Việt Nam hiện có hai chủng cúm cơ bản là cúm A và cúm B, trong đó cúm A chiếm tỷ lệ cao. Cúm A là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có bệnh nền là nhóm nguy cơ cao hơn…
Bệnh viện Nhi Trung ương ghi nhận số trẻ mắc cúm A phải nhập viện điều trị tăng cao trong khoảng hai tuần trở lại đây. Trung bình, mỗi ngày có từ 10 - 20 trẻ nhiễm cúm A phải nhập viện điều trị nội trú. Đến ngày 8/11/2025, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương đang điều trị nội trú cho gần 80 trẻ mắc cúm A.
Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Thiện Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết chỉ những trường hợp có nguy cơ nặng, viêm phổi, suy hô hấp biến chứng thì bác sĩ mới chỉ định cho nhập viện điều trị nội trú. Như vậy, thực tế số trẻ mắc cúm A đến khám cao hơn nhiều.
Tại Bệnh viện Nhi Hà Nội trong tuần đầu của tháng 11/2025 đã ghi nhận có 280 bệnh nhi đến khám (bằng hơn 50% tổng số ca cúm khám trong cả tháng 10/2025). Trong đó, có 65 trường hợp nhập viện. Tương tự, bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cũng đang điều trị gần 50 bệnh nhân mắc cúm A. Số ca khám và điều trị ngoại trú do cúm A cũng tăng lên nhanh trong vài tuần qua, trong đó đa phần là trẻ em.
Mới đây, một bệnh nhi 16 tháng tuổi ở Hà Nội đã nhập viện khi được chẩn đoán cúm A, có viêm phế quản - phổi bội nhiễm, may mắn được phát hiện và điều trị kịp thời. Phụ huynh của bệnh nhi cho biết trước khi nhập viện 3 ngày, trẻ sốt cao liên tục, sổ mũi, ho khan nhiều, sau đó xuất hiện khò khè, ho có đờm đặc.
Theo bác sĩ, khi khám lâm sàng cho bệnh nhi thấy phổi đã có dấu hiệu bội nhiễm, ran rít hai bên; hình ảnh X-quang phổi lúc nhập viện có tổn thương phế quản - phổi hai bên, bội nhiễm vi khuẩn rõ rệt. Xét nghiệm máu phản ánh tình trạng nhiễm trùng nặng. Nếu không được phát hiện và xử trí sớm, bệnh có thể diễn tiến nhanh thành suy hô hấp cấp hoặc nhiễm trùng huyết.
Theo BSCKII. Trần Văn Bàn, Trưởng Khoa Nhi, BVĐK Hồng Ngọc Phúc Trường Minh, chỉ trong tháng 10/2025, bệnh viện này đã tiếp nhận hơn 2.000 trường hợp trẻ mắc cúm A, tăng gấp 10 lần so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong đó, nhiều trường hợp ban đầu chỉ xuất hiện tình trạng sốt nhẹ, hắt hơi, ho khan nhưng sau 2 ngày đã chuyển sang sốt cao kéo dài, sốt co giật, viêm phổi, nhiễm trùng đường hô hấp khiến việc điều trị trở nên phức tạp hơn. “Nguyên nhân phần lớn do trẻ chưa được tiêm vaccine phòng cúm đầy đủ và tự ý sử dụng thuốc tại nhà không qua kê đơn,” bác sĩ Trần Văn Bàn cho biết.
Tương tự tại TP.HCM, một bé trai sốt co giật được người nhà đưa vào khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM. Tại đây, các bác sĩ khám và chẩn đoán bé bị nhiễm virus cúm A. Trước đó, bệnh viện cũng đã tiếp nhận bệnh nhi 2 tuổi, nhập viện trong tình trạng khó thở, co lõm ngực, kết quả test nhanh xác định nhiễm cúm A biến chứng viêm thanh quản.
