Giới đầu tư đang gom trái phiếu Venezuela đang trong tình trạng vỡ nợ, đặt cược rằng nếu tình hình chính trị tại nước này chuyển biến, triển vọng thu hồi nợ có thể được cải thiện...
Vài ngày gần đây, trái phiếu Venezuela tăng lên quanh mức 33 cent/USD mệnh giá, tức khoảng 33 USD cho mỗi 100 USD mệnh giá, tăng 40% so với đầu tháng 10. Đà tăng này diễn ra khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump gia tăng sức ép với lãnh đạo Venezuela.
Đây là mức giá cao nhất kể từ năm 2019, khi các lệnh trừng phạt của Mỹ - được áp đặt sau vụ Venezuela vỡ nợ năm 2017 - khiến các chủ nợ không thể ngồi vào bàn đàm phán tái cơ cấu với chính quyền Caracas. Giá trái phiếu do tập đoàn dầu khí quốc doanh Petroleos de Venezuela (PDVSA) phát hành cũng tăng mạnh.
Theo tờ báo Financial Times, một số nhà đầu tư cho rằng mức giá hiện tại vẫn chưa phản ánh hết dư địa tăng giá tiềm năng, trong bối cảnh Mỹ tăng cường hiện diện quanh Venezuela - thể hiện qua diễn biến leo thang tuần trước với vụ bắt giữ một tàu chở dầu - có thể làm gia tăng sức ép và dẫn tới những chuyển biến về chính trị tại nước này.
Các nhà đầu tư này cho rằng nếu bối cảnh chính trị thay đổi, Venezuela có thể tiến hành tái cơ cấu trái phiếu và quay trở lại thị trường trái phiếu toàn cầu sau gần một thập kỷ vắng bóng, nhờ sở hữu trữ lượng dầu mỏ đã được chứng minh lớn nhất thế giới.
“Việc nhà đầu tư mua trái phiếu Venezuela hoặc trái phiếu của tập đoàn dầu khí quốc doanh Petroleos de Venezuela (PDVSA) ở mức giá hiện tại phản ánh kỳ vọng về những chuyển biến chính trị có thể xảy ra tại nước này”, ông Robert Koenigsberger, Giám đốc phụ trách nhà đầu tư thị trường mới nổi tại công ty quản lý quỹ Gramercy Funds Management, nhận xét.
Trước đây, các biện pháp trừng phạt của Mỹ khiến nhiều nhà đầu tư bán tháo trái phiếu Venezuela với giá rẻ kỷ lục. Mức giá này thậm chí thấp hơn nhiều so với giá trị ước tính bao gồm khoản lãi chưa thanh toán trong nhiều năm.
Tuy nhiên, mức giá thấp này cũng tạo cơ hội cho một nhóm nhà đầu tư “bắt đáy”, với kỳ vọng về các giao dịch trái phiếu chính phủ của thập kỷ nếu bối cảnh chính trị diễn biến thuận lợi.
Dù vậy, các nhà phân tích cảnh báo rủi ro vẫn lớn. Viễn cảnh thay đổi chính trị sau 12 năm Tổng thống Nicolas Maduro cầm quyền từng nhiều lần được dự báo nhưng cuối cùng không thành hiện thực. Bên cạnh đó, một kịch bản chuyển tiếp thiếu trật tự có thể làm gia tăng bất ổn trong nước, thay vì mở đường cho chương trình cải cách có sự hỗ trợ của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và các cuộc trao đổi với chủ nợ.
Vụ Mỹ bắt giữ một tàu chở dầu thô Venezuela tuần trước được xem là tín hiệu cho thấy PDVSA có thể sớm khó đưa ra thị trường khoảng 1 triệu thùng/ngày, tức phần lớn sản lượng vốn đã suy giảm mạnh của tập đoàn này. Diễn biến này có thể làm giảm nguồn thu quan trọng của các nhóm thân cận quanh Tổng thống Maduro.
"Việc Mỹ làm gián đoạn một phần dòng chảy dầu mỏ cho thấy tình hình hiện nay đã bắt đầu kéo theo những hệ quả về tài chính. Dù giá trái phiếu vừa tăng mạnh, tôi cho rằng mức giá hiện tại không phản ánh đầy đủ khả năng xuất hiện các chuyển biến về bối cảnh chính trị và triển vọng tái cơ cấu nợ”, ông Edward Cowen, Giám đốc điều hành công ty Winterbrook Capital nhà đầu tư có trụ sở tại London, nhận định.
Với nhiều nhà đầu tư, đây là khoản đặt cược cho nhiều năm theo đuổi một trong số ít thương vụ trái phiếu chính phủ đang ở trạng thái nợ xấu hoặc vỡ nợ còn lại trên thị trường, trong bối cảnh trái phiếu của nhiều quốc gia từng bị thị trường quay lưng - từ Argentina đến Zambia - đã hồi phục mạnh.
Theo hồ sơ tòa án, ngoài việc nắm giữ trái phiếu, một số nhà đầu tư như công ty quản lý quỹ Gramercy còn sở hữu quyền đòi nợ đối với Venezuela theo các kênh pháp lý.
Các trái chủ Venezuela cũng phải đối mặt nhiều yếu tố phức tạp, trong đó có các lệnh trừng phạt của Mỹ. Mỹ chỉ nới lỏng hạn chế đối với hoạt động giao dịch các trái phiếu Venezuela từ năm 2023, đồng thời công nhận phe đối lập tại nước này là bên giám sát tài sản ở nước ngoài như nhà máy lọc dầu Citgo thuộc sở hữu PDVSA tại Mỹ.
-Đức Anh
