Tuyên bố của “Bố già AI” Geoffrey Hinton được đưa ra trong bối cảnh làn sóng sa thải lan rộng khắp ngành công nghệ nước Mỹ…
Geoffrey Hinton, nhà khoa học tiên phong trong lĩnh vực học máy (ML) và từng đoạt giải Nobel, cho rằng làn sóng AI đang khiến khoảng cách giàu nghèo ngày càng nới rộng.
Trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg, ông Hinton cho rằng AI có thể mang lại nhiều lợi ích trong giáo dục và y tế, song điều đáng lo là cách xã hội vận hành.
Ông cho rằng AI sẽ giúp các tỷ phú công nghệ như Elon Musk trở nên giàu có hơn bao giờ hết, trong khi hàng triệu lao động có nguy cơ bị thay thế bởi tự động hóa. “Vấn đề không nằm ở AI mà ở cách xã hội vận hành. Elon Musk sẽ tiếp tục giàu hơn, còn nhiều người sẽ mất việc. Tôi chỉ dùng Musk như một ví dụ”, ông Hinton nói.
Theo nhà khoa học này, cách nhanh nhất để doanh nghiệp kiếm tiền từ AI là tự động hoá. “Muốn tăng lợi nhuận, họ sẽ chọn giải pháp rẻ hơn, đó là tự động hóa. Điều này đang diễn ra ở quy mô rất lớn”, ông Hinton đưa quan điểm.
Nhà khoa học này cũng bày tỏ lo ngại rằng những người mất việc sẽ khó tìm được công việc mới trong bối cảnh AI đang thâm nhập vào hầu hết lĩnh vực: “Trước đây, nếu bạn mất việc lao động chân tay, vẫn có thể làm ở trung tâm chăm sóc khách hàng. Nhưng nay, ngay cả những công việc đó cũng khó kiếm. Nhiều nhà kinh tế cho rằng công nghệ sẽ tạo ra công việc mới, nhưng tôi không chắc điều đó còn đúng trong thời đại AI”, ông Hinton nói.
Phát biểu của Hinton đã nhận được nhiều sự quan tâm, trong bối cảnh làn sóng sa thải lan rộng trong ngành công nghệ. Amazon mới đây thông báo sẽ cắt giảm ít nhất 14.000 vị trí, trong khi nhiều tập đoàn lớn khác cũng âm thầm tinh giản nhân sự. Dù không công ty nào nói rõ nguyên nhân, giới lãnh đạo công nghệ ngày càng thừa nhận rằng AI đang là yếu tố chính khiến doanh nghiệp phải “tái cơ cấu” quy mô lao động.
Mặc dù được xem là một trong những nhà khoa học hàng đầu về AI, những dự đoán trước đây của Geoffrey Hinton không phải lúc nào cũng trùng thực tế.
Chín năm trước, ông từng nói: “Mọi người nên ngừng đào tạo bác sĩ X-quang ngay bây giờ”.
Thế nhưng một nghiên cứu gần đây của Hiệp hội Bác sĩ X-quang Hoa Kỳ lại dự báo lực lượng bác sĩ X-quang vẫn tiếp tục tăng cho tới năm 2055, và công nghệ mới như AI chỉ đang hỗ trợ bác sĩ hoàn thành công việc nhanh hơn với hiệu suất cao hơn.
Khi được hỏi về khoản đầu tư khổng lồ của các tập đoàn công nghệ vào AI, ông Hinton nhận định: “Đó đều là những công ty lớn. Những người điều hành sẽ không đổ tiền nếu không nghĩ là có thể kiếm được lợi nhuận”.
Song ông cũng nói thêm: “Một phần cũng vì cái tôi của họ, họ muốn là người tiên phong, ngay cả khi điều đó có thể gây hại cho chúng ta”.
Một điểm đáng chú ý trong quan điểm của nhà khoa học Hinton là niềm tin rằng các quốc gia có thể hợp tác để ngăn AI “tiếp quản” con người.
“Có một tin tốt là các nước đều không muốn AI thống trị. Trung Quốc không muốn, ông Trump cũng không muốn. Họ có thể hợp tác về điều đó”, ông nói.
Dù có nhiều lo ngại, Hinton cho rằng con người hoàn toàn có thể chung sống với các hệ thống AI tiên tiến nếu tìm được mô hình phù hợp.
Về cuộc đua AI toàn cầu, nhà khoa học này vẫn đánh giá Mỹ vẫn dẫn trước Trung Quốc nhưng khoảng cách không lớn: “Ở Trung Quốc có rất nhiều người thông minh, cạnh tranh, được đào tạo tốt về khoa học, kỹ thuật và toán học. Họ đang đào tạo số lượng lớn hơn Mỹ trong các lĩnh vực này”.
Ông cảnh báo rằng nếu Mỹ giảm mạnh tài trợ cho nghiên cứu hoặc giảm hỗ trợ cho các trường đại học, Trung Quốc có thể chớp cơ hội để vượt qua.
-Bạch Dương
