GS. Masaki Saito, Đại học Tokyo, cho biết các trường đại học ở Nhật Bản luôn sẵn sàng và mong muốn tiếp nhận sinh viên Việt Nam sang theo học, không chỉ trong lĩnh vực điện hạt nhân...
Diễn đàn Việt Nam - Nhật Bản thường niên về Nghiên cứu và phát triển nguồn nhân lực công nghệ hạt nhân đã trải qua mười bốn kỳ thành công.
Tại phiên khai mạc Diễn đàn mới đây, ông Teppei Fukuhara, Tham tán Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, nhấn mạnh trong giai đoạn hiện nay, cả Việt Nam và Nhật Bản đều đang đứng trước một giai đoạn chuyển đổi và phát triển mới trong lĩnh vực điện hạt nhân.
Đó là Việt Nam tái khởi động Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và các chính sách thúc đẩy ứng dụng năng lượng hạt nhân khác, trong khi đó, nhà máy điện hạt nhân Kashiwazaki-Kariwa ở Nhật Bản vừa được phê duyệt để tái khởi động.
Trong bối cảnh như vậy, Chính phủ Nhật Bản hy vọng mối quan hệ hợp tác chặt chẽ trong lĩnh vực điện hạt nhân mà Việt Nam và Nhật Bản đã triển khai từ những năm 2000 cho đến nay tiếp tục được làm sâu sắc hơn nữa thông qua Diễn đàn lần này.
Đại diện cho phía Việt Nam, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hỗ trợ và hợp tác từ phía Nhật Bản trong lĩnh vực điện hạt nhân đối với Việt Nam, và mong muốn phía Nhật Bản tìm được giải pháp tốt cho Dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2.
TS. Trần Chí Thành nhấn mạnh các nhiệm vụ quan trọng hiện nay đối với Việt Nam bao gồm đàm phán và ký kết Hợp tác liên Chính phủ giữa Việt Nam với các quốc gia cung cấp công nghệ; phát triển nguồn nhân lực thông qua hợp tác quốc tế, và phát triển các cơ sở đào tạo chuyên môn trong nước liên quan đến điện hạt nhân; đào tạo nguồn nhân lực, cập nhật hệ thống pháp quy và nghiên cứu.
Bên cạnh đó, Việt Nam cần phải xây dựng Chương trình nghiên cứu cấp quốc gia để hỗ hợ Chương trình phát triển điện hạt nhân, và tham gia cùng Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đánh giá cơ sở hạ tầng.
Đặc biệt, TS. Trần Chí Thành nêu ra các thách thức hiện nay của Chương trình phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam gồm các vấn đề như: Lựa chọn công nghệ cho Dự án Ninh Thuận 2; đào tạo nguồn nhân lực và các chuyên gia đầu ngành; xây dựng hệ thống pháp quy và cơ sở vật chất; xây dựng năng lực đánh giá an toàn hạt nhân; và việc tham gia vào các Công ước quốc tế về trách nhiệm đối với thiệt hại hạt nhân.
Chia sẻ tình hình tại Nhật Bản, ông Takeshi Makigami, Giám đốc JINED, cho biết, sau sự cố Fukushima 2011, Nhật Bản hiện đã tái khởi động 14 lò phản ứng, 4 lò phản ứng đã vượt qua đánh giá của Cơ quan pháp quy hạt nhân và chuẩn bị để tái khởi động, trong khi 8 lò phản ứng đang trong quá trình đánh giá.
Đặc biệt, chính sách năng lượng cập nhật của Nhật Bản được thông qua vào tháng 1/2025 đã xác định điện hạt nhân, cùng với các nguồn năng lượng tái tạo, là trụ cột đảm bảo an ninh năng lượng và mục tiêu năng lượng phi cac-bon ở Nhật Bản, thể hiện sự thay đổi so với chính sách năm 2021 vốn hướng tới giảm tối đa sự phụ thuộc vào điện hạt nhân.
Theo đó, giai đoạn đến năm 2040, Nhật Bản sẽ tối ưu hóa các lò phản ứng hiện có, đồng thời phát triển và xây dựng thêm các nhà máy điện hạt nhân thế hệ mới, với mục tiêu điện hạt nhân chiếm khoảng 20% tổng sản lượng điện Nhật Bản.
Phát biểu bế mạc Diễn đàn, GS. Masaki Saito, đại diện cho phía Nhật Bản đánh giá Diễn đàn lần thứ 15 có nội dung phong phú và hữu ích. GS. Masaki Saito cũng nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc phát triển nguồn nhân lực cho việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân, và cho biết các trường đại học ở Nhật Bản luôn sẵn sàng và mong muốn tiếp nhận sinh viên Việt Nam sang theo học, không chỉ trong lĩnh vực điện hạt nhân.
Về vấn đề nguồn nhân lực cho điện hạt nhân ở Việt Nam, GS. Masaki Saito đề xuất thêm ý tưởng Việt Nam có thể mời các chuyên gia Nhật Bản giàu kinh nghiệm sang làm cố vấn, và ông tin tưởng rằng ý tưởng này cùng với việc cử các sinh viên ưu tú Việt Nam sang học tập ở Nhật Bản, là một chu trình hợp tác quan trọng trong việc đào tạo nhân lực.
-Bạch Dương