Theo lời kể của người nhà, bệnh nhi bị ho, sổ mũi, sốt nhẹ khoảng 3 ngày trước khi nhập viện, triệu chứng nặng dần. Sau đó trẻ được chỉ định dùng thuốc kháng virus kết hợp điều trị triệu chứng cho bé như hạ sốt, giảm ho, hỗ trợ dinh dưỡng. Bé được thở khí dung để tác động trực tiếp lên niêm mạc đường hô hấp. Bác sĩ tiêm thuốc kháng viêm đường tĩnh mạch điều trị viêm thanh quản…
Thực tế, cúm A ở trẻ thường diễn biến lành tính, tuy nhiên cũng có nguy cơ biến chứng nặng và nguy hiểm ở một số đối tượng như trẻ sinh non, trẻ nhỏ, trẻ có bệnh tim mạch bẩm sinh, suy giảm hệ miễn dịch, suy dinh dưỡng, hen phế quản...
Đây là những đối tượng có sức đề kháng kém, khi mắc bệnh, có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng như: suy hô hấp, viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não, viêm cơ tim, viêm thanh khí phế quản và nhiễm khuẩn thứ phát.
Để phát hiện kịp thời nguy cơ biến chứng khi trẻ mắc cúm A, phụ huynh cần theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của trẻ, đưa trẻ ngay đến cơ sở y tế gần nhất nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo như: Khó thở, thở rút ngực, thở nhanh; da và môi tái nhợt, mặt xanh xao; đau ngực; nôn liên tục; sốt cao khó hạ; li bì, bỏ bú; xuất hiện co giật; tiểu ít hoặc không có nước tiểu trong vòng 8h.
Thạc sĩ, bác sĩ nội trú Nguyễn Đình Dũng, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cho biết hầu hết trẻ sơ sinh mắc cúm A đều sốt cao liên tục, sổ mũi, ho tăng dần kèm theo mệt lả, quấy khóc. Trẻ lớn và người lớn thường thấy rõ hơn biểu hiện đau mỏi người, đau nhức xương khớp...
Do vậy, các bậc phụ huynh cần theo dõi sát tình hình sức khỏe của con em mình. Khi trẻ có biểu hiện ốm, sốt, cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, chẩn đoán sớm và xử trí đúng. Không nên tự ý sử dụng thuốc tại nhà. Đưa trẻ đến khám kịp thời sẽ giúp điều trị đúng phác đồ, hạn chế các biến chứng nặng.
ThS.BS. Đặng Quang Nhật, Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Hà Nội, cho biết trong thời tiết lạnh, trẻ cần được giữ ấm cơ thể, đảm bảo dinh dưỡng và ngủ đủ giấc; rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người. Đặc biệt, cần tiêm vaccine phòng cúm hàng năm cho trẻ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, người có nguy cơ cao để tạo lá chắn miễn dịch phòng bệnh, ngăn ngừa biến chứng nặng.
Về các loại vaccine phòng cúm hiện nay, ThS.BS Lê Thanh Khôi, trưởng Hội đồng Y khoa hệ thống nhà thuốc và trung tâm tiêm chủng Long Châu, cho biết: “Hiện nay, có 4 loại vaccine cúm đang được cấp phép lưu hành phổ biến tại Việt Nam là: Vaccine Influvac Tetra (Hà Lan), vaccine Vaxigrip Tetra (Pháp), vaccine GC FLU Quadrivalent (Hàn Quốc) và vaccine Ivacflu-S (Việt Nam)".
Về nhu cầu tiêm phối hợp vaccine cúm và vaccine phế cầu hiện nay, theo ThS.BS Lê Thanh Khôi, hiện chưa có vaccine nào được bào chế để kết hợp cả vaccine cúm và vaccine phế cầu trong cùng một mũi tiêm. Tuy nhiên, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), việc tiêm cùng lúc nhiều loại vaccine không gây ra các tác dụng phụ bất lợi nào lên hệ thống miễn dịch của người tiêm.
Người dân có thể hoàn toàn có thể tiêm đồng thời vaccine cúm và vaccine phế cầu trong cùng một lần khám, chỉ cần tiêm ở vị trí khác nhau (chẳng hạn hai cánh tay, hoặc hai đùi) và dùng ống tiêm riêng.
-Hoài Phương
