Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV lần này thể hiện nhiều đổi mới quan trọng về tư duy và tầm nhìn phát triển, xác định những định hướng chiến lược, mục tiêu trọng tâm và giải pháp đột phá để đưa đất nước bước vào thời kỳ phát triển nhanh, bền vững và toàn diện hơn. Một trong những điểm mới quan trọng được thể hiện trong dự thảo văn kiện lần này đã xác định lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính cho phát triển...
Tại Hội thảo "Góp ý Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng” do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức ngày 7/11/2025, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, nhấn mạnh đây là sự kiện quan trọng, thể hiện tinh thần trách nhiệm của đảng viên, hội viên, trí thức góp phần hoàn thiện các dự thảo văn kiện. Đây cũng là dịp thể hiện niềm tin của cộng đồng trí thức vào Đại hội XIV, mở ra kỷ nguyên phát triển mới cho đất nước.
“Việc góp ý được coi là nội dung sinh hoạt chính trị quan trọng, tạo sự đồng thuận, thống nhất của đảng viên, hội viên, trí thức trong quá trình xây dựng đường lối, chủ trương, chính sách phát triển đất nước”, ông nói.
LẤY KHOA HỌC CÔNG NGHỆ, ĐỔI MỚI SÁNG TẠO VÀ CHUYỂN ĐỔI SỐ LÀM ĐỘNG LỰC CHÍNH CHO PHÁT TRIỂN
Đánh giá cao và biểu dương Liên hiệp Hội Việt Nam đã chủ động tổ chức Hội thảo có ý nghĩa chính trị, khoa học và thực tiễn sâu sắc này, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Huỳnh Thành Đạt cho rằng việc tổ chức Hội thảo không chỉ góp phần tập hợp trí tuệ, phát huy vai trò của đội ngũ trí thức, nhà khoa học trong quá trình chuẩn bị Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, mà còn thể hiện tinh thần “Đảng lắng nghe Nhân dân, lắng nghe đội ngũ trí thức”, tiếp nối truyền thống quý báu của Đảng trong quá trình hoạch định đường lối phát triển đất nước.
Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Huỳnh Thành Đạt mong đội ngũ trí thức, các nhà khoa học của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam sẽ tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, tâm huyết và sáng tạo; có nhiều đóng góp sâu sắc, xác đáng, góp phần hoàn thiện Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, làm phong phú thêm cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc hoạch định đường lối phát triển đất nước trong thời kỳ mới.
“Đây là dịp để nhìn nhận, đánh giá toàn diện kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII; đồng thời, đóng góp những ý kiến tâm huyết, trí tuệ nhằm hoàn thiện các định hướng, giải pháp mang tầm chiến lược cho giai đoạn phát triển mới của đất nước”, ông Huỳnh Thành Đạt khẳng định.
Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV lần này thể hiện nhiều đổi mới quan trọng về tư duy và tầm nhìn phát triển, xác định những định hướng chiến lược, mục tiêu trọng tâm và giải pháp đột phá để đưa đất nước bước vào thời kỳ phát triển nhanh, bền vững và toàn diện hơn.
Trên tinh thần đó, ông Huỳnh Thành Đạt đề nghị các ý kiến đóng góp tập trung phân tích sâu, thẳng thắn, khách quan những thành tựu, hạn chế, nguyên nhân trong việc phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục – đào tạo, y tế, môi trường, thể thao và các lĩnh vực khoa giáo khác, đặc biệt là vai trò của trí thức. Cùng với đó, đề xuất các giải pháp có tính khả thi cao nhằm phát huy hơn nữa trí tuệ, tiềm năng sáng tạo của đội ngũ trí thức Việt Nam; tạo điều kiện thuận lợi để trí thức tham gia đóng góp ý kiến cho Đảng, cho sự nghiệp phát triển đất nước.
Phó Trưởng ban Huỳnh Thành Đạt cũng đề nghị các ý kiến góp ý trực tiếp cho các dự thảo Văn kiện Đại hội XIV, nhất là những nội dung liên quan đến đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển nguồn nhân lực, ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, phát triển kinh tế tri thức và bảo vệ môi trường sinh thái.
Nhấn mạnh một số nội dung cần tập trung, ông Nguyễn Thái Học, Phó Bí thư Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học góp ý về những đổi mới trong tư duy của Đảng được thể hiện trong quá trình xây dựng văn kiện, qua kết cấu, bố cục đến nội dung cốt lõi bao trùm của văn kiện.
Cùng với đó, cho ý kiến về vai trò, tầm quan trọng của khoa học kỹ thuật, tổ chức Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật và của đội ngũ trí thức trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật được nhìn nhận đánh giá như thế nào trong văn kiện. Theo ông, một trong những điểm mới quan trọng được thể hiện trong dự thảo văn kiện lần này đã xác định lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính cho phát triển.
Góp ý dự thảo, GS. Lê Vân Trình, Chủ tịch Hội KHKT An toàn, vệ sinh lao động Việt Nam nhấn mạnh trong giai đoạn tới, khoa học, công nghệ và giáo dục - đào tạo là hai trụ cột nền tảng trong mô hình phát triển đất nước thời kỳ mới. Việc “lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo làm động lực chính; lấy giáo dục - đào tạo, phát triển con người làm trung tâm” không chỉ là định hướng chiến lược mà còn là đòi hỏi cấp bách của thực tiễn phát triển.
“Với niềm tin và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, chúng tôi mong muốn, Đảng và Nhà nước sớm thể chế hóa và triển khai mạnh mẽ các cơ chế, chính sách đặc thù cho khoa học công nghệ và giáo dục đào tạo. Đây là con đường ngắn nhất để Việt Nam rút ngắn khoảng cách phát triển, nâng cao vị thế quốc gia, thực hiện thành công mục tiêu trở thành nước công nghiệp phát triển, thu nhập cao vào năm 2045”, GS. Lê Vân Trình nêu rõ.
