Phát triển thủy sản bền vững, có trách nhiệm và thân thiện môi trường được xác định là xu hướng tất yếu của ngành, phù hợp với yêu cầu hội nhập quốc tế và các cam kết toàn cầu của Việt Nam trong ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ hệ sinh thái và thúc đẩy tăng trưởng xanh...
Ngày 26/11/2025, Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) và Đại sứ quán Canada tại Việt Nam tổ chức hội nghị về bảo vệ môi trường trong các hoạt động thủy sản năm 2025.
Đây là một hoạt động quan trọng trong khuôn khổ Dự án “Cộng đồng ven biển thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu” (VN-CSCC) do chính phủ Canada tài trợ thông qua UNDP từ năm 2024 đến năm 2030. Hội nghị nhằm sơ kết giai đoạn 2022–2025 thực hiện Kế hoạch triển khai Đề án 911, đồng thời thảo luận định hướng và giải pháp cho giai đoạn tiếp theo 2026–2030.
PHÁT TRIỂN THỦY SẢN BỀN VỮNG LÀ YÊU CẦU TẤT YẾU
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết sau 3 năm triển khai Đề án 911 về bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản giai đoạn 2021–2030, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong kiểm soát ô nhiễm, đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và áp dụng các mô hình sản xuất thân thiện môi trường. Những nỗ lực này tạo ra chuỗi sản phẩm thủy sản chất lượng cao, giá trị tốt, chi phí hợp lý, đồng thời hạn chế tối đa tác động tiêu cực lên hệ sinh thái tự nhiên.
"Việc phát triển thủy sản có trách nhiệm và thân thiện với môi trường không chỉ là xu thế toàn cầu mà còn là điều kiện để ngành thủy sản Việt Nam hội nhập sâu rộng, đáp ứng các chuẩn mực quốc tế", Thứ trưởng Tiến nhấn mạnh; đồng thời cho rằng công tác kiểm soát chất thải, ứng dụng công nghệ mới và chuyển đổi số, cùng với sự tham gia của toàn xã hội, đang đặt nền móng quan trọng giúp ngành tạo ra các sản phẩm thủy sản chất lượng cao, giá trị tốt, nhưng vẫn đảm bảo an toàn môi trường và hệ sinh thái tự nhiên.
Ông Jim Nickel, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Canada tại Việt Nam, cho biết Dự án “Cộng đồng ven biển thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu (VN-CSCC)" hướng tới cải thiện khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu của các cộng đồng ven biển dễ bị tổn thương thông qua tăng cường năng lực lập kế hoạch thông tin khí hậu đáp ứng giới, hỗ trợ các giải pháp thích ứng dựa vào thiên nhiên, phục hồi và bảo tồn rừng ngập mặn, làm giàu đa dạng sinh học biển và ven biển, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa trong hoạt động thủy sản và thúc đẩy quản trị môi trường dựa vào cộng đồng.
"Chăm sóc đại dương chính là chăm sóc tương lai của con người. Một đại dương khỏe mạnh là nền tảng cho sinh kế ổn định và sự phát triển của nền kinh tế biển xanh bền vững. Canada tự hào đồng hành cùng Việt Nam trong các hoạt động bảo vệ đại dương và hỗ trợ cộng đồng ven biển".
Theo ông Jim Nickel, các hoạt động trong khuôn khổ Dự án VN-CSCC và quá trình triển khai Đề án 911 đều đóng góp trực tiếp vào các mục tiêu về bảo vệ môi trường trong ngành thủy sản, giảm thiểu rác thải nhựa đại dương, giám sát môi trường tại các khu bảo tồn biển và phát triển mô hình thích ứng biến đổi khí hậu. Những kết quả này giúp Việt Nam tiến gần hơn tới các cam kết quốc tế về bảo vệ đa dạng sinh học, duy trì hệ sinh thái tự nhiên, phát triển thủy sản bền vững và cải thiện sinh kế cho cộng đồng ven biển.
NHIỀU MÔ HÌNH SÁNG TẠO TRONG BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG THỦY SẢN
Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, đánh giá đầu tư vào kinh tế biển bền vững không chỉ đúng đắn về mặt môi trường, mà còn là chiến lược kinh tế thông minh. UNDP cam kết hỗ trợ Việt Nam trong bảo vệ hệ sinh thái biển, tăng cường quản trị và bảo đảm sinh kế bền vững cho những cộng đồng phụ thuộc nhiều vào lĩnh vực này.
Ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư, cho biết nuôi trồng thủy sản được xác định là ngành sản xuất chủ lực của nông nghiệp Việt Nam với sản lượng tăng đều qua các năm, góp phần ổn định nguồn cung và hỗ trợ xuất khẩu. Trong 10 tháng năm 2025, nuôi trồng thủy sản đóng góp 56-58% tổng sản lượng toàn ngành; kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 9,5 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2024.
Theo ông Luân, sau 3 năm triển khai Đề án 911, nhiều mô hình địa phương đã cho thấy cách tiếp cận sáng tạo, hiệu quả trong kiểm soát ô nhiễm và bảo vệ môi trường thủy sản. Cục đã phối hợp tổ chức nhiều hội thảo về thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, xử lý chất thải và phụ phẩm thủy sản, tiết kiệm năng lượng và lộ trình giảm phát thải trong sản xuất.
Mục tiêu trọng tâm là thúc đẩy hợp tác công - tư, phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn trong toàn chuỗi sản xuất thủy sản từ nuôi trồng, khai thác đến chế biến. Đồng thời, các bộ ngành như Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công an, các Hiệp hội, Viện, Trường, tổ chức phi chính phủ và doanh nghiệp cũng tích cực tham gia công tác giám sát môi trường, tuyên truyền giảm thiểu ô nhiễm, đổi mới công nghệ và hoàn thiện cơ chế quản lý.
"Những kết quả đạt được trong 3 năm qua cho thấy sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước với các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp và cộng đồng", Cục Thủy sản và Kiểm ngư nhấn mạnh.
Tuy nhiên, bên cạnh các mô hình hiệu quả được chia sẻ tại Hội nghị, vẫn còn nhiều tồn tại, khó khăn trong công tác bảo vệ môi trường thủy sản cần được tiếp tục tháo gỡ. Các đại biểu đã đề xuất nhiều giải pháp cho giai đoạn 2026–2030, trong đó nhấn mạnh tăng cường quản lý rác thải nhựa đại dương - nội dung đang được Việt Nam ưu tiên và có ý nghĩa toàn cầu.
-Chu Khôi
