Chiều 10/12, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội thông qua Luật Xây dựng (sửa đổi) với tỷ lệ tán thành cao. Luật được đánh giá đáp ứng yêu cầu hoàn thiện thể chế, cải cách thủ tục hành chính và bảo đảm đồng bộ hệ thống pháp luật, có hiệu lực từ 1/7/2026...
Chiều 10/12, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Xây dựng (sửa đổi) với 437/439 đại biểu có mặt tán thành, đạt 92,39% tổng số đại biểu. Luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026.
Trình bày Báo cáo một số nội dung lớn trong việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi)., Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết nhiều ý kiến đại biểu nhất trí về sự cần thiết ban hành luật, đánh giá dự thảo đã thể chế hóa chủ trương của Đảng, cải cách thủ tục hành chính và phù hợp mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.
Dự thảo luật được rà soát bảo đảm thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành và các dự án luật trình tại kỳ họp này. Về cải cách thủ tục hành chính, dự thảo đã bãi bỏ thủ tục thẩm định thiết kế sau thiết kế cơ sở, giao chủ đầu tư chịu trách nhiệm kiểm soát thiết kế; thực hiện nguyên tắc mỗi công trình chỉ làm một thủ tục trong suốt quá trình chuẩn bị đến khởi công.
Phạm vi miễn giấy phép xây dựng được mở rộng, trong đó công trình thuộc dự án đã thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi được miễn giấy phép. Các thủ tục hành chính hướng tới tinh giản hồ sơ, sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia, giảm thời gian và chi phí thông qua dịch vụ công trực tuyến và chuyển đổi số.
Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết các ý kiến về kiểm soát chất lượng công trình đã được tiếp thu. Dự thảo luật quy định rõ trách nhiệm từng chủ thể, tăng cường thẩm tra công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn cộng đồng, bổ sung quản lý trật tự xây dựng từ khi khởi công đến nghiệm thu.
Theo tinh thần luật khung, dự thảo lược bỏ nhiều quy trình thủ tục, giao Chính phủ quy định chi tiết khoảng 40 nội dung. Bộ Xây dựng dự kiến xây dựng 7 nghị định hướng dẫn, kế thừa và cập nhật các quy định hiện hành, bảo đảm ban hành kịp thời cùng thời điểm luật có hiệu lực từ ngày 1/7/2026.
Một trong những điểm mới quan trọng của luật là mở rộng 8 nhóm công trình được miễn giấy phép xây dựng. Cụ thể như sau:
Nhóm công trình đầu tiên được miễn giấy phép xây dựng là công trình bí mật Nhà nước; công trình xây dựng khẩn cấp, cấp bách; công trình thuộc dự án đầu tư công đặc biệt, dự án đầu tư theo thủ tục đặc biệt; công trình tạm; công trình tại khu vực đất quốc phòng - an ninh.
Nhóm thứ hai bao gồm các công trình thuộc dự án đầu tư công, được quyết định đầu tư bởi các cấp có thẩm quyền như: Thủ tướng, người đứng đầu cơ quan Trung ương, thủ trưởng các cơ quan tư pháp tối cao, Kiểm toán Nhà nước, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Quốc hội, các bộ, ngành, tổ chức chính trị - xã hội và Chủ tịch UBND các cấp.
Nhóm thứ ba là công trình xây dựng theo tuyến trên địa bàn từ hai tỉnh trở lên; công trình theo tuyến ngoài khu vực định hướng phát triển đô thị theo quy hoạch được phê duyệt hoặc phương án tuyến được chấp thuận.
Nhóm thứ tư là công trình trên biển thuộc dự án đầu tư xây dựng ngoài khơi đã được cấp có thẩm quyền giao khu vực biển để thực hiện dự án; cảng hàng không, công trình tại cảng hàng không, công trình bảo đảm hoạt động bay ngoài cảng.
Nhóm thứ năm gồm công trình quảng cáo không phải xin phép theo Luật Quảng cáo; công trình hạ tầng kỹ thuật viễn thông thụ động.
Nhóm thứ sáu là các công trình thuộc dự án đầu tư đã được cơ quan chuyên môn thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc điều chỉnh và được phê duyệt theo quy định.
Nhóm thứ bảy gồm công trình xây dựng cấp 4; nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng, tổng diện tích sàn dưới 500m2 được miễn giấy phép nếu không thuộc các khu vực có quy định quản lý kiến trúc như khu chức năng, khu đô thị, khu dân cư nông thôn, khu vực phát triển đô thị theo quy hoạch tỉnh/thành phố, quy hoạch chung khu kinh tế, khu du lịch quốc gia, quy hoạch chung xã hoặc khu vực đã có quy chế quản lý kiến trúc.
Nhóm thứ tám được miễn giấy phép xây dựng là công trình sửa chữa, cải tạo bên trong hoặc cải tạo mặt ngoài không tiếp giáp đường đô thị có yêu cầu quản lý kiến trúc. Việc sửa chữa không làm thay đổi mục đích, công năng, không ảnh hưởng kết cấu chịu lực, bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy, môi trường và hạ tầng kỹ thuật.
-Minh Kiệt