KHẢ THI MỤC TIÊU TĂNG TRƯỞNG 2 CON SỐ
Góp ý dự thảo báo cáo, PGS. TS. Đặng Văn Thanh, Nguyên Chủ tịch Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam, nhấn mạnh một số ý kiến về kinh tế, về phát triển kinh tế và những giải pháp có liên quan phát triển kinh tế - xã hội như vấn đề thể chế, phát triển bền vững, vấn đề nguồn nhân lực, khoa học, công nghệ.
Trước hết, cần tiếp tục mô hình tăng trưởng kinh tế đã và đang được đổi mới. Đó là mô hình tăng trưởng dựa trên năng suất, chất lượng và hiệu quả, tức là nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả, nâng cao giá trị gia tăng và sức cạnh tranh. Kiên quyết từ bỏ mô hình tăng trưởng dựa vào vốn, tài nguyên và lao động giá rẻ. Cần phát triển kinh tế dựa trên các nguồn lực khác, trong đó có nguồn lực thể chế, khoa học, công nghệ. Thể chế trở thành nguồn lực quan trọng nhất để đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới.
Bên cạnh đó, đề xuất các giải pháp phát triển khoa học, công nghệ, sử dụng các thành tựu khoa học, công nghệ, tạo ra công nghệ mới, sản phẩm, ngành kinh tế mới và thương hiệu cho riêng Việt Nam. Cần xác định các động lực tăng trưởng mới và lấy khoa học, công nghệ là trọng tâm để làm mới các động lực tăng trưởng.
Một trong những yếu tố tác động đến phát triển kinh tế nhanh, bền vững, có hiệu quả là phải quan tâm nguồn nhân lực chất lượng cao. Dự thảo Báo cáo Chính trị nhấn mạnh đột phá về nhân lực cho xây dựng đất nước và phát triển kinh tế. Theo PGS. TS. Đặng Văn Thanh, đây là bước tiến lớn về tư duy.
PGS. TS. Đặng Văn Thanh cũng cho rằng cần dành nguồn lực tài chính thỏa đáng cho đầu tư phát triển kinh tế, ban hành và vận hành các chính sách để thu hút vốn đầu tư từ các thành phần kinh tế và từ nước ngoài.
Góp ý một số điểm về nội dung kinh tế, theo TS. Nguyễn Minh Phong, dự thảo ghi nhận nền tảng kinh tế để Việt Nam bước vào Kỷ nguyên mới, với vị thế chưa từng có. Dự thảo cũng đã nhận diện đúng điểm hạn chế về năng suất, chất lượng, hiệu quả của nền kinh tế vẫn thấp; đồng thời, đề ra mục tiêu cao, phương hướng, nhiệm vụ, biện pháp và chương trình hành động cụ thể để đạt được các mục tiêu: Phấn đấu tăng trưởng GDP bình quân cho giai đoạn 2026- 2030 từ 10%/năm trở lên…
Đặc biệt, dự thảo đã tạo làn gió tươi mới trong đột phá nhận thức chính trị của Đảng ta về kinh tế, bởi lần đầu tiên văn kiện Đại hội Đảng không còn dùng từ thành phần kinh tế, mà chỉ dùng cụm từ “khu vực kinh tế”.
Cũng lần đầu tiên dự thảo văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc đã khẳng định phải phát huy đầy đủ chức năng, vai trò của các khu vực kinh tế; trong đó, khu vực kinh tế tư nhân có vai trò “là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế”; trong khi kinh tế nhà nước thật sự giữ vai trò chủ đạo trong việc bảo đảm các cân đối lớn, định hướng chiến lược, dẫn dắt nền kinh tế; kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài,… giữ vai trò quan trọng.
Dự thảo cũng lần đầu tiên nhấn mạnh yêu cầu hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển nhanh, bền vững đất nước, trong đó thể chế chính trị giữ vai trò then chốt, định hướng; thể chế kinh tế là trọng tâm; thể chế trên các lĩnh vực khác là quan trọng.
Những chỉ số, định hướng và mục tiêu tầm nhìn đó là đúng đắn và có tính khả thi, thể hiện khát vọng phát triển và củng cố niềm tin của Nhân dân vào đường lối đổi mới của Đảng.
Về mục tiêu phát triển, các ý kiến tán thành với hệ thống chỉ tiêu đề ra trong dự thảo, đặc biệt là mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân từ 10% trở lên….
Về các chỉ tiêu kinh tế trong dự thảo, ông Nguyễn Gia Hảo, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, góp ý vào tốc độ tăng trưởng GDP và các yếu tố đạt được mục tiêu này.
Trong dự thảo có ghi: “Phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng GDP bình quân cho giai đoạn 2026- 2030 từ 10%/năm trở lên”. Ông Hảo nhấn mạnh, nếu không tăng trưởng GDP 10%/năm trở lên thì Việt Nam sẽ không thoát được “bẫy” thu nhập trung bình.
Theo ông Hảo, các nước trở thành “con rồng” ở châu Á như Hàn Quốc, Singapore… đều đã 10 năm liền phát triển kinh tế với mức 2 con số. Do đó, Việt Nam phải đạt tốc độ tăng trưởng 2 con số thì mới có thể theo kịp các nước, tránh rơi vào “bẫy” thu nhập trung bình, phát triển trở thành quốc gia hùng cường về kinh tế.
-Nhĩ Anh
