ỨNG BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU GIAI ĐOẠN 2026-2035
Ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết mười năm kể từ khi Thỏa thuận Paris được thông qua đến nay, thế giới đã có những tiến bộ đáng kể trong công tác ứng phó với biến đổi khí hậu, nhưng các nỗ lực toàn cầu vẫn chưa đủ để giữ mục tiêu 1.5oC. Hệ lụy là thiên tai do biến đổi khí hậu tiếp tục tác động nặng nề đến các quốc gia, vùng lãnh thổ trên toàn cầu.
Tại Việt Nam, đã chứng kiến các cơn bão, năm 2024 là bão Yagi và trong thời gian qua là các cơn bão số 10, 11 và 12 liên tục đổ bộ, gây ra các trận mưa, lũ lụt lịch sử mới. Hiện nay, người dân ở miền Trung đang phải chống chọi với lũ lụt nặng nề.
Theo dự báo của Tổ chức Khí tượng thế giới, xu hướng gia tăng số vụ thiên tai và hình thái thời tiết cực đoan sẽ tiếp diễn trong thời gian tới. Tần suất xảy ra các hiện tượng khí hậu cực đoan ngày càng dày đặc và nghiêm trọng ở nhiều nơi trên thế giới trong 10 năm tới, đặc biệt tại những nước đang phát triển chịu nhiều tác động bởi biến đổi khí hậu, rủi ro thiên tai.
“Điều đó cho thấy, thế giới cần tiếp tục nỗ lực thực hiện Thỏa thuận Paris, trong đó quan trọng nhất là các hành động khí hậu của các quốc gia thực hiện thông qua NDC để góp phần giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, chống những tác động bất lợi do khủng hoảng khí hậu gây ra”, Cục trưởng Tăng Thế Cường nhấn mạnh.
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, mới bắt đầu công nghiệp hóa hơn ba thập kỷ qua và chịu ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu. Theo ông Cường, “mặc dù còn nhiều khó khăn về nguồn lực nhưng Việt Nam luôn thể hiện tinh thần trách nhiệm và chủ động trong thực hiện các cam kết quốc tế ứng phó với biến đổi khí hậu".
Theo đó, Việt Nam đã xây dựng và gửi Dự kiến NDC vào năm 2015; tiếp tục cập nhật NDC năm 2020 và năm 2022, thể hiện những nỗ lực cao nhất trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Cùng với cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 đã phản ánh nỗ lực cao của Việt Nam trong việc giảm phát thải khí nhà kính, tăng cường hấp thụ carbon và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Thực hiện trách nhiệm của quốc gia thành viên tham gia Thỏa thuận Paris, Việt Nam đang trong quá trình hoàn tất việc xây dựng NDC 3.0.
Ông Cường cho biết quá trình xây dựng dự thảo NDC 3.0 đã được thực hiện theo hướng dẫn của Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu và Thỏa thuận Paris; tính toán các biện pháp phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam trên cơ sở kịch bản phát triển kinh tế xã hội. Trong đó, cập nhật những nội dung của các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch mới nhất về ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế- xã hội của quốc gia, ngành/lĩnh vực và địa phương.
"NDC 3.0 cũng sẽ thể hiện nỗ lực cao nhất của Việt Nam, qua đó góp phần vào nỗ lực chung toàn cầu về ứng phó với biến đổi khí hậu”, ông nói.
QUAN ĐIỂM, TẦM NHÌN CỦA QUỐC GIA HƯỚNG ĐẾN PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÀ KIÊN CƯỜNG
Phát biểu tại cuộc tham vấn, bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam đang ở cột mốc quan trọng, có nhiều chuyển động với khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, để phát triển nền kinh tế bền vững, bao trùm. Đây là giai đoạn đặc biệt mang đến nhiều cơ hội mới cho Việt Nam để thúc đẩy phát triển, gắn mục tiêu kinh tế với tăng trưởng xanh, phát triển bền vững.
