Ngày 10/12, Quốc hội biểu quyết thông qua dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), làm rõ quy định “phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể”; thu thập dữ liệu sinh trắc học…
Sau khi tiếp thu, chỉnh lý, dự thảo luật có 15 chương, 180 điều. Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ 1/7/2026.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn trong giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi).
Đáng chú ý, đối với quy định “bổ sung quyền của phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể” dự thảo quy định rõ các điều kiện. Theo đó, phạm nhân được tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể; hiến mô, bộ phận cơ thể cho người thân thích của phạm nhân;
Đủ điều kiện sức khỏe để hiến mô, bộ phận cơ thể và bảo đảm sức khỏe để tiếp tục chấp hành án sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể; tự chịu các chi phí hiến mô, bộ phận cơ thể và chăm sóc sức khỏe bản thân sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể;
Là người bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng thuộc trường hợp phạm tội lần đầu và thời gian chấp hành ẩn còn lại dưới 03 năm.
Đối với quy định “phạm nhân được lưu trữ trứng, tinh trùng”, báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho thấy nếu bổ sung quy định này sẽ đặt ra yêu cầu nguồn lực rất lớn, đòi hỏi rất cao về chuyên môn, kỹ thuật y tế và quản lý giam giữ, khó bảm đảm tính khả thi trong điều kiện hiện nay. Do đó, tiếp thu ý kiến các đại biểu, dự thảo không quy định về quyền của phạm nhân được lưu trữ trứng, tinh trùng.
Đối với quy định “thu thập dữ liệu sinh trắc học như khuôn mặt, vân tay, mống mắt, ADN, giọng nói”, dự thảo quy định rõ tại khoản 2, điều 24.
Cụ thể, khi tiếp nhận người chấp hành án phạt tù, trại giam, trại tạm giam có trách nhiệm kiểm tra thông tin để xác định đúng người chấp hành án phạt tù...; tổ chức thu thập thông tin sinh trắc học của phạm nhân gồm mống mắt, ADN, giọng nói đối với những trường hợp chưa có thông tin.
Kết quả thu thập thông tin được chia sẻ cho cơ quan quản lý căn cước để cập nhật, điều chỉnh vào Cơ sở dữ liệu căn cước.
Về tổ chức lao động cho phạm nhân (Điều 29), báo cáo cho biết nhiều ý kiến tán thành việc luật hóa mô hình lao động ngoài trại giam. Đồng thời đề nghị quy định chặt chẽ và giữ chính sách về ưu đãi thuế đối với các doanh nghiệp, đơn vị hợp tác với trại giam trong tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân.
Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo rà soát chỉnh lý bổ sung quy định điều kiện chặt chẽ về việc tổ chức lao động cho phạm nhân ngoài trại giam, quy định cụ thể các trường hợp phạm nhân không được đưa ra khu lao động, hướng nghiệp, dạy nghề ngoài trại giam tại khoản 4 Điều 29 của dự thảo Luật.
Cũng trong ngày 10/12, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp; Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú (sửa đổi); Luật Phòng chống ma túy (sửa đổi).
Về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, sau khi tiếp thu, chỉnh lý, sửa đổi, dự thảo bổ sung 10 điều, trong đó bổ sung thêm mục mới có 4 điều.
Đặc biệt, dự thảo hoàn thiện quy định mô hình Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia. Theo báo cáo, dự thảo đã xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của Tổ hợp bao gồm nghiên cứu – phát triển – sản xuất sản phẩm công nghiệp an ninh, làm chủ công nghệ chiến lược, huy động nguồn lực quốc gia, cung cấp sản phẩm – dịch vụ phục vụ an ninh và dân sinh khi cần thiết.
Danh mục nhóm sản phẩm công nghiệp an ninh trọng tâm sẽ do Bộ trưởng Bộ Công an quyết định, bảo đảm linh hoạt, phù hợp thực tiễn và không gây chồng lấn với Tổ hợp công nghiệp quốc phòng.
-Như Nguyệt
