Phiên họp Hội đồng cấp Bộ trưởng Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) lần thứ 9 cùng chuỗi sự kiện liên quan đã diễn ra ngày 20–21/11/2025 tại Melbourne, Úc. Sự kiện quy tụ Bộ trưởng và Quan chức cấp cao của 12 nền kinh tế thành viên gồm Úc, Brunei, Canada, Chile, Malaysia, Nhật Bản, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Việt Nam và Vương quốc Anh...
Đoàn Việt Nam do Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên làm Trưởng đoàn, cùng đại diện Bộ Ngoại giao, Bộ Công an và các đơn vị của Bộ Công Thương.
KHỞI ĐỘNG ĐÀM PHÁN GIA NHẬP VỚI URUGUAY, UAE, INDONESIA, PHILIPINES
Trong hai ngày làm việc, các Bộ trưởng và quan chức kỹ thuật đã thảo luận loạt nội dung cốt lõi định hình tương lai của CPTPP, bao gồm: Rà soát các điều khoản cần đàm phán nâng cấp hiệp định; Thảo luận tiến trình đàm phán gia nhập CPTPP của Costa Rica; Xem xét khởi động đàm phán gia nhập với một số nền kinh tế mới; Đánh giá tình hình thực thi hiệp định, bao gồm các vướng mắc và đề xuất cải thiện cơ chế phối hợp.
Đáng chú ý, tại phiên họp Việt Nam đã trình bày kế hoạch tổ chức và các lĩnh vực ưu tiên trong năm 2026 – năm Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch CPTPP. Đề xuất này nhận được sự quan tâm lớn của các nước thành viên, nhất là trong bối cảnh CPTPP đứng trước yêu cầu nâng cấp quy tắc, mở rộng thành viên và xử lý thách thức nguồn lực khi số lượng quốc gia bày tỏ mong muốn gia nhập ngày càng tăng.
Một trong những điểm nhấn quan trọng của phiên họp là sáng kiến thành lập Bộ phận Hỗ trợ CPTPP (CPTPP Support Unit) do Việt Nam đề xuất. Việt Nam cho rằng việc ngày càng nhiều nền kinh tế mong muốn gia nhập CPTPP đặt ra áp lực lớn về điều phối, nhân lực và chuyên môn cho các nước thành viên.
Sáng kiến của Việt Nam hướng tới tăng năng lực hỗ trợ kỹ thuật cho các nước đang đàm phán gia nhập; Giảm tải công việc cho các thành viên trong bối cảnh nguồn lực hạn chế qua đó đảm bảo quy trình gia nhập minh bạch, nhất quán và vận hành đúng nguyên tắc đồng thuận.
Đề xuất này nhận được sự đồng thuận cao từ tất cả thành viên, thể hiện vai trò ngày càng rõ nét của Việt Nam trong định hướng tương lai của Hiệp định.
Kết thúc phiên họp, Hội đồng CPTPP thông qua Tuyên bố chung lần thứ 9, thống nhất: Khởi động đàm phán gia nhập với Uruguay; Dự kiến khởi động đàm phán với UAE, Philippines và Indonesia trong năm 2026 khi điều kiện cho phép; Tiếp tục thúc đẩy tiến trình của Costa Rica – nền kinh tế đã bày tỏ cam kết mạnh mẽ trong nhiều phiên làm việc.
Đây được coi là bước tiến quan trọng khi CPTPP chuyển từ giai đoạn củng cố sang giai đoạn mở rộng chiến lược, gia tăng ảnh hưởng trong chuỗi giá trị khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
TĂNG CƯỜNG KHẢ NĂNG KẾT NỐI CÁC FTA LỚN
Bên lề hội nghị, các phiên đối thoại giữa CPTPP với Liên minh châu Âu (EU) và ASEAN được tổ chức. Đây là sáng kiến hợp tác mở nhằm Tăng khả năng kết nối giữa các FTA lớn; Tận dụng cơ hội chuỗi cung ứng đang tái cấu trúc; Mở rộng không gian hợp tác thương mại – đầu tư giữa các khối kinh tế.
Trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động mạnh, việc CPTPP chủ động đối thoại với hai khu vực có vai trò dẫn dắt thương mại thế giới được đánh giá là bước đi chiến lược, giúp các thành viên gia tăng khả năng chống chịu và thích ứng.
Tại phiên họp, Đoàn Việt Nam tham gia đầy đủ tất cả hoạt động, đóng góp ý kiến vào các nội dung then chốt như: Cách tiếp cận đối với việc mở rộng thành viên; Nguyên tắc đàm phán nâng cấp hiệp định; Các biện pháp nâng cao hiệu quả thực thi, bảo đảm tính ổn định và sức hấp dẫn của CPTPP.
Ngoài hoạt động đa phương, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng có các cuộc tiếp xúc song phương với Bộ trưởng và quan chức cấp cao của: New Zealand, Nhật Bản, Vương quốc Anh, Liên minh châu Âu.
Các cuộc gặp tập trung vào thúc đẩy thương mại – đầu tư, phối hợp trong đàm phán nâng cấp CPTPP, cũng như trao đổi về các chính sách kinh tế quan trọng của từng đối tác.
Theo phân công, Phiên họp Hội đồng CPTPP lần thứ 10 sẽ được tổ chức năm 2026 do Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch, với Úc và Peru cùng giữ vai trò Phó Chủ tịch.
Năm 2026 được đánh giá là thời điểm có tính bản lề: CPTPP bước vào giai đoạn mở rộng mạnh mẽ; Nhiều nội dung nâng cấp hiệp định cần được đàm phán sâu; Áp lực thực thi và duy trì tiêu chuẩn cao ngày càng lớn.
Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục phát huy vai trò điều phối, thúc đẩy đối thoại thực chất và dẫn dắt các thảo luận theo hướng cân bằng, minh bạch, phù hợp lợi ích chung của tất cả thành viên.
-Nguyệt Hà
