Phát triển lâm nghiệp bền vững, hiệu quả từ chính sách giao rừng

Việc giao rừng cho các hộ gia đình, cộng đồng, kết hợp với quản lý và chăm sóc rừng bền vững, giúp người dân nâng cao nhận thức về bảo vệ rừng, hạn chế khai thác trái phép và đồng thời tạo ra các mô hình sinh kế gắn với kinh tế xanh hiệu quả...

Chiều ngày 24/11, UBND tỉnh Nghệ An tổ chức Hội nghị tổng kết Đề án giao rừng gắn với giao đất lâm nghiệp giai đoạn 2018–2025, nhằm đánh giá kết quả triển khai và định hướng phát triển lâm nghiệp bền vững trong thời gian tới.

Theo báo cáo, toàn tỉnh Nghệ An đã giao 202.000 ha rừng trên tổng số 265.771 ha, đạt 76,02% mục tiêu đề án. Hơn 27.300 hộ gia đình và 468 cộng đồng tại 53 xã đã được giao đất, giao rừng, đồng thời được cấp mới và cấp đổi 18.694 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp. Việc giao rừng giúp người dân phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương trong tuần tra, bảo vệ rừng.

Nhận thức cộng đồng về giữ rừng tự nhiên, hạn chế khai thác trái phép được nâng cao, dẫn đến số vụ vi phạm lâm luật giảm mạnh từ 902 vụ năm 2018 xuống còn 462 vụ năm 2024. Người dân chủ động khoanh nuôi, chăm sóc và phục hồi rừng, nhiều diện tích rừng tự nhiên tái sinh tốt. Độ che phủ rừng toàn tỉnh tăng từ 58% năm 2018 lên 59,01% năm 2024, cao hơn mức trung bình cả nước.

Người dân và cộng đồng còn được tiếp cận các chính sách hỗ trợ như chi trả dịch vụ môi trường rừng (ERPA), góp phần giảm nghèo bền vững. Đối với đồng bào dân tộc thiểu số, việc giao rừng còn giúp lưu giữ và bảo tồn văn hóa, tri thức bản địa, đồng thời góp phần ổn định xã hội, an ninh và quốc phòng.

Tuy nhiên, công tác giao rừng vẫn còn những tồn tại. Tiến độ triển khai chưa đạt yêu cầu, nhiều địa phương gặp khó do diện tích nhỏ lẻ, manh mún. Ranh giới thực địa và hồ sơ pháp lý còn sai lệch, chồng chéo; một số Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã mua bán, chuyển nhượng hoặc thế chấp, gây khó khăn trong quản lý. Thống kê hiện còn hơn 170.000 ha chưa giao cho chủ rừng quản lý.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Văn Đệ ghi nhận sự nỗ lực của ngành Nông nghiệp và Môi trường, sự vào cuộc tích cực của chính quyền cơ sở và sự tham gia trách nhiệm của các tổ chức, hộ gia đình, cộng đồng trong triển khai đề án. 

Ông Đệ đề nghị các sở, ngành, đơn vị và địa phương hoàn thiện hồ sơ pháp lý, xử lý dứt điểm tồn tại, rà soát toàn bộ diện tích chưa giao, chưa cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp, đồng thời lập kế hoạch giao rừng, cho thuê rừng, giao đất, cho thuê đất hàng năm theo quy định.

Đối với các trường hợp chồng lấn, sai ranh giới, sử dụng đất sai mục đích cần được xử lý nghiêm. Ông cũng đề nghị các đơn vị chức năng liên quan cần đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định bất cập giữa Luật Đất đai và Luật Lâm nghiệp.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường quản lý sau khi giao đất, đồng thời phát huy vai trò của cộng đồng trong công tác bảo vệ rừng. Bên cạnh đó cần củng cố các tổ, đội bảo vệ rừng và nhân rộng các mô hình sinh kế bền vững dưới tán rừng; xử lý nghiêm khắc các hành vi phá rừng và lấn chiếm đất rừng. Việc ứng dụng công nghệ số, bao gồm viễn thám, xây dựng cơ sở dữ liệu về diễn biến rừng và hệ thống cảnh báo cháy, sẽ góp phần nâng cao hiệu quả giám sát tài nguyên rừng.

Ông Đệ cũng lưu ý các ngành, địa phương cần bám sát chủ trương phát triển bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu và các mục tiêu Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045; ưu tiên nâng cao chất lượng rừng tự nhiên, mở rộng diện tích rừng có Chứng chỉ quản lý rừng bền vững, phát triển rừng trồng gỗ lớn và tái cơ cấu ngành chế biến gỗ theo hướng giá trị gia tăng cao.

Phát triển lâm nghiệp bền vững được xác định là trách nhiệm bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và duy trì sinh kế lâu dài cho người dân. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đề nghị các đơn vị phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo và trách nhiệm để hoàn thành các mục tiêu đề ra.

-Nguyễn Thuấn