Rừng ngập mặn có khả năng lưu trữ carbon vượt trội hơn so với hầu hết các loại rừng khác, đóng góp đáng kể trong việc chống lại hiện tượng nóng lên toàn cầu thông qua hấp thụ và lưu giữ carbon trong sinh khối. Tuy nhiên, Việt Nam chưa có tiêu chuẩn quốc gia quy định cụ thể về phương pháp điều tra trữ lượng cho rừng ngập mặn...
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết dự thảo Tiêu chuẩn Việt Nam về phương pháp điều tra trữ lượng rừng ngập mặn do Trường Đại học Lâm nghiệp biên soạn đang được lấy ý kiến. Việc áp dụng tiêu chuẩn này sẽ là nền tảng quan trọng giúp nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ và phát triển bền vững rừng ngập mặn, từ đó góp phần bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Theo Trường đại học Lâm nghiệp, rừng ngập mặn đóng vai trò quan trọng trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng nhờ khả năng giảm thiểu tác động của sóng và bão, bảo vệ các vùng ven biển khỏi sự xói mòn và tổn thất. Cây ngập mặn có hệ thống rễ phát triển mạnh mẽ, giúp giữ đất và giảm tốc độ dòng chảy, từ đó tạo ra một lớp đệm tự nhiên cho các cộng đồng ven biển.
Ngoài ra, rừng ngập mặn cũng tạo ra các môi trường sinh sống cho đa dạng sinh học, đồng thời cung cấp nguồn thực phẩm và sinh kế bền vững cho nhiều cộng đồng, giúp họ thích ứng với các tác động của biến đổi khí hậu như biến động thời tiết và nguồn nước.
Để nâng cao khả năng chống chịu của cộng đồng trước những thách thức này, việc duy trì và phục hồi rừng ngập mặn cần được hỗ trợ bởi các phương pháp điều tra trữ lượng rừng ngập mặn hiệu quả, như sử dụng đo đếm trực tiếp trên hệ thống các ô tiêu chuẩn, sử dụng công nghệ UAV và phương pháp đo đạc hiện đại, nhằm xác định chính xác trữ lượng carbon và cấu trúc rừng, từ đó xây dựng các kế hoạch quản lý bền vững và chính sách bảo vệ môi trường.
Nghiên cứu về trữ lượng rừng ngập mặn đang thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học nhằm xây dựng cơ sở khoa học cho việc quản lý và bảo vệ tài nguyên rừng bền vững. Rừng ngập mặn không chỉ giúp giảm thiểu biến đổi khí hậu nhờ khả năng lưu giữ lượng lớn carbon trong sinh khối của hệ sinh thái, mà còn ổn định môi trường ven biển, bảo vệ đê biển và tạo môi trường sống cho sinh vật thủy sinh, góp phần tăng cường đa dạng sinh học.
Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trước biến đổi khí hậu. Trong những năm gần đây, hệ sinh thái rừng ngập mặn đang chịu áp lực rất lớn từ hoạt động của con người trong khi vai trò của chúng trong giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu thường bị bỏ qua.
Rừng ngập mặn tiếp tục bị chặt hạ để lấy gỗ, lấy củi, chuyển đổi thành các dự án phát triển ven biển và nuôi trồng thủy sản. Các chuyên gia cho rằng việc chuyển đổi này gây ra một lượng lớn khí thải nhà kính, góp phần làm gia tăng quá trình biến đổi khí hậu.
Các nghiên cứu đều cho thấy rừng ngập mặn có khả năng lưu trữ carbon vượt trội hơn so với hầu hết các loại rừng khác, đóng góp đáng kể trong việc chống lại hiện tượng nóng lên toàn cầu thông qua hấp thụ và lưu giữ carbon trong sinh khối.
Tuy nhiên, do công tác điều tra và quản lý trữ lượng rừng ngập mặn ở Việt Nam chưa được tiêu chuẩn hóa nên phương pháp điều tra trữ lượng chưa được thống nhất, dẫn đến khó khăn trong việc đánh giá chính xác diện tích và chất lượng rừng.
Ban soạn thảo chỉ rõ hiện nay, Việt Nam chưa có tiêu chuẩn quốc gia quy định cụ thể về phương pháp điều tra trữ lượng cho rừng ngập mặn, trong khi các tiêu chuẩn cho rừng trên cạn đã được quy định rõ ràng. Vì vậy, việc xây dựng tiêu chuẩn này là cần thiết để quy định cụ thể phương pháp điều tra trữ lượng rừng ngập mặn; tăng cường công tác quản lý và bảo tồn rừng ngập mặn.
Tiêu chuẩn này sẽ cung cấp công cụ khoa học và kỹ thuật để hỗ trợ các cơ quan quản lý trong việc theo dõi, đánh giá và bảo tồn rừng ngập mặn, từ đó các biện pháp can thiệp kịp thời nhằm bảo vệ rừng ngập mặn khỏi các nguy cơ suy thoái và mất mát;
Tiêu chuẩn cũng góp phần phát huy giá trị đa dụng của rừng ngập mặn trong giảm thiểu và thích ứng biến đổi khí hậu. Việc điều tra trữ lượng rừng ngập mặn theo tiêu chuẩn sẽ giúp xác định khả năng lưu giữ carbon, từ đó tăng cường vai trò của rừng ngập mặn trong các chiến lược giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu tại Việt Nam.
-Hằng Anh