“Đây là bản NDC quan trọng giúp Việt Nam chuyển hướng từ lý thuyết sang thực tiễn hơn nhưng vẫn bám sát theo các định hướng phát triển kinh tế- xã hội chung. Với cách tiếp cận toàn diện, bao trùm sẽ đảm bảo điều kiện để có được một bản NDC phù hợp với mục tiêu và định hướng chung”, Ramla Khalidi khẳng định. “Từ những nỗ lực và quyết tâm hành động, chúng ta hoàn toàn có thể đạt được các mục tiêu về môi trường, kết hợp với mục tiêu phát triển kinh tế”.
Theo Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, NDC 3.0 không chỉ là một tài liệu kỹ thuật mà thể hiện quan điểm, tầm nhìn của quốc gia, hướng đến phát triển bền vững và kiên cường. Thông qua đó, Việt Nam thể hiện những nỗ lực trong phát triển kinh tế song hành với xã hội và phát triển bền vững.
“UNDP cùng các tổ chức trong Liên hợp quốc cam kết sát cánh cùng Việt Nam trong thực thi NDC 3.0 sau khi trình lên UNFCCC. Khi phối hợp cùng nhau, chúng ta hoàn toàn có thể đảm bảo NDC 3.0 sẽ trở thành một định hướng chiến lược lớn, giúp Việt Nam phát triển bền vững, đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050”, bà Ramla Khalidi nhấn mạnh.
Cùng quan điểm, ông Oemar Idoe, Phó Giám đốc Quốc gia, Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ), nhận định: “NDC 3.0 sẽ là một bản chiến lược quan trọng có tính thực thi, mang lại hiệu quả cao. Việt Nam đang nỗ lực hành động để đạt mục tiêu NetZero và NDC 3.0 là bước quan trọng để hướng tới mục tiêu này”
Chuyên gia GIZ cũng nhấn mạnh việc chuyển hóa NDC thành các hành động thực thi cụ thể sẽ gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên trước thách thức, tác động của biến đổi khí hậu đang gây ra hiện nay đòi hỏi cần hành động cấp bách. “Những diễn biến thời tiết thiên tai trên thế giới và Việt Nam là lời cảnh báo đòi hỏi chúng ta cần phải nhanh chóng hành động”, ông nói.
Nhìn nhận các cơ hội, chuyên gia này cho rằng việc thực thi các định hướng NDC 3.0 có thể đẩy mạnh tăng trưởng GDP trong lâu dài. NDC 3.0 là cơ hội cho Việt Nam có thể nắm bắt các cơ hội tăng trưởng, giảm phát thải. “Không có quốc gia nào đạt được phát thải tốt nếu như vẫn chịu quá nhiều tác động của biến đổi khí hậu”. Ông Oemar Idoe chỉ rõ và cho biết GIZ sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam xây dựng kế hoạch triển khai NDC trong các ngành khác nhau như nông nghiệp…
Từ quan điểm của tổ chức tài chính, ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc quốc gia của Ngân hàng ADB tại Việt Nam, cho biết ADB đang hỗ trợ các quốc gia thành viên trong thích ứng với biến đổi khí hậu, hỗ trợ nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam xây dựng NDC 3.0.
“Việc xây dựng và thực thi NDC 3.0 sẽ rất quan trọng để Việt Nam đạt mục tiêu NetZero vào năm 2050”. Thông qua quy trình xây dựng NDC 3.0, ADB thể hiện cam kết trong hỗ trợ các mục tiêu khí hậu của Việt Nam và sẵn sàng hỗ trợ thực thi các định hướng, chiến lượng này.
Ông cho biết đang làm việc chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các bộ ngành liên quan, các địa phương và các đối tác để có thể thực thi một cách hệ thống những kế hoạch đầu tư phù hợp, hiệu quả để triển khai các biện pháp giảm nhẹ của NDC 3.0, giúp đạt mục tiêu giảm phát thải…
Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu tăng trưởng kinh tế đầy tham vọng. Điều này càng nhấn mạnh tầm quan trọng của tăng trưởng xanh cũng như vai trò tham gia của khu vực tư nhân.
Tại cuộc họp, các chuyên gia đã trao đổi những vấn đề liên quan tới đóng góp về phát thải khí nhà kính trong các lĩnh vực, các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu và nguồn tài chính khí hậu, đánh giá tác động kinh tế- xã hội và vai trò của các bên liên quan trong thực hiện NDC...
-Đỗ Phong
