Ngành nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của một kỷ nguyên mới, nơi mà phát triển xanh, giảm phát thải và phát triển bền vững không chỉ là mục tiêu mà còn là nền tảng cho sự tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai. Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã khẳng định cam kết này, nhấn mạnh rằng ngành nông nghiệp sẽ là trụ cột quan trọng cho nền kinh tế quốc gia, đặc biệt trong giai đoạn 2026–2030.
Chiều 29/10/2025, trong phiên thảo luận của Quốc hội về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và dự kiến kế hoạch năm 2026, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã báo cáo, làm rõ nhiều vấn đề được các đại biểu Quốc hội quan tâm.
Theo Bộ trưởng Trần Đức Thắng, từ đầu năm 2025, ngành nông nghiệp đã phải đối mặt với nhiều thách thức lớn từ thiên tai và biến đổi khí hậu. Những cơn mưa lũ lịch sử tại các tỉnh miền Trung đã gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, với 256 người chết và mất tích, thiệt hại kinh tế lên tới hơn 61.000 tỷ đồng.
Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, cùng với sự đồng lòng của người dân và doanh nghiệp, ngành nông nghiệp đã nỗ lực vượt qua khó khăn, đạt tốc độ tăng trưởng 3,83% trong 9 tháng đầu năm 2025. Tổng kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản đạt 52,31 tỉ USD, xuất siêu gần 16 tỉ USD, khẳng định vai trò quan trọng của ngành trong cán cân thương mại quốc gia.
Công tác quản lý môi trường, khoáng sản, biển và hải đảo cũng có nhiều bước tiến quan trọng, góp phần tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Bên cạnh những thành tựu, Bộ trưởng Trần Đức Thắng cũng thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế còn tồn tại. Đó là, tăng trưởng chưa thực sự ổn định, chất lượng và sức cạnh tranh của một số sản phẩm nông nghiệp còn thấp, nông nghiệp xanh, nông nghiệp hiện đại vẫn còn chậm phát triển. Công tác kiểm soát an toàn thực phẩm ở một số địa phương còn bất cập.
Hiện việc cấp mã vùng trồng, xét nghiệm chất carimi, vàng ô còn hạn chế; 4 phòng kiểm nghiệm đang phải tạm dừng hoạt động nhưng sẽ sớm được khắc phục. Thị trường xuất khẩu nông sản cũng gặp nhiều thách thức do các nước gia tăng bảo hộ, áp dụng hàng rào kỹ thuật, trong đó Hoa Kỳ mới áp thuế đối ứng đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam".
Ngoài ra, thủ tục hành chính về đất đai, quá trình đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty nông - lâm nghiệp còn chậm. Ô nhiễm môi trường, quản lý tài nguyên đất, nước, khoáng sản vẫn chưa đạt hiệu quả mong muốn.
Đặc biệt, việc xây dựng thị trường carbon, dù dự kiến vận hành thử vào cuối năm 2025 vẫn còn chậm và chưa đạt kết quả như kỳ vọng. “Khả năng ứng phó, giảm thiểu tác hại của thiên tai và biến đổi khí hậu đang gặp thách thức lớn, đòi hỏi các giải pháp đồng bộ, căn cơ và tổ chức thực hiện phải quyết liệt hơn nữa”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Nhìn về phía trước, giai đoạn 2026–2030 được xác định là thời kỳ bản lề để ngành nông nghiệp và môi trường vững vàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới. Ngành đã đề ra 18 chỉ tiêu cụ thể đến năm 2030, với mục tiêu tăng trưởng từ 3,5–4%/năm.
Để đạt được những mục tiêu này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chủ trì, tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội bốn công việc trọng yếu. Một là, Luật sửa đổi, bổ sung 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, tập trung vào ba nhóm vấn đề: xây dựng chính sách phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp; Tiếp tục cải cách, cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh; Tháo gỡ các điểm nghẽn để tạo đà phát triển mạnh mẽ từ năm 2026.
Hai là, sửa đổi, bổ sung Luật Địa chất và Khoáng sản nhằm khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên, góp phần phát triển kinh tế đất nước.
Ba là, xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện Luật Đất đai năm 2024. Khi được thông qua, cùng với hoàn thành cơ sở dữ liệu đất đai vào năm 2026, đất đai sẽ thực sự trở thành nguồn lực quan trọng cho phát triển bền vững.
Bốn là, Bộ Nông nghiệp và Môi trường trình Chương trình mục tiêu quốc gia tích hợp ba chương trình lớn: nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.
“Nếu các chính sách này được Quốc hội thông qua, những vấn đề từ môi trường, đất đai, khoáng sản, phòng chống thiên tai, tài nguyên nước đến phát triển kinh tế biển sẽ được tháo gỡ căn cơ, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển đất nước trong giai đoạn tới. Ngành nông nghiệp Việt Nam, với sự kiên định và nỗ lực không ngừng, đang hướng tới một tương lai phát triển xanh và bền vững, đóng góp tích cực vào sự thịnh vượng chung của quốc gia”, Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh.
-Chu Minh Khôi
