Các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang có nhiều bất đồng khó giải quyết về việc nên giữ nguyên hay cắt giảm lãi suất trong bối cảnh không có nhiều dữ liệu kinh tế cập nhật...
Ngày 17/11, Phó chủ tịch Fed Philip Jefferson đã nói về sự “tiến thoái lưỡng nan” này của Fed, thừa nhận sự tồn tại cùng lúc của hai vấn đề kinh tế đòi hỏi hai giải pháp trái chiều từ chính sách tiền tệ, gồm lạm phát cao dai dẳng đòi hỏi giữ nguyên lãi suất và sự suy yếu của thị trường lao động đặt ra áp lực phải cắt giảm lãi suất.
“Thế cân bằng rủi ro này cho thấy sự cần thiết phải hành động chậm rãi” trong cắt giảm lãi suất”, tờ Wall Street Journal dẫn lời ông Jefferson trong một cuộc trò chuyện ở chi nhánh Fed Kansas.
Tuy nhiên, ngoài đánh giá này, những phát biểu của ông Jefferson không đưa ra tín hiệu gì về việc Fed sẽ dừng cắt giảm lãi suất trong một thời gian dài hay sẽ tiếp tục hạ lãi suất trong cuộc họp tháng 12. Cuộc họp sắp tới của Fed được dự báo sẽ là một cuộc tranh luận căng thẳng giữa các nhà hoạch định chính sách tiền tệ.
Là một thành viên trong hàng ngũ lãnh đạo của Fed, ông Jefferson thường củng cố quan điểm mà Chủ tịch Fed Jerome Powell đưa ra. Theo nhận định của giới quan sát, ông Powell sẽ giữ vai trò quan trọng trong việc hòa giải bất đồng về lãi suất trong Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) trong cuộc họp tới.
Gần đây, đặt cược của thị trường vào khả năng Fed hạ lãi suất trong cuộc họp vào ngày 9-10/12 đã giảm mạnh, và điều này được xem là khá “bất thường” trong một giai đoạn không có các báo cáo kinh tế quan trọng được công bố. Theo dữ liệu từ công cụ FedWatch Tool của sàn giao dịch CME, thị trường lãi suất tương lai hiện đặt cược khả năng chỉ hơn 40% Fed hạ lãi suất trong cuộc họp cuối cùng của năm 2025, từ mức 90% vào cuối tháng 10.
Trong phát biểu ngày 17/11, ông Jefferson lặp lại quan điểm trước đó rằng trạng thái của lãi suất quỹ liên bang vẫn đang “có phần thắt chặt”, không có lợi cho tăng trưởng, nhưng các đợt giảm gần đây đã đưa lãi suất về gần hơn với trạng thái “trung tính” - mức lãi suất không kích thích hay hạn chế hoạt động kinh tế.
Fed đã hạ lãi suất tổng cộng 0,5 điểm phần trăm trong hai cuộc họp vừa qua, vào tháng 9 và tháng 10, nhưng khoảng trống dữ liệu kinh tế gần đây do Chính phủ Mỹ đóng cửa đã khiến việc tạo ra sự đồng thuận trong FOMC trở nên khó khăn hơn. Tuần trước, nhiều quan chức Fed ủng hộ giảm lãi suất trong hai cuộc họp vừa rồi cho biết họ sẽ phản đối việc giảm thêm lãi suất trừ phi thị trường lao động tiếp tục xấu đi hoặc lạm phát giảm xuống.
Hiện chưa rõ từ nay đến cuộc họp của Fed, các số liệu kinh tế Mỹ có được cập nhận đầy đủ và kịp thời hay không. Ngày thứ Tư tuần này, Bộ Lao động Mỹ sẽ công bố báo cáo việc làm phi nông nghiệp tháng 9 - dữ liệu lẽ ra đã phải được công bố vào đầu tháng 10.
Một bộ phận trong FOMC lo ngại về việc lạm phát đã duy trì cao hơn mục tiêu 2% của Fed trong suốt 4 năm qua. Họ cho rằng áp lực giá cả từ thuế quan sẽ khiến lạm phát giữ trên mục tiêu thêm 2 năm nữa, đồng thời lo ngại về việc cắt giảm thêm lãi suất vào một thời điểm mà lạm phát có thể phải mất 6-7 năm nữa mới có thể giảm về mục tiêu.
Nhóm các nhà hoạch định chính sách tiền tệ này đang ngày càng đông hơn, bao gồm 4 chủ tịch Fed chi nhánh khu vực có quyền bỏ phiếu về chính sách trong năm nay và một thống đốc Fed là ông Michael Barr.
Một nhóm khác, gồm 3 thống đốc Fed do Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm, vẫn giữ quan điểm lo lắng hơn về sự suy yếu của thị trường lao động. Quan điểm của nhóm này là giữ nguyên lãi suất sẽ gây ra một cuộc suy thoái kinh tế không cần thiết, và việc quá lo lắng về lạm phát ở thời điểm hiện tại là thừa.
Một trong số các thống đốc này, ông Christopher Waller, ngày 17/11 cảnh báo rằng các số liệu việc làm gần đây từ khu vực tư nhân cho thấy tăng trưởng việc làm gần như “khựng lại” trong tháng 9 và tháng 10, và đã có một số dấu hiệu cho thấy thị trường lao động tiếp tục suy yếu trong tháng 11. Doanh nghiệp ở Mỹ đã chần chừ trong việc tuyển dụng và cả sa thải trong hơn 1 năm qua, nhưng ông Waller cho rằng đang có nhiều công ty lên kế hoạch sa thải và thế cân bằng này sẽ bị phá vỡ.
“Họ đang nói nhiều hơn về sa thải”, ông phát biểu. Ngoài ra, ông còn nói về niềm tin ảm đạm của người tiêu dùng, tăng trưởng tiền lương chậm, và nhu cầu yếu đối với những mặt hàng giá trị cao như nhà cửa và xe cộ, để nhấn mạnh rằng nền kinh tế đang đối mặt với nhiều trở ngại và những trở ngại đó sẽ hạn chế bất kỳ khả năng tăng tốc nào của lạm phát.
Với sự chia rẽ này trong Fed, Chủ tịch Powell đang đứng trước một nhiệm vụ gần như bất khả thi là tạo ra một sự đồng thuận trong nội bộ Fed tại cuộc họp sắp tới.
Ba thống đốc do ông Trump bổ nhiệm chắc chắn sẽ phản đối việc giữ nguyên lãi suất, và thậm chí cả một quyết định giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm, vì họ có thể sẽ muốn lãi suất giảm 0,5 điểm phần trăm. Trong khi đó, một động thái giảm lãi suất, với bất kể mức giảm là bao nhiêu, cũng có thể vấp phải sự phản đối của nhóm có quan điểm ngược lại.
-An Huy
