Đợt lao dốc gần đây của thị trường tiền mã hóa khiến một bộ phận nhà đầu tư trở nên dè dặt hơn, khi cú sốc tác động mạnh nhất vào các phân khúc “nóng” nhất và được định giá cao nhất của thị trường...
Diễn biến này đồng thời có thể mở ra cơ hội cho những chiến lược mới ưu tiên quản trị rủi ro theo hướng chủ động.
Chỉ trong vài năm qua, “vũ trụ” tiền mã hóa đã mở rộng nhanh, mang tới nhiều lựa chọn đầu tư - từ mua trực tiếp tiền mã hóa, các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) giao ngay đến các công cụ phái sinh như quyền chọn bán, quyền chọn mua và hợp đồng tương lai. Ngoài ra, nhà đầu tư còn có thể tiếp cận tiền ảo thông qua cổ phiếu các doanh nghiệp khai thác tiền mã hóa, công ty vận hành sàn giao dịch và doanh nghiệp cung cấp hạ tầng cho lĩnh vực này.
Tuy nhiên, sự đa dạng này cũng kéo theo sự phân hóa về kết quả đầu tư trở nên rõ rệt hơn. Đòn bẩy, định giá cao và lo ngại về nguồn vốn là những yếu tố đang gây sức ép lên nhiều phân khúc của thị trường tiền ảo.
“Các hình thức đầu tư vào bitcoin bùng nổ ở cả khối nhà đầu tư cá nhân lẫn tổ chức, qua đó mở rộng đáng kể khả năng tiếp cận. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa các công cụ là yếu tố then chốt, tùy cách nhà đầu tư muốn dùng đòn bẩy và mức độ họ muốn phòng hộ rủi ro”, ông John D’Agostino, trưởng bộ phận chiến lược tại Coinbase Institutional, nhận định với hãng tin Reuters.
Tuần qua, Bitcoin có lúc giảm tới 36% so với đỉnh kỷ lục 126.223 USD thiết lập hôm 6/10 và hiện vẫn thấp hơn khoảng 30% so với đỉnh.
Cổ phiếu của nhóm “doanh nghiệp kho bạc Bitcoin”, dẫn đầu là công ty Strategy Inc, thậm chí còn giảm mạnh hơn. Đây là những công ty niêm yết coi bitcoin là khoản dự trữ của doanh nghiệp, tức là thay vì để phần lớn tiền nhàn rỗi bằng tiền mặt hoặc trái phiếu ngắn hạn, họ huy động vốn, chủ yếu qua phát hành cổ phiếu, rồi dùng tiền đó mua bitcoin, đặt cược vào triển vọng tăng giá dài hạn của tiền ảo này. Trên bảng cân đối kế toán, các công ty này ghi nhận bitcoin như một khoản dự trữ.
Trong nhiều năm qua, cổ phiếu của nhóm doanh nghiệp này thường được định giá cao hơn so với giá trị thị trường của lượng Bitcoin họ nắm giữ, khiến nhiều nhà đầu tư từng kỳ vọng sự chênh lệch đó sẽ được duy trì và tiếp tục nới rộng.
Nhưng khi giá bitcoin giảm, mức chênh lệch định giá đó cũng nhanh chóng thu hẹp. Giá cổ phiếu Strategy hiện đã giảm hơn 50% so với thời điểm bitcoin lập đỉnh tháng 10 và giảm hơn 60% so với mức giữa tháng 7. Công ty Metaplanet của Nhật Bản cùng nhiều doanh nghiệp nhỏ hơn học theo mô hình này và chịu tác động nặng nề.
“Đã xảy ra bong bóng cục bộ. Nhà đầu tư giờ đây thận trọng hơn nhiều trước việc trả giá quá cao cho các cổ phiếu kiểu này”, bà Lyn Alden, nhà sáng lập công ty Lyn Alden Investment Strategy, nhận xét.
Cổ phiếu của nhóm công ty khai thác tiền ảo như IREN, CleanSpark, Riot và MARA Holdings - từng là lựa chọn được ưa chuộng - cũng gặp khó. Những doanh nghiệp này từng tận dụng điện giá rẻ nhờ hợp đồng dài hạn, nhưng nay chuyển hướng sang xây dựng - vận hành trung tâm dữ liệu AI phục vụ các tập đoàn công nghệ lớn.
“Những cổ phiếu này là nhóm tăng giá tốt nhất năm nay vì kết hợp hai yếu tố mạnh: tài sản số - thông qua mức độ tiếp xúc với bitcoin - và AI”, ông Matthew Sigel, quản lý danh mục của VanEck Onchain Economy ETF - quỹ đầu tư vào hệ sinh thái tiền mã hóa - nhận xét.
Tuy nhiên, theo ông, nhiều nhà đầu tư đang thận trọng hơn với triển vọng sinh lời của một số doanh nghiệp, khi họ gánh nợ lớn và liên tục phải huy động thêm vốn để dùng cho quá trình chuyển đổi.
“Môi trường vĩ mô chỉ cần biến động nhẹ cũng có thể tác động lớn tới các công ty này”, ông Sigel chỉ ra.
Giới phân tích cho rằng trong vài năm tới, dòng vốn chảy vào tiền ảo và AI được dự báo sẽ đan xen chặt chẽ hơn, khi hạ tầng phục vụ tiền ảo được xem là một phần lời giải cho bài toán điện năng của trung tâm dữ liệu.
Theo ước tính của ngân hàng Morgan Stanley, từ nay đến năm 2028, các trung tâm dữ liệu tại Mỹ có thể thiếu 47 gigawatt (GW) công suất điện để đáp ứng nhu cầu vận hành. Tuy nhiên, nếu các cơ sở đào tiền mã hóa chuyển đổi mô hình hoạt động, phần công suất giải phóng ra có thể bù đắp đáng kể cho mức thiếu hụt, khoảng 10-15 GW hoặc hơn.
“Nếu muốn tiếp cận một doanh nghiệp vừa gắn với tiền ảo, vừa hưởng lợi từ câu chuyện tăng trưởng 5-10 năm tới của các trung tâm dữ liệu AI, nhà đầu tư có thể cân nhắc các công ty khai thác tiền ảo”, ông Brian Dobson, giám đốc điều hành mảng nghiên cứu cổ phiếu công nghệ đột phá tại công ty chứng khoán Clear Street, nhận định.
-Ngọc Trang
